Svante Arrhenius

O Uicipeid
Svante Arrhenius
Beatha
Ainm slàn Svante August Arrhenius
Breith Balingsta parish (en) Translate agus Uppsala, 19 dhen Ghearran 1859
Dùthaich  An t-Suain
Bàs Stockholm, 2 dhen Dàmhair 1927
Àite-adhlacaidh seann-chladh Uppsala
Nàdar a’ bhàis  (functional gastrointestinal disorder (en) Translate)
Teaghlach
Athair Svanta Gustav Arrhenius
Màthair Carolina Christina Thunberg
Cèile Sofia Rudbeck (en) Translate  (1894 -
Maria Arrhenius (en) Translate  (1905 -
Clann
Sinnsirean
Foghlam
Foghlam Oilthigh Uppsala
Oilthigh Stockholm
Stiùiriche an teusais Per Teodor Cleve
Oileanaich dotaireachd Oskar Klein (en) Translate
Cànain Suainis
Luchd-teagaisg Per Teodor Cleve
Oileanaich Oskar Klein (en) Translate
Dreuchd
Dreuchd reul-eòlaiche, ceimigear, fiosaigiche agus neach-teagaisg oilthigh
Fastaichean Oilthigh Teicnigeach Riga
Oilthigh Stockholm
Oilthigh Uppsala
Duaisean a fhuaras
Ainmeachadh airson duaisean
Ballrachd An Comann Rìoghail
Acadamh Rìoghail Shuaineach nan Saidheansan
Acadamh nan Saidheansan ann an Göttingen
Acadamh Ruiseanach nan Saidheansan
Acadamh Saidheansan an USSR
Acadamh Aimeireaga nan Ealan is nan Saidheans
Acadamh Nirribheach nan Saidheansan is Litrichean
Acadamh Rìoghail nan Tìrean Ìsle airson nan Ealan is Saidheansan
An Comann Fiosaig-grafach Rìoghail ann an Lund
Acadamh Shuaineach Rìoghail nan Saidheansan Einnseanaireachd
Comann Rìoghail nan Saidheansan is Litrichean ann an Göteborg
Acadamh Ruiseanach nan Saidheansan
Acadamh Dhanmhairgeach Rìoghail nan Saidheansan is Litrichean
Acadamh Nàiseanta nan Saidheans
Accademia delle Scienze di Torino
Creideamh
Creideamh neo-dhiadhaireachd

B' e ceimigear às An t-Suain a bha ann an Svante Arrhenius (Vik 1859Stockholm 1927). Bha e na oileanach aig Oilthigh Uppsala eadar 1876 agus 1881 nuair a dh'imrich e dhan Oilthigh Stockholm agus chuir e crìoch air a theusais, Recherches sur la conductibilité galvanique des électrolytes ann an 1884, anns an do lorg e gun nuair a sgaoileas salainn ann an uisge, bhriseas iad agus chruthaicheas iad aidheonan. Chaidh e na òraidiche aig Oilthigh Uppsala ann an 1884 agus shiubhal e do Riga, Würzburg, Graz agus do dh'Amsterdam. Chaidh e na ollamh aig Oilthigh Stockholm ann an 1895 agus ceannard an Institiud Nobel airson Ceimigeachd Fhiosaigeach ann an 1905.[1]

Rinn e a chiad òraid riamh mu atharrachadh na gnàth-shìde aig Comann Fiosaigeach na Suaine ann an Stockholm ann an 1895 mun buaidh gualan dà-ogsaid san adhair air teòthachd air an talamh, anns an do dh'àireamhaich e buaidh meudachadh is lùghdachadh gualan dà-ogsaid san adhair air an Artaig is co-chruinne CO2 san adhair aig àm Linn na Deighe.[2] Thug e taic don teòiridh Panspermia, a chaidh a chruthachadh le Anaxagoras is chaidh a leasachadh le Hermann Richter, gun do thàinig beatha à planaidean eile, ann an òraid ann an 1908.[3]

Urraman[deasaich | deasaich an tùs]

Chaidh a cho-aontar a tha ceangal reat iom-obrachaidh do theòthachd ainmicheadh air.[4] Bhuannaich e an Duais Nobel ann an Ceimigeachd ann an 1903 airson an obrach aige mu leactroilisis.[5]

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  1. Svante Arrhenius - Biographical”. Nobel Media AB. Air a thogail 19mh dhen Ghearran 2019.
  2. Svante Arrhenius”. Earth Observatory, NASA. Air a thogail 19mh dhen Ghearran 2019.
  3. Fleischfresser, Stephen (24mh dhen Ghiblean 2018): “Over our heads: a brief history of panspermia,” ann an: Cosmos. Air a thogail 19mh dhen Ghearran 2019.
  4. (1997). ISBN 0-9678550-9-8.): “Arrhenius equation”, ann an: McNaught, A. D. ⁊ Wilkinson, A.: IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Oxford: Blackwell Scientific Publications.  Tionndadh XML ceartaichte air loidhne le M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; ùrachaidhean chruinnichte le A. Jenkins.
  5. The Nobel Prize in Chemistry 1903”. Nobel Media AB. Air a thogail 19mh dhen Ghearran 2019.