Uicipeid:San latha an-diugh/an Giblean

'S e foir-shealladh a th' ann. Airson nan duilleagan a dheasachadh thèid chun nan duilleagan fa-leth:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

'S e 1 an Giblean an 91mh latha dhen bhliadhna.

1501 – Ruig an ceannsaiche Spàinnteach Rodrigo de Bastidas beul na h-aibhne Magdalena aig Bocas de Cenizas.
1815 – Rugadh Otto von Bismarck, Prìomhair na Prùise is na Gearmailte.
1837 – Rugadh Jorge Isaacs, ann an Cali, bàrd agus ùghdar cliùiteach à Coloimbia.
1861 – Chaidh Bartolomé Calvo a thaghadh mar Cheann-suidhe Choloimbia.
1868 – Bha Santos Gutiérrez Prieto na cheann-suidhe Choloimbia gu 1870.
1939 – Chaidh Dàrna Poblachd na Spàinne a dhol à bhith.

'S e 2 an Giblean an 92mh latha dhen bhliadhna.

1453 –, ghlach na Tuircich Ottoman Constantinople.
1792 – Rugadh Francisco de Paula Santander, ann an Cúcuta. Saighdear agus fear-poileataigs à Coloimbia.
1805 – Rugadh Hans Christian Andersen, sgrìobhadair às an Danmhairg.
1840 – Rugadh Émile Zola, sgrìobhadair, ann am Paris.
1914 – Chaochail an sgrìobhadair Gearmailteach Paul Johann Ludwig von Heyse.
2005 – Chaochail Karol Józef Wojtyła, ann an Cathair na Bhatacain. Pàp bho 1978 a-mach.

'S e 3 an Giblean an 93mh latha dhen bhliadhna.

1910 – Chaochail Richard Abegg, ann an Tessin. Ceimigear às a' Ghearmailt.
1924 – Rugadh Marlon Brando, ann an Omaha (Nebraska). Actair às na Stàitean Aonaichte.
1927 – Chaochail Marco Fidel Suárez, ann am Bogotá. Fear-poileataigs à Coloimbia.
1934 – Rugadh Jane Goodall, daonn-eòlaiche à Lunnainn.

'S e 4 an Giblean an 94mh latha dhen bhliadhna.

1406 – Thòisich Seumas I air rìoghachadh mar Rìgh Alba (gu 21 an Gearran 1437).
1406 – Chaochail Raibeart III, Rìgh Alba.
1878 – Chaochail am fear-poileataigs Joaquín Mosquera ann am Bogotá.
1907 – Chaochail Alasdair MacGilleBhàin ann an Sruighlea, cànanaiche à Balguish ann am Bàideanach.
1929 – Chaochail Carl Benz ann an Ladenburg. Innleadair às a' Ghearmailt.
1968 – Chaidh Martin Luther King a mharbhadh ann an Atlanta.

'S e 5 an Giblean an 95mh latha dhen bhliadhna.

1568 – Rugadh Maffeo Barberini (Pàpa Urbain VIII) ann am Firenze. Pàp bho 1623 gu ruige 1644.
1976 – Rugadh Henrik Stenson, cluicheadair goilf à Gothenburg, an t-Suain.
1989 – Rugadh Rory McIlroy ann an Ard Mhic Nasca, ann an Contae an Dúin, Èirinn a Tuath. Cluicheadair goilf.
2008 – Chaochail an t-actair Aimeireaganach Charlton Heston.

'S e 6 an Giblean an 96mh latha dhen bhliadhna.

1320 – Tiomnadh Bhruis.
1624 – Clèir-shònrachadh Emilio Bonaventura Altieri, Pàpa Clemens X bho 1670 gu 1676.
1652 – Chaidh Kaapstad a stèidheachadh.
1945 – Thugadh ionnsaigh air Gera agus chaidh 514 duine a mharbhadh ann am bomadh.
1963 – Rugadh Rafael Correa ann an Guayaquil. Fear-poileataigs à Eacuador.

'S e 7 an Giblean an 97mh latha dhen bhliadhna.

