An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Iain Mac a' Ghobhainn"

O Uicipeid
Content deleted Content added
No edit summary
Sgeul-beatha
Loidhne 4: Loidhne 4:


== Sgeul-beatha ==
== Sgeul-beatha ==
Rugadh e ann an Glaschu, ach ghluais an teaghlach dhan [[Leòdhas]] nuair a bha e fhathast òg. Thogadh e ann am [[Pabail]], aon baile far a thogadh [[Ruaraidh MacThòmais]]. B' e Gàidhlig an prìomh cànan aige.
Rugadh e ann an Glaschu ann an 1928, ach bha a phàrantan à Leòdhas agus ghluais an teaghlach dhan [[Leòdhas]] nuair a bha e fhathast òg, ann an 1930. Thogadh e ann am [[Pabail]], aon baile far a thogadh [[Ruaraidh MacThòmais]] agus [[Anna Frater]]. B' e [[Gàidhlig na h-Alba|Gàidhlig]] an prìomh cànan aige. Bhàsaich athair leis [[A' Chaitheamh|a' chaitheamh]]. Chaidh e dhan Sgoil Phabail, [[Sgoil MhicNeacail]] ann an [[Steòrnabhagh]] is rinn e ceum anns an [[Oilthigh Obar Dheathain]] ann am [[Beurla]]. Cheumnaich e ann an 1949. Rinn e seirbheis nàiseanta agus às dèidh na seirbheis, bha e ag obair mar thidsear ann an Bruaich Chluaidh agus, airson bliadhnaichean, anns an [[Oban]]. Dh'fhàg e Àrd-Sgoil an Òbain ann an 1977, oir bha e ag iarraidh a bhith a' sgrìobhadh làn-thìde. Nuair a phòs e Donalda Gillies Logan, ghluais iad dhan [[Taigh an Uillt]]. Ann an 1980, fhuair e OBE. Gu mì-fhortanach, thàinig [[aillse]] air agus chaochail Iain Mac a' Ghobhainn ann an 1998, nuair a bha e 70 bliadhna a dh'aois.

Rinn e ceum anns an [[Oilthigh Obar Dheathain]]. Às dèidh an oilthigh, bha e ag obair mar tidsear anns an [[Oban]].


== Cuspairean ==
== Cuspairean ==
Loidhne 17: Loidhne 15:
* ''[[Eadar Fealla-dha is Glaschu|Eadar Fealla-dhà is Glaschu]].'' Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, [[1974]].
* ''[[Eadar Fealla-dha is Glaschu|Eadar Fealla-dhà is Glaschu]].'' Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, [[1974]].
* ''Na h-Eilthirich''. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1983.
* ''Na h-Eilthirich''. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1983.
* [[An t-Eilean agus an Cànan|''An t-Eilean agus an Cànan.'']]'' ''Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, [[1987]].
* ''An t-Eilean agus an Cànan.'''' ''Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, [[1987]].


=== Rosg Gàidhlig ===
=== Rosg Gàidhlig ===
* 'An Coigreach', ''Gairm'' 25 (1958): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (133-138).
* 'An Coigreach', ''Gairm'' 25 (1958): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (133-138).
* ''[[Bùrn is Aran]]'' [[1960]]. 'An Duine Dubh', 'Burn': cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (deas. le Dòmhnall Iain MacIomhair, Glaschu: Gairm, 1985, 102-103, 167-171).
* ''[[Bùrn is Aran]].'' 1960. 'An Duine Dubh', 'Burn': cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (deas. le Dòmhnall Iain MacIomhair, Glaschu: Gairm, 1985, 102-103, 167-171).
* ''[[An Dubh is an Gorm|An Dubh is an Gorm.]] ''Obair-Dheadhain: Oilthigh Obair-Dheadhain, [[1963]]. 'An Comhradh', 'Aig a' Chloich-Chuimhne', 'An Taghadh': cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (113-115, 127-129,150-154)
* ''[[An Dubh is an Gorm|An Dubh is an Gorm.]] ''Obair-Dheadhain: Oilthigh Obair-Dheadhain, [[1963]]. 'An Comhradh', 'Aig a' Chloich-Chuimhne', 'An Taghadh': cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (113-115, 127-129,150-154)
* 'Ioseph', ''Gairm'' 43 (1963): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (11-13).
* 'Ioseph', ''Gairm'' 43 (1963): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (11-13).
* ''[[Iain am Measg Nan Reultan]]'' [[1970]]
* ''[[Iain am Measg Nan Reultan]].'' 1970.
* ''[[Maighstirean is Ministearan]]'' [[1970]]
* ''[[Maighstirean is Ministearan]].'' 1970.
* ''[[An t-Adhar Ameireaganach]]'' [[1973]]
* ''[[An t-Adhar Ameireaganach]].'' 1973.
* ''[[Rabhdan is Rudan]]'' [[1973]]
* ''[[Rabhdan is Rudan]].'' 1973.
* ''[[An t-Aonaran|An t-Aonaran.]] ''Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, [[1976]].
* ''[[An t-Aonaran|An t-Aonaran.]] ''Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1976.
* 'Mairead', ''Gairm'' 120 (1982): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (41-43).
* 'Mairead', ''Gairm'' 120 (1982): cuideachd ann an ''Eadar Peann is Pàipear'' (41-43).
* ''[[Bùrn is Aran]]'' [[1987]]
* ''[[Bùrn is Aran]].'' 1987.
* [[A' Bheinn Oir]] [[1989]]
* A' Bheinn Oir. 1989.
* [[Na Speuclairean Dubha|''Na Speuclairean Dubha'']] [[1989]]
* [[Na Speuclairean Dubha|''Na Speuclairean Dubha'']]''.'' 1989.
* [[Turas tro Shaoghal Falamh|''Turas tro Shaoghal Falamh'']] [[1991]]
* ''Turas tro Shaoghal Falamh.'' 1991.
* [[Na Guthan|''Na Guthan'']] [[1991]]
* [[Na Guthan|''Na Guthan'']]''.'' 1991.
* [[An Dannsa mu Dheireadh|''An Dannsa mu Dheireadh'']] [[1992|199]]
* [[An Dannsa mu Dheireadh|''An Dannsa mu Dheireadh'']]''.'' 1992.


=== Dealbhan-chluich sa Ghàidhlig ===
=== Dealbhan-chluich sa Ghàidhlig ===
Loidhne 57: Loidhne 55:
*[[From Bourgeois Land]] [[1969]]
*[[From Bourgeois Land]] [[1969]]
*[[Survival Without Error]] [[1970]]
*[[Survival Without Error]] [[1970]]
*[[My Last Duchess]][[1971]]
*[[My Last Duchess]] [[1971]]
*[[Goodbye Mr Dixon]] [[1974]]
*[[Goodbye Mr Dixon]] [[1974]]
*[[Hami Autumn]] [[1974]]
*[[Hami Autumn]] [[1974]]
*[[The Notebooks of Robinson Crusoe]] [[1975]]
*[[The Notebooks of Robinson Crusoe]] [[1975]]
*[[River, River]] [[1978]]
*[[River, River]] [[1978]]
*[[On the Island]] [[1979]]
*[[On the Island|''On the Island'']] [[1979]]
*[[Murdo]] [[1981]]
*[[Murdo]] [[1981]]
*[[A Field Full of Folk]] [[1982]]
*[[A Field Full of Folk]] [[1982]]
Loidhne 73: Loidhne 71:


=== Sguleachdan Goirid sa Bheurla ===
=