Hermann Staudinger

O Uicipeid
Hermann Staudinger
Beatha
Breith Worms, 23 dhen Mhàrt 1881
Dùthaich  A' Ghearmailt
Bàs Freiburg im Breisgau, 8 dhen t-Sultain 1965
Teaghlach
Cèile Magda Staudinger (en) Translate
Dora Staudinger (en) Translate  (1906 -  1926)
Foghlam
Foghlam Oilthigh Halle-Wittenberg
ETH Zurich (en) Translate
Stiùiriche an teusais Daniel Vorländer (en) Translate
Oileanaich dotaireachd Leopold Ružička
Cànain Gearmailtis
Oileanaich Leopold Ružička
Dreuchd
Dreuchd ceimigear, einnseanair agus neach-teagaisg oilthigh
Àitichean-obrach Freiburg im Breisgau
Fastaichean Oilthigh Freiburg
ETH Zurich (en) Translate
Institiuid Teicneolas Karlsruhe
Oilthigh Strasbourg
Duaisean a fhuaras
Ainmeachadh airson duaisean
Ballrachd Acadamh Ghearmailteach nan Saidheansan Leopoldina
Acadamh nan Saidheansan is Daonnachdan ann an Heidelberg
Acadamh Bhavarianach nan Saidheansan is Daonnachdan

B' e ceimigear às a' Ghearmailt a bha ann an Hermann Staudinger (Worms 23 am Màrt 1881Freiburg im Breisgau 8 an t-Sultain 1965). Bhuannaich e an Duais Nobel ann an Ceimigeachd ann an 1953 airson a nuadh-lorgan ann an ceimigeachd mhòr-mhoileciuileach.[1]

Rugadh e ann am Worms is bha e na oileanach aig Oilthigh Halle. Chaidh e na ollamh ann an Karlsruhe ann an 1907 agus dh'obraich e aig an ETH ann an Zürich eadar 1912 is 1926, far an do rinn e obair chudromach air poilimearan. As dèidh sin chaidh e gu Oilthigh Fhreiburg far an do mhair e fad a bheatha.[2]

Ann an 1920, mhol Staudinger gun robh moileciuilean glè mhòr is glè throm ann an stuthan mar rubar. Aig an àm siud, chreid luchd-saidheans gun robh agragaidean de moileciuilean beaga a bha ann an rubar agus poilimearan eile. Chleachd Staudinger viscometry is dhearbhaich e a bheachd-bharail.[3]

Leabhraichean[deasaich | deasaich an tùs]

  • Die Ketenen ('Na Ceiteanan', 1912)
  • Anleitung zur organischen qualitativen Analyse ('Ro-ràdh do dh'anailis chàileachdail fàs-bheairteach', 1923)
  • Tabellen zu den Vorlesungen über allgemeine und anorganische Chemie ('Clàraichean airson òraidean air ceimigeachd choitcheann agus ceimigeachd neo-fhàs-bheairteach', 1927)
  • Die hochmolekularen organischen Verbindungen, Kautschak und Cellulose ('Na co-thàthaidhean àrd-mhoileciuileach, rubar agus ceallalos', 1932)
  • Organische Kolloidchemie ('Ceimigeachd na colloidean fàs-bheairteach', 1940)
  • Makromolekulare Chemie und Biologie ('Ceimigeachd mòr-mhoileciuileach agus bith-eòlas mòr-mhoileciuileach', 1947)
  • Vom Aufstand der technischen Sklaven ('Aramach na tràille theicnigeach', 1947)