1652 – Rugadh Lorenzo Corsini, ann am Firenze. Pàp bho 1730 gu ruige 1740.
1655 – Chaidh Fabio Chigi a thaghadh mar Phàpa Alasdair VII.
1665 – Rugadh Ban-rìgh Anna (ch. 1714).
1742 – Chaochail am fear-poileataigs Albannach Seumas Greumach, a' chiad Dhiùc a' Mhonaidh Roise, ann an Lunnainn.
1891 – Chaochail P. T. Barnum, preasantair shiorcais.
1956 – Fhuair Maroco a chuid neo-eisimeileachd bhon Spàinn.

'S e 8 an Giblean an 98mh latha dhen bhliadhna.

563 RC – Rugadh Gautama Buddha.
1553 – Chaidh Santo André (Braisil) a stèidheachadh.
1911 – Rugadh an ceimigear Melvin Calvin ann an St Paul (Minnesota).
1931 – Chaochail Erik Axel Karlfeldt ann an Stockholm. Sgrìobhadair às an t-Suain.
1949 – Rugadh am fear-poileataigs às Albannach Ailig MacFhearghais ann an Leswalt.
2013 – Chaochail Margaret Thatcher ann an Lunnainn. Tè-phoileataigs à Sasainn.

'S e 9 an Giblean an 99mh latha dhen bhliadhna.

1605 – Chaidh Oulu (Suòmaidh) a stèidheachadh.
1806 – Rugadh Isambard Kingdom Brunel ann am Portsmouth. Innleadair.
1865 – Chaidh an Cogadh Catharra Ameireaganach gu crìoch.
1945 – Chaochail an diadhaire Gearmailteach Dietrich Bonhoeffer ann am Breslau.
1978 – Chaochail Sir Bertram Clough Williams-Ellis, ailtire a chruthaich am baile Portmeirion anns a' Chuimrigh.
1991 – Fhuair a' Chairtbheil a chuid neo-eisimeileachd bhon Aonadh Sobhiat.

'S e 10 an Giblean an 100mh latha dhen bhliadhna.

1585 – Chaochail Ugo Boncompagni, ann an Cathair na Bhatacain. Pàp bho 1572 gu ruige 1585.
1917 – Rugadh an ceimigear Robert Burns Woodward ann am Boston. Bhuannaich e an Duais Nobel ann an 1965.
1952 – Rugadh Steven Seagal, ann an Lansing (Michigan). Actair às na Stàitean Aonaichte.
2010 – Chaochail Lech Kaczyński, ceann-suidhe na Pòlainn, ann an tubaist adhair.
2010 – Chaochail an t-actair Dixie Carter ann an Houston.

'S e 11 an Giblean an 101mh latha dhen bhliadhna.

1240 – Chaochail Llywelyn Mòr, prionnsa na Gwynedd, a' Chuimrigh.
1942 – Eadar 17 am Màrt agus 11 an Giblean chaidh a’ mhòr-chuid de na Iùdhaich ann an Lublin a chur às a’ bhaile a-rèir an Sgeama Reinhardt gu Campa-bàis Bełżec.
1987 – Chaochail an sgrìobhadair Eadailteach Primo Levi ann an Torino.
2013 – Chaochail Jonathan Winters ann an Dayton. Cleasaiche à Ohio sna Stàitean Aonaichte.

'S e 12 an Giblean an 102mh latha dhen bhliadhna.

1689 – Chaochail Benedetto Odescalchi ann an Cathair na Bhatacain. Pàp bho 1676 gu ruige 1689.
1861 – Thòisich an Cogadh Catharra Ameireaganach.
1903 – Rugadh Jan Tinbergen, eaconamaiche às na Tìrean Ìsle.
1908 – Rugadh am fear-poileataigs Coloimbianach Carlos Lleras Restrepo ann am Bogotá. .
1961 – Rugadh Lisa Gerrard ann am Melbourne. Seinneadair à Astràilia.

'S e 13 an Giblean an 103mh latha dhen bhliadhna.

