Gaisgeach

Tha 'n t-aiste seo timcheall an seòrsa de caractar. Air brìghean eile, seallaibh Gaisgeach (soilleireachadh).

Ann an ur-sgeulan, 's e gaisgeach a th'ann fear no bean (an tè mu dheireadh air chantainn ri ban-ghaisgeach gu tric), gu dualchasach an laoch de sgeul, seann-sgeul no sàga, a bheil comasan no càileachd nas motha na neach cumanta aig, a nì e/i comasach a ghnìomhadh euchdeigin fìor-iongantach, luachmhor ("euchd gaisgeil") a fàsaidh e/i iomraiteach air. Chan eil na comasan seo air uairibh a' chuirp a-mhàin ach cuideachd na h-inntinn. Tha gaisgich air chur an aghaidh gu coltach le slaoightearan.

Ro-shealladh

Fàsaidh neach gaisgeach gu gnàthach le gnìomhadh euchd fìor-iongantach agus ionmholta. Tha euchdan dualchasach marbhadh uile-bhèistean is sàbhail luchd à bàs cinnteach. Crìochnaichidh gaisgeach mar as trice na sònrachaidhean de mar a th' air smaoineachadh math 'gus miadhail 'san dualchas àrsaideach. Ge-tà, 'san litreachas, gu h-àraidh 'san bròn-sgeul, faodainn gaoidean gàbhaidhe aig a' ghaisgeach a bhith a leanaidh do a mh(h)illeadh, mar Hamlet.

Air uairibh b'fhaodainn neach fìor inbhe gu leòr bhuinig a fhàs gaisgeach anns na h-inntinnean nan daoine. Tha seo mar as trice air mholadh le cinneas luath de ur-sgeulachdan timcheall an duin' ainmichte, a' cur às leth gu tric dha/dhi comasan thall na comasan de daoine bàsmhora gnàthach.

Cuiridh roinn nan luchd-aithris chomannach a-mach an dìth air gaisgich ann an àmannan de mì-thoileachas comannach no fèin-mì-chinnt nàiseanta, faicinn dìth air samhailean-dreuchd beusach, gu h-àraidh air na h-òganaich. B'fhaodainn dèanamh ur-sgeulachd den t-seòrsa nas fheàrr 'san àm a dh'aom: faodainn gluasadan làithreach gaisgich agus an adhradh-ghaisgich bhreisleachadh leis an dualchas na h-iomraiteachd a-mhàin.

