Jump to content

Doire Chonaill

O Uicipeid
Doire Chonaill

Suidheachadh
Dùthaich Alba
Ceàrn Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Co-chomharran 55° 07′ 12″ Tuath
03° 33′ 36″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh fòn 01387

‘S e baile beag dùthchasail faisg air Dùn Phrìs, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Doire Chonaill (Holywood, bho sean Dercongal). Tha e suidhichte aig 27m os cionn ìre na mara,[1] ann an cridhe Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Dùn Phrìs agus Cill Osbairn, ri taobh na h-Aibhne Nid.[2] Tha e 247km air falbh bho Obar Dheathain, 92km bho Ghlaschu, 29km bho Inbhir Anainn agus 98km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[3] 'S e Beurla agus Beurla Ghallda th' ann an dà chànan aig a’ mhòr-chuid dhuibh ann an Holywood. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd agus dreuchdan ann an Dùn Phrìs. A bharrachd air sin, tha stèisean-peatrail agus ann.[4] Taobh fhoghlaim, tha bun sgoil ann,[5] ach feumar a dhol dhan àrd sgoil ann an Dùn Phrìs.

Freumhan an Ainm

[deasaich | deasaich an tùs]

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann às a' Ghàidhlig fhèin a tha seann ainm a' bhaile, a chaidh a chlàradh mar Darcongall[6] neo Dercongal[7] nuair a bha abaid ann o chionn fhada. Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Dhùn Phrìs fhèin anns an 14mh Linn.[8] Tha na h-ainmean ann am Beurla agus Laideann a' cumail na h-eileamaid Doire às aonais ainm an naoimh fhèin. B' e naomh à dh'Èirinn a bh' ann Congall (Laideann: Convallus) agus tha Cille Chonaill ainmeachadh an a dhèidh cuideachd.

Eachdraidh

[deasaich | deasaich an tùs]

Tha tursachan ro eachdraidheil ann, air a bheil Na Dusan Abstol, am fear as motha air tìr mhòr na h-Alba air fad.[9] Bha abaid an seo san 12mh Linn, a thug am facal Holy (cràbhach) dhan ainm. Chaidh tùr dìona a thogail ann an 1590, air an robh Fourmerkland Tower. Chaidh Na Seumasaich seachad air Doire Chonaill air an t-seann rathad shuas gu tuath ann an 1746, an dèidh dhaibh Sasainn fhàgail.[10] Thogadh eaglais an seo ann an 1779 agus leasachadh ann an 1845 agus 1865 i.[11] Dhùnadh i is tha an togalach ri reic.[12] Chaidh loidhne-rèile a chruthachadh tron sgìre ann an 1849 ach chaidh an stèisean a dhùnadh ann an 1949.[13] Bhuineadh na Keswick, an teaghlach a stèidhich a' chompanaidh Jardine, Matheson, do Holywood. A-rèir carragh-chuimhne sa bhaile, fhuair 25 à Holywood sa Chogadh Mòr[14] agus ochdnar eile san Dàrna Cogadh.

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. ↑ Elevation Map[dead link]
  2. ↑ Rosehill Beats
  3. ↑ Distance From
  4. ↑ Holywood Service Station
  5. ↑ A' Chomhairle
  6. ↑ Etymological Geography: Being a Classified List of Terms of Most Frequent Occurrence, T. A. Gibson, Dùn Èideann, 1835
  7. ↑ The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
  8. ↑ Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
  9. ↑ Dumfries Companion
  10. ↑ Am Baile[dead link]
  11. ↑ Listed Buildings
  12. ↑ Eaglais na h-Alba
  13. ↑ Butt, R. V. J. (1995). The Directory of Railway Stations: details every public and private passenger station, halt, platform and stopping place, past and present (1st ed.). Sparkford: Patrick Stephens Ltd. ISBN 1-8526-0508-1. OCLC 60251199
  14. ↑ Scottish War Memorials Project
Bailtean ann an Siorrachd Dhùin Phris

Achadh na h-Eaglaise  • Ae  • Amisfield  • Applegarthtown  • Auldgirth  • Bankend  • Bàrr na Dris  • Beattock  • Bentpath  • Canonbaidh  • Cathair  • Cathair Ruairidh  • Chapelknowe  • Cille Chonaill  • Cille Bhrìghde  • Cill Osbairn  • Cille Phàdraig nam Fleamach  • An Clachan  • Clarencefield  • Collin  • Comar na Drise  • Cuingealach  • Dalswinton  • Daltan  • Doire Chonaill  • Dòrnach  • Drochaid Charrainn  • Drochaid a' Mhuilinn  • Drochaid Mhic Iain  • Dubhras na Doire  • Dùn Choll  • Dùn Phris  • Dùn Sgoir  • Eaglais Fheichin  • Eastriggs  • Eskdalemuir  • Gleann Chapall  • Greatna  • Hightae  • Hoddom  • Inbhir Anainn  • Kettleholm  • Kirtlebridge  • Langaim  • Loch Mhabain  • Logarbaidh  • Am Magh Fada  • Middlebie  • Mouswald  • Parkgate  • Penpont  • Powfoot  • Ruadhail  • Templand  • Torthorwald  • Tynron  • Wamphray  • Waterbeck

 
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=Doire_Chonaill&oldid=574356"