1906 – Rugadh Samuel Beckett ann am Baile Átha Cliath. Ùghdair à Èirinn.
1939 – Rugadh am bàrd à Èirinneach Seamus Heaney ann am Baile Eachaidh.
1940 – Rugadh J. M. G. Le Clézio, sgrìobhadair às an Fhraing.
1959 – Rugadh Meg Bateman ann an Dùn Èideann. Bàrd Gàidhealach agus ollamh à Alba.
1996 – Chaochail George Mackay Brown, sgrìobhadair à Arcaibh.
2015 – Chaochail an sgrìobhadair Gearmailteach Günter Grass.

'S e 14 an Giblean an 104mh latha dhen bhliadhna.

1931 – Chaidh Dàrna Poblachd na Spàinne a stèidheachadh.
1717 – Rugadh Abraham Darby, maighstir-iarrainn Shasannach.
1759 – Chaochail Georg Friedrich Händel, ceòl-sgrìobhaiche Gearmailteach, ann an Lunnainn.
1976 – Chaochail am fear-poileataigs Coloimbianach Mariano Ospina Pérez ann am Bogotá.
1927 – Rugadh Alan G MacDiarmid ann am Masterton. Ceimigear à Sealainn Nuadh.
1954 – Rugadh an tè-poileataigs Cathaidh Craigie ann an Sruighlea.

'S e 15 an Giblean an 105mh latha dhen bhliadhna.

1246 – Fhuair Delft (na Tìrean Ìsle) a chuid chòirichean.
1452 – Rugadh Leonardo Da Vinci ann am Firenze. Peantair agus innleadair às an Eadailt.
1865 – Chaochail Abraham Lincoln, ceann-suidhe nan Stàitean Aonaichte.
1874 – Rugadh am fiosaigiche Gearmailteach Johannes Stark.
1938 – Rugadh Torgny Lindgren, sgrìobhadair às an t-Suain.
1980 – Chaochail Jean-Paul Sartre, sgrìobhadair is feallsanaiche Frangach.

'S e 16 an Giblean an 106mh latha dhen bhliadhna.

1689 – Chaochail Aphra Behn, sgrìobhadair is eadar-theangaiche Sasannach.
1746 – Blàr Chùil Lodair
1889 – Rugadh Charlie Chaplin, actair Sasannach.
1927 – Rugadh Joseph Alois Ratzinger ann am Marktl am Inn. Pàpa às a' Ghearmailt.
1947 – Rugadh Gerry Rafferty, seinneadair Albannach.
1844 – Rugadh an sgrìobhadair Anatole France ann am Paris.

'S e 17 an Giblean an 107mh latha dhen bhliadhna.

1824 –Cur às do thràilleachd ann an Costa Rica.
1875 – Canar gun deach Snùcair a thùradh le oifigearan Breatannach anns na h-Innseachan.
1895 – Chaochail Jorge Isaacs, ann an Ibagué, bàrd agus ùghdar cliùiteach à Coloimbia.
2004 – Bha José Luis Rodríguez Zapatero na Cheann-suidhe na Spàinne gu ruige 2011.
2014 – Chaochail Gabriel José García Márquez, ann an Aracataca. Sgrìobhadair à Coloimbia.

'S e 18 an Giblean an 108mh latha dhen bhliadhna.

1025 – Chaidh a' chiad Rìoghachd na Pòlainn a chur air chois.
1838 – Rugadh an ceimigear Frangach Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran.
1927 – Rugadh Samuel Huntington ann an Eabhraig Nuadh, sgrìobhadair dhen leabhar Clash of Civilizations.
1942 – Rugadh Jacob Zuma, an ceathramh cinn-suidhe dubh ann an Afraga a Deas.
1955 – Chaochail am fear-saidheans Gearmailteach Albert Einstein ann am Princeton.
1973 – Rugadh Haile Gebrselassie, gille-ruith às an Itiop a bhuannaich dà bhonn òir aig na Olympics.

'S e 19 an Giblean an 109mh latha dhen bhliadhna.