Daoine 's caractaran aidichte gu dualchasach ri gaisgich

Achilles, A' Ghrèig sean
Aeneas, Seann Ròimh
Aragorn, prìomh-charactar anns An Tighearna nam Fàinnean le J. R. R. Tolkien
Rìgh Arthair, Sasann sean
Attila
Daoin'-ialtaig
Beowulf, Lochlann na Linn an Iarainn
Mario, prìomh-neach agus tiotal charactar còir-bhòtaidh a ’gheama bhidio Super Mario le Shigeru Miyamoto bho Nintendo
Brer Coinean, gille-nan-car dealbh na h-Afraga Iar
Qin Shi Huang, stèidhich an rìgh-shlioch nan Qin agus a ’chiad ìmpire air Sìona aonaichte
Dàibhead Broadfoot, oifigear-rèidio air a' Bhan-Phrionnsa Victoria
Dàibhidh Crockett, neach-sluagh-iùlach às an Tennessee a shabaid agus bhàsaich airson saorsa na Texas aig an Alamo
Don Quijote, ridire a' mhic-meanmna agus neach-tòire a' mhathais, buaidh, urraim, agus fìrinne
El Cid, ridire Spàinneach
Na Einherjar, gaisgich gun robh roghnaichte a shabaid na Jotunan aig an Ragnarok
Terry Fox, neach-dèanadais na h-aillse
Titus Andronicus, gaisgeach tragaideach bho bhròn-chluich a sgrìobh Uilleam Shakespeare
Frodo Baggins, neach-giùlain na Aon Fàinne anns An Tighearna nam Fàinnean le J. R. R. Tolkien.
Mohandas Gandhi, an neach-dèanadais is neach-bun-os-ceann neo-ainneartach.
Gilgamesh, An Dàn Mòr Ghilgamesh
Giordano Bruno, draoidh na Linn an Ath-bheòthachaidh air losgadh mar eiriceach
Ceann-feachd Harlock, spùinneadair sgeulach an fhàlais cruthaichte le Leiji Matsumoto
Heracles (Hercules), eòlas-ur-sgeulachd na Grèige 's Ròimhe
Hua Mulan, Sìneis beul-gaisgeach
Iain Eanraig, neach-stiùiridh Amereiganach na stàilinne
Ilya Muromets, gaisgeach dùthchail Slàbhach
Iain Susanin, tuathanach Ruiseach a shàbhail an sàr-rìgh
Kintaro, gaisgeach à Eòlas-ur-sgeulachd na t-Seapain
Ash Ketchum (Iapanais: サトシ), an gaisgeach agus prìomh-neach còir-bhòtaidh meadhanan Pokémon le Satoshi Tajiri.
Laura Secord, Canada
Link, gaisgeach anns an sreath geama bhidio An Seann-sgeul Zelda bho Nintendo
Morair Guan, ceann-airm na t-Sìne agus flath-threun
Lùc Coisichespeura, an gaisgeach na Cogadh nan Reulan le Seòrsa Lucas.
Nelson Mandela, fad an sgaradh, bha e air chumail ann am prìosan na h-Afraga-a-deas ri trì bliadhn' air fhichead. Stiùir e 'n blàr a chrìochnachadh 'n sgaradh.
Momotaro, gaisgeach à Eòlas-ur-sgeulachd na t-Seapain
Muad'Dib, (aka Paul Atreides) gaisgeach às an lìon "Dune".
Iar-ceann-airm Horatio Nelson, gaisgeach a' Bhlàir na Trafalgar.
Na dà ridirean aig Charlemagne
Pòl Bunyan, fiodhair ur-sgeulach Ameireaganach de meud mòr
Billy the Kid, toirmeasg Ameireaganach agus gaisgeach dùthchail a bha gnìomhach ann am Meagsago Nuadh
Sigurd, Eòlas-ur-sgeulachd na Lochlainn
Tiradentes, gaisgeach nàiseanta à Braisil
Stanislav Petrov, oifigear armalteach Sòibhiadach a stad cogadh fad is farsaing niuclasach ann an 1983
Piet Hein, long-spùinneadair Olaindeach na linn 16mh
Harry Potter, caractar ur-sgeulach le J. K. Rowling
Robin Hood, neach-cothromachd meadhan aoiseach Breatannach (leth-ur-sgeulachd) agus gaisgeach dùthchail a ghoid bho na daoine beairteach gus tabhartas a thoirt dha na bochdan agus an luchd-tuatha
Raib Ruadh, gaisgeach na h-Alba 'san linn 17mh.
Roland, ridire Crìosdail Frangach knight air mharbhadh leis na Basgaich sa' Bhlàir a' Bhealaich na Roncevaux.
Samglic Gaimdsidh, companach Fhrodo Baggins anns An Tighearna nam Fàinnean le J. R. R. Tolkien.
Seònag na h-Arc, A' Fhraing
Seumas Bond, neach-ionaid rùnach na Bhreatainn Mhòir
Sherlock Holmes, lorg-phoileas prìobhaideach na Bhreatainn Mhòir
Seumas T. Kirk, mith-gaisgeach Star Trek
Son Goku gaisgeach sgeulach de Turas dhan dh'Iar (agus an prìomh-charactar de manga agus lìn-telebhisean anime Dragon Ball Z le Akira Toriyama)
Spartacus, ceann-feadhna de ar-a-mach de tràillean 'san Rìoghachd-mhòr na Ròimhe
Stenka Razin, mith-gaisgeach na Rùiseach
Superman, tùs-samhail a' phàipeir-cloinne laoch-mòr
Spider-Man, gaisgeach comaigean air a chruthachadh le Stan Lee agus air a dhealbhadh le Steve Ditko airson Marvel Comics
Black Panther, gaisgeach Afraganach comaigean air a chruthachadh le Stan Lee agus air a dhealbhadh le Jack Kirby airson Marvel Comics
Tòmas Andrews, an dealbhaiche na Titanic; chaith e na h-uairean deireannach a bheatha 'cuideachadh daoine dhan bàtaichean-teasairginn agus chaidh fodha le a long.
Vasil Levski, an gaisgeach nàiseanta na Bulgàiria, stèidheadair de lìon nan luchd-bun-os-ceann
Uilliam Tell, an gaisgeach nàiseanta na h-Eilbheise
Uilleam Wallace
Wong Fei Hong, gaisgeach na t-Sìne gun robh 'na mhaighstir nan ealainean-gaisgeanta cho math ri dòtair midhail.

Teamplaid:Wikiquote

Seallaibh cuideachd

Ceanglaichean a-mach

Rannsachadh an Dreuchd nam Gaisgeach is Ban-Ghaisgeach anns an Litreachas na Cloinne à mun Saoghal

Leughadh nas Fhaide

Caimbeul, Eosaph, An Gaisgeach le Mìle Aghaidh

Gaisgich Ghrèigeach

Kerenyi, Karl, Na gaisgich na Grèige 1959.
Burkert, Walter, Creideamh na Grèige, 1985: IV. Na luchd marbha 's gaisgich