Jarosław Dąbrowski

O Uicipeid
Jarosław Dąbrowski
Beatha
Breith Zhytomyr agus Zhytomyr, 12 dhen t-Samhain 1836
Dùthaich  A' Phòlainn
Impireachd na Ruise
Àite-fuirich Sankt Peterburg
Bàs Paris, 23 dhen Chèitean 1871
Àite-adhlacaidh cladh Père Lachaise
grave of Jarosław Dombrowski (en) Translate
Nàdar a’ bhàis  (killed in action (en) Translate)
Fine House of Dąbrowski (Radwan) (en) Translate
Foghlam
Foghlam General Staff Academy (en) Translate
Cànain Fraingis
Pòlainnis
Ruisis
Dreuchd
Dreuchd communard (en) Translate agus luchd an airm
Far-ainmean Łokietek
Seirbheis san arm
Meur an airm Imperial Russian Army (en) Translate
Ìre shtabs-kapitan (en) Translate
oifigeach coitcheann
Strì Aramach an Fhaoillich
1871 Comann Pharis

B' e saighdear, oifigear agus rèabhlaideach sòisealach às a' Phòlainn a bh' ann an Jarosław Dąbrowski (IPA: jaˈrɔswaf dɔmˈbrɔfskʲi, ainm slàn: Jarosław Żądło-Dąbrowski, far-ainmean Żądł—'gath' agus Łokietek—'stealladh', Żytomierz, 18 an t-Samhain, 1836Paris, 23 an Cèitean 1871).[1] Bha esan an lùib a' Chomainn Phais agus chaidh a mharbhadh ga dhìon.

Beatha[deasaich | deasaich an tùs]

Rugadh e ann an Żytomierz,[2] a bha sa Phòlainn fo bhuaidh na Ruise ach a tha san Ùcrain an latha an-diugh. Mac Wiktor Żądło-Dąbrowski à Dąbrówka agus Zofia Falkenhagen-Zaleska, bhuineadh e dhan teaghlach uachdarain Żądło-Dąbrowski z Dąbrówki h. Radwan. Chaidh e dhan Sgoil Saighdearachd ann am Brest - a tha sa Bhealaruis a-nis - ann an 1845, nuair a bha e dìreach 9 bliadhna a dh'aois air sàilleabh gun do bhàsaich a phàrantan[3] agus chuir e crìoch air a chuid sgoil ann an Sankt Peterburg an ceann 10 bliadhna. An uair sin chuir e seachad ceithir bliadhna na oifigear san Arm is e a' sabaid ann an aghaidh nan Czerkess sa Cabhcas às leth an tsar. Fhuair e bonn leis cho gaisgeach 's a bha e.

Ann an 1859 chaidh e do Sgoil Choitcheann Mhìcheil nan Àrd Oifigear (Ruisis: Николаевская академия Генерального штаба) ann an Sankt Peterburg, far a thoisich e ann am poileataigs. Bha mòran oifigear, an dà chuid Ruiseanaich agus Pòlach, an lùib bhuidhne dhìomhair air an robh Tìr is Saorsa (Ruisis: Земля и воля),[4] a ghabhadh a-steach daoine a bha meadhanach bheartach a bha a' gabhail ri rèabhlaid shòisealach air an dùthaich. B' e Dąbrowski airson atharraidhean sòisealta dha na daoine agus neo-eisimeileachd dhan Phòlainn. Ann an 1862 chaidh a chur gu Warszawa leis an 6mh roinn-fheachd Coise, far an do ghabh e pàirt ann an Ar-a-mach an Fhaoillich (Pòlais: powstanie styczniowe)[5] an aghaidh an tsar ann an 1863, ach thugadh grèim air leis gun do bhrathaich oifigear eile e is chaidh a thoirt air falbh do Shibèirea.[6] Theich e ann an 1865 is chaidh e thall thairis dhan Fhraing.

Dh' fhàs e gu math dlùth air rèabhlaidich eile a bha an aghaidh na stàite, mar Louis Charles Delescluze, Eugène Varlin agus Auguste-Jean-Marie Vermorel. B' ann ann am Paris a chaochail e, nuair a bha e dìreach 34 bliadhna a dh'aois, agus na caraidean aige. Chaill An Fhraing cogadh an aghaidh na Prùise agus bha am baile air a chuairteachadh le feachdan bho thall thairis. Thoisich ar-a-mach nan daoine bochda an aghaidh nan Gearmailteach, an Riaghaltais agus nan Monarcach.[7] Bha an eòlas armach aig Dąbrowski gu math feumail agus, a bharrachd air a bhith na comhairleach, bha e cuideachd os cionn feachdan a' Chomainn, mar a chanadh ris an ar-a-mach. Chaidh a mharbhadh a' dìon na rèabhlaide.

Urraman[deasaich | deasaich an tùs]

Dh'ainmicheadh iomadh sràid sa Phòlainn an a dhèidh agus b' e Dąbrowszczacy a chanadh ri na Pòlainnich a shabaid airson na Poblachd anns a' Cliath-chòmhraig Dhąbrowski, aig àm Cogadh Sìobhalta na Spàinne, eadar 1936 agus 1939.

Aistean co-cheangailte[deasaich | deasaich an tùs]

Ceanglaichean A-muigh[deasaich | deasaich an tùs]

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  1. Rozaiowski W, Żywot jenerała Jarosława Dąbrowskiego. Lviv, 1878
  2. Muzeum Niepodległości w Warszawie
  3. R. Dubois, À l'assaut du ciel : la Commune racontée par Raoul Dubois, Les Éditions ouvrières, Paris, 1991 (ISBN 2-7082-2880-3)
  4. Дьяков В. А. Ярослав Домбровский,: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1969
  5. SE
  6. Stefan Król, Cytadela warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa, 1978
  7. Zdrada, Jerzy. JAROSŁAW DĄBROWSKI: 1836–1871. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1973