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  1. The Nobel Prize in Chemistry 1953”. Nobel Media AB. Air a thogail 6mh dhen Fhaoilleach 2020.
  2. Hermann Staudinger - Biographical”. Nobel Media AB. Air a thogail 7mh dhen Fhaoilleach 2020.
  3. Foundations of Polymer Science: Hermann Staudinger and Macromolecules”. American Chemical Society International Historic Chemical Landmarks. Comann Aimeirigeach na Ceimigeachd. Air a thogail 6mh dhen Fhaoilleach 2020.
Duais Nobel ann an Ceimigeachd
1901: van't Hoff · 1902: Fischer · 1903: Arrhenius · 1904: Ramsay · 1905: von Baeyer · 1906: Moissan · 1907: Buchner · 1908: Rutherford · 1909: Ostwald · 1910: Wallach · 1911: Curie · 1912: Grignard, Sabatier · 1913: Werner · 1914: Richards · 1915: Willstatter · 1918: Haber · 1920: Nernst · 1921: Soddy · 1922: Aston · 1923: Pregl · 1925: Zsigmondy · 1926: Svedberg · 1927: Wieland · 1928: Windaus · 1929: Harden, von Euler-Chelpin · 1930: Fischer · 1931: Bosch, Bergius · 1932: Langmuir · 1934: Urey · 1935: F. Joliot-Curie, I. Joliot-Curie · 1936: Debye · 1937: Haworth, Karrer · 1938: Kuhn · 1939: Butenandt, Ružička · 1943: de Hevesy · 1944: Hahn · 1945: Virtanen · 1946: Sumner, Northrop, Stanley · 1947: Robinson · 1948: Tiselius · 1949: Giauque · 1950: Diels, Alder · 1951: McMillan, Seaborg · 1952: Martin, Synge · 1953: Staudinger · 1954: Pauling · 1955: du Vigneaud · 1956: Hinshelwood, Semyonov · 1957: Todd · 1958: Sanger · 1959: Heyrovský · 1960: Libby · 1961: Calvin · 1962: Perutz, Kendrew · 1963: Ziegler, Natta · 1964: Hodgkin · 1965: Woodward · 1966: Mulliken · 1967: Eigen, Norrish, Porter · 1968: Onsager · 1969: Barton, Hassel · 1970: Leloir · 1971: Herzberg · 1972: Anfinsen, Moore, Stein · 1973: Fischer, Wilkinson · 1974: Flory · 1975: Cornforth, Prelog · 1976: Lipscomb · 1977: Prigogine · 1978: Mitchell · 1979: Brown, Wittig · 1980: Berg, Gilbert, Sanger · 1981: Fukui, Hoffmann · 1982: Klug · 1983: Taube · 1984: Merrifield · 1985: Hauptman, Karle · 1986: Herschbach, Lee, Polanyi · 1987: Cram, Lehn, Pedersen · 1988: Deisenhofer, Huber, Michel · 1989: Altman, Cech · 1990: Corey · 1991: Ernst · 1992: Marcus · 1993: Mullis, M. Smith · 1994: Olah · 1995: Crutzen, Molina, Rowland · 1996: Curl, Kroto, Smalley · 1997: Boyer, Walker, Skou · 1998: Kohn, Pople · 1999: Zewail · 2000: Heeger, MacDiarmid, Shirakawa · 2001: Knowles, Noyori, Sharpless · 2002: Wüthrich, Fenn, Tanaka · 2003: Agre, MacFionghain · 2004: Chiechanover, Hershko, Rose · 2005: Grubbs, Schrock, Chauvin · 2006: Kornberg · 2007: Ertl · 2008: Shimomura, Chalfie, Tsien · 2009: Ramakrishnan, Steitz, Yonath · 2010: Suzuki, Negishi, Richard Heck · 2011: Shechtman · 2012: Lefkowitz, Kobilka · 2013: Karplus, Levitt, Warshel · 2014: Betzig, Hell, Moerner · 2015: Lindahl, Modrich, Sancar · 2016: Sauvage, Stoddart, Feringa · 2017: Dubochet, Frank, Henderson · 2018: Arnold, G. Smith, Winter · 2019: Goodenough, Whittingham, Yoshino · 2020: Charpentier, Doudna · 2021: List, MacMillan · 2022: Bertozzi, Meldal, Sharpless