Jump to content

Cille Bheathain

O Uicipeid
Cille Bheathain

Suidheachadh
Dùthaich Alba
Ceàrn Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Co-chomharran 54° 55′ 00″ Tuath
03° 37′ 00″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh-shluaigh 643[1] (2011)
Àireamh fòn 01387

'S e baile beag dùthchasail ann an ceann a tuath na Stiùbhartachd, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann am Cille Bheathain (Beurla/Beurla Ghallda: Kirkbean). Tha e suidhichte aig 84m os cionn ìre na mara,[2] ann an Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Chille Chuithbeirt ro 1975), air an A710 eadar Sandyhills agus An Abaid Ùr, ri taobh an Uillt Chille Bheathain.[3] Tha e 265km air falbh bho Obar Dheathain, 113km bho Ghlaschu, 30km bho Chille Chuithbeirt agus 118km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[4] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Cille Bheathain. Tha eaglais agus talla ann an Cille Bheathain.[5] Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air turasachd, àiteachas agus coilltearachd. Taobh fhoghlaim, tha bun-sgoil ann,[6] ach feumar a dhol dhan àrd-sgoil ann an Dail Bheithe.[7]

Freumhan an Ainm

[deasaich | deasaich an tùs]

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à cill agus an t-ainm Beathan anns a' Ghàidhlig tha an t-ainm[8] Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Chille Chuithbeirt fhèin anns an 17mh Linn.[9]

Eachdraidh

[deasaich | deasaich an tùs]

Chaidh Cill Bheathain a chlàradh airson a' chiad turas mar Kyrkebene ann an 1274.[10] Chumadh coinneamhan adhraidh-rùin dìobhair an seo ri àm an an Ath-Leasachaidh, far am biodh na mìltean an làthair.[11] B' e port[12] cudromach anns an 18mh Linn a thaobh imrich a-mach rè fuadaichean nan croitear ann an ceann a deas na h-Alba.[13] Chaidh am baile a leasachadh mar bhaile oighreachd aig deireadh an 18mh Linn.[14] Chaidh eaglais a thogail an seo ann an 1776, a chaidh a leasachadh ann an 1835.[15] Chaidh am feallsanaiche Frangach Jean Thurot (1755 – 1833) a thìodhlacadh an seo. A-rèir carragh-chuimhne san bhaile, fhuair 14 duine à Cille Bheathain bàs sa Chogadh Mhòr[16] agus còignear eile san Dàrna Chogadh.

Daoine Ainmeil

[deasaich | deasaich an tùs]

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. ↑ EVI
  2. ↑ Falling Rain
  3. ↑ Scotland's Places[dead link]
  4. ↑ Luftlinie
  5. ↑ List
  6. ↑ Kirkbean Primary[dead link]
  7. ↑ Douglas Ewart High School[dead link]
  8. ↑ The New Statistical Account of Scotland, Volume 2, William Blackwood, Dùn Èideann 1834
  9. ↑ Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
  10. ↑ Saint Places
  11. ↑ The Topographical, Statistical, and Historical Gazetteer of Scotland
  12. ↑ Kirkbean Heritage Society
  13. ↑ Windsor Scottish
  14. ↑ Undiscovered Scotland
  15. ↑ Colvend Church
  16. ↑ Scottish War Memorials Project

Ceanglaichean a-mach

[deasaich | deasaich an tùs]
Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:
Bailtean ann an Siorrachd Chille Chùithbeirt

An Abaid Ùr  • Achadh nan Càrn  • Àrd an Grèidh  • Àrd na Coille  • Ath Crogaid  • Baile Ghill-Iosa  • Baile Labhrainn  • Baile Mhic Aoidh  • Baile MhicIllFhaolain  • Bàrr a' Ghrianain  • Beeswing  • Borgh  • Caisteal Dhùghlais  • Càrn an Uaimh  • An Ceap  • Cille Bheathain  • Cille Chùithbeirt  • Cill Fhinnein  • Cille Phàdraig Durham  • Clachan Eòin  • An Còrsa Feàrna  • Corsaig  • Crois Mhìcheil  • Cùl a' Bheinn  • Dail Beithich  • Dùn Droighnein  • Gall-Ghàidhealaibh Nuadh  • Garradh na h-Aibhne  • Gleann Lochair  • Gleann an t-Sruthail  • Haugh of Urr  • Lochfoot  • Am Mòine Naomh  • Muine Gobha  • Parton  • Palnackie  • Port Aiseig a' Chrìch  • Ringford  • Rhonehouse  • Springholm  • Taigh an Rathaid  • Tìr na h-Eaglaise  • Tongland  • Twynholm

 
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=Cille_Bheathain&oldid=577168"