1390 – Chaochail Rìgh Raibeart II (rug. 1316).
1832 – Rugadh an sgrìobhadair Spàinnteach José Echegaray y Eizaguirre.
1888 – Chaochail Charles Darwin ann an Down. Fear-saidheans à Sasainn.
1944 – Rugadh James Heckman ann an Chicago, eaconamaiche a bhuannaich an Duais Nobel ann an 2000.
1969‎ – Rugadh Anndra Mac a' Cheàrnaigh ann an Calgary. Cànanaiche na Gàidhlig.
2005 – Chaidh Joseph Alois Ratzinger a thaghadh na Phàp.

Ìomhaigh SNP

'S e 20 an Giblean an 110mh latha dhen bhliadhna. Tha 255 latha air fhagail gus deireadh na bliadhna.

1934 – Chaidh Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba a stèidheachadh.
1992 – Chaochail Peter D. Mitchell, ann am Bodmin. Ceimigear à Sasainn a bhuannaich an Duais Nobel ann an Ceimigeachd ann an 1978.
2012 – Chaochail Herbert Maurice William 'Bert' Weedon, neach giotàr agus cumadair-ciùil à Sasainn.

'S e 21 an Giblean an 111mh latha dhen bhliadhna.

1838 – Rugadh John Muir, rannsachair agus eòlaiche, ann an Dùn Barra.
1867 – Rugadh am fear-poileataigs José Vicente Concha ann am Bogotá.
1889 – Rugadh an ceimigear Paul Karrer ann am Mosgo.
1937 – Rugadh Jim MacGilleEathain ann an Taigh na h-Uiseig. Cluicheadair ball-coise à Alba.
Chaidh Achd na Gàidhlig 2005 a chur air bhonn le Pàrlamaid na h-Alba.
2014 – Chaochail U Win Tin, fear-naidheachd agus prìosanach poileataigeach ann am Mianmar.

'S e 22 an Giblean an 112mh latha dhen bhliadhna.

1616 – Chaochail Miguel de Cervantes, ann am Madrid. Saighdear, ùghdair, bàrd agus sgrìobhadair dràma às an Spàinn.
1724 – Rugadh am Feallsanaiche Immanuel Kant ann an Königsberg, (a’ Phrùis).
1936 – Rugadh Glen Campbell, seinneadair agus sgrìobhadair Americanach.
1986 – Rugadh am modal Kim Noorda ann an Amsterdam.
1990 – Rugadh Victor Dubuisson ann an Cannes, an Fhraing. Cluicheadair goilf.
1994 – Chaochail Richard Nixon, ceann-suidhe nan Stàitean Aonaichte.

'S e 23 an Giblean an 113mh latha dhen bhliadhna.

1775 – Rugadh J. M. W. Turner ann an Lunnainn. Peantair Breatannach.
1824 – Cur às do thràilleachd ann am Beilise, Honduras, Panama, El Salbhador agus Guatamala.
1855 – Rugadh am fear-poileataigs Coloimbianach Marco Fidel Suárez ann am Hato Viejo.
1858 – Rugadh Max Planck, fiosaigiche às a' Ghearmailt a tha ainmeil airson na h-obrach aige air buaidh an dealan-solais, rèididheachd chorp dhubh agus meacanaigs cuantamach.
1899 – Rugadh Bertil Ohlin ann an Klippan. Eaconamaiche às an t-Suain.
1902 – Rugadh an t-ùghdar Halldór Laxness ann an Reykjavík.

'S e 24 an Giblean an 114mh latha dhen bhliadhna.

1585 – Taghadh Phàpa Sixtus V, ann an Cathair na Bhatacain. Pàp bho 1585 gu ruige 1590.
1845 – Rugadh an sgrìobhadair Carl Friedrich Georg Spitteler ann an Liestal.
1856 – Rugadh an t-saighdear Philippe Pétain ann an Cauchy-à-la-Tour.
1895 – Rugadh Fernando González, ùghdair agus feallsanaiche à Coloimbia.
1938 – Rugadh Fergie Dòmhnallach, neach-ciùil a Mùideart
1951 – Rugadh Éanna Ó Coinnigh ann an Caisleán an Bharraigh. Taoiseach na h-Èireann.
1973 – Rugadh an cluicheadair goilf Lee Westwood ann an Worksop, Sasainn.

