Contae na Gaillimhe
| Contae na Gaillimhe | |
| |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Èirinn
|
| Còigeamh |  Còigeamh Chonnacht
|
| Feartan fiosaigeach | |
| Farsaingeachd | 5,940 km² |
| Àireamh-shluaigh | 450,198 () |
| Dlùths | 75.79/km² |
| Duilleag oifigeil | A' Chomhairle |
'S e siorramachd (Gaeilge: Contae) ann am Poblachd na h-Èireann a tha ann an Contae na Gaillimhe[1] (tuiseal ainmneach: Gaillimh, [2] Laideann: Comitatus Gallivensis). Tha e suidhichte air an àirde an iar na dùthcha, ann an Còigeamh Chonnacht. Tha 450,198 duine a' fuireach san t-siorramachd fad 5,940km²,[3] an dàrna shiorramachd as motha na dùthcha a thaobh fharsaingeachd agus an siathamh a thaobh àireamh-sluaigh. Tha crìochan aig Contae na Gaillimhe le An Clár, Uíbh Fhailí, Ros Comáin, Maigh Eo agus Tiobraid Árann.[4] Bha 854,118 nan tàmh sa chontae ann an 1841, ron a' Ghorta Mhòir.[5] 'S e Binn Bhán (725m) a th' anns a' beinn as àirde na siorramachd.[6]
Eachdraidh
[deasaich | deasaich an tùs]Chaidh an Contae a stèidheachadh ann an 1569 le Ealasaid I. Thuit àireamh-shluaigh na siorrachd ann an −26.9% aig àm na Gorta Mòire.[7] Bha Conradh na Talún gu math gnìomhach an seo an deireadh an 19mh Linn.
Sgìrean Ionadail
[deasaich | deasaich an tùs]Tha seachd baranachdan deug (Gaeilge: barúntacht) am broinn na Gaillimhe: Baile Chláir, Baile na hInse, Baile Locha Riach, Béal Átha Mó, Baile Átha an Rí, Cill Chonaill, Cill Liatháin, Cill Tartan, Cluain Mhac nEoghain, Dún Coillín, Dún Mór, Liatroim, An Longfort, Maigh Cuillin, An Ros, Tigh Dachoinne agus Gaillimh fhèin. A bharrachd air sin, tha 120 parraistean[8] (ann an trì sgìreachdan-easpaig: Tuaim, Cluain Fearta agus Gaillimh)[9] agus 4,556 bailtean fearainn sa chontae.
Bailtean
[deasaich | deasaich an tùs]Daoine Ainmeil
[deasaich | deasaich an tùs]- Tairrdelbach Ua Conchobair (1088–1156) Rìgh Chonnachta agus Àrd Rìgh na h-Èireann.
- Seán Ó Maolalaidh (1419–1480) Ceann-fheadhna.
- Anndra Mac Aodhagáin (1810–1863) Ailtire Thuama.
- Pádraig Ó Ceallaigh (1822–1864) Seinealair ri linn a’ chogaidh sìobhalta sna Stàitean Aonaichte.
Iomraidhean
[deasaich | deasaich an tùs]- ↑ Sabhal Mòr Ostaig
- ↑ Logainm
- ↑ Statoids
- ↑ Scoil Cronáin Naofa
- ↑ Census of Britain 1841
- ↑ Peakbagger
- ↑ Mokyr, J. agus Ó Gráda, C., New Developments in Irish Population History: 1700-1850, The Economic History Review, 1984
- ↑ Irish Times
- ↑ Comhdháil Easpag Caitliceach Éireann
Contae Aontroma • Contae Ard Mhacha • Contae Átha Cliath • Contae an Chabháin • Contae Cheatharlach • Contae Chill Chainnigh • Contae Chill Dara • Contae Chill Mhantáin • Contae an Chláire • Contae Chiarraí • Contae Chorcaí • Contae Dhoire • Contae an Dúin • Contae Dhún nan Gall • Contae Fhear Manach • Contae na Gaillimhe • Contae na hIarmhí • Contae Laoise • Contae Liatroma • Contae Loch Garman • Contae an Longfoirt • Contae Luimnigh • Contae Lú • Contae Mhaigh Eo • Contae na Mí • Contae Mhuineacháin • Contae Phort Láirge • Contae Ros Comáin • Contae Shligigh • Contae Thiobraid Árann • Contae Thír Eoghain • Contae Uíbh Fhailí