'S e 25 an Giblean an 115mh latha dhen bhliadhna

1844 – Fhuair an t-Sile a chuid neo-eisimeileachd bhon Spàinn.
1940 – Rugadh Al Pacino ann an Eabhraig Nuadh. Actair às na Stàitean Aonaichte.
1947 – Rugadh an cluicheadair ball-coise Johan Cruyff ann an Amsterdam.
1996 – Chaochail Iain Latharna Caimbeul, ann an Earra-Ghàidheal. Neach-clàraidh de bheul-aithris air a' Ghàidhealtachd agus na h-Eileanan Siar leis a' chiad chuid de innealan-clàraidh a bha a-riamh ann tràth san 20mh linn.

'S e 26 an Giblean an 116mh latha dhen bhliadhna.

121 – Rugadh Marcus Aurelius, Impire Ròmanach.
1872 – Chaochail am fear-poileataigs Coloimbianach Pedro Alcántara Herrán ann am Bogotá.
1932 – Rugadh an ceimigear Michael Smith ann am Blackpool.
1981 – Chaochail Robert Garioch, bàrd agus eadar-theangaichear Albannach.
2005 – Chaochail Augusto Roa Bastos, sgrìobhadair à Paraguaidh.

'S e 27 an Giblean an 117mh latha dhen bhliadhna.

1605 – Chaochail Alessandro Ottaviano de' Medici, Pàpa fad 27 làithean.
1848 – Chuir às do Thràilleachd anns an Fhraing agus a cuid cholonaidhean (Guadeloupe, Martinique, Réunion, Guiana Fhrangach agus Senegal).
1872 – Thachair tubaiste rèile ann an Kirtlebridge far an deach 11 duine a mharbhtach.
1900 – Rugadh Carme Ballester i Llasat ann am Barcelona. Tè-iomairt à Catalòinia.
1909 – Rugadh am fear-poileataigs Coloimbianach Guillermo León Valencia ann am Popayán.
1920 – Rugadh Edwin Morgan, bàrd Albannach.

'S e 28 an Giblean an 118mh latha dhen bhliadhna.

1788‎– Inbhe stàite do Mharyland.
1918 – Chaochail Gavrilo Princip ann an Terezín. Fear-iomairt às an t-Sèirb.
1922 – Rugadh an sgrìobhadair Alistair MacLean ann an Glaschu.
1945 – Chaochail an deachdaire Eadailteach Benito Mussolini.
1958 – Rugadh Coinneach MacAsgail, ministear Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba.
2012 – Chaochail Matilde Camus, bhàrd às an Spàinn.

'S e 29 an Giblean an 119mh latha dhen bhliadhna.

1670 – Chaidh Emilio Bonaventura Altieri a thaghadh mar Phàpa Clemens X ann an Cathair na Bhatacain.
1676 – Chaochail Michiel de Ruyter, Àrd-mharaiche às na Tìrean Ìsle.
1861 – Chaochail José María Obando ann an El Rosal. Fear-poileataigs à Coloimbia
1889 ‎ – Rugadh Adolf Hitler ann am Braunau am Inn. Deachdaire às an Ostair
1893 – Rugadh an ceimigearHarold Clayton Urey ann an Walkerton, Indiana.
1937 – Chaochail Wallace Carothers ann am Philadelphia. Ceimigear às na Stàitean Aonaichte.

'S e 30 an Giblean an 120mh latha dhen bhliadhna.

1662 – Rugadh Mary II na Sasainn, Alba is Èireann (ch. 1694).
1853 – Rugadh Carl Theodor Setterberg, ceimigear às an t-Suain.
1901 – Rugadh an ceimigear Simon Kuznets ann am Pinsk.
1902 – Rugadh Theodore W. Schultz, eaconamaiche às na Stàitean Aonaichte a bhuannaich an Duais Nobel ann an 1979.
1945 – Chaochail Adolf Hitler ann am Berlin.
1959 – Rugadh Stephen Harper ann an Toronto. Fear-poileataigs à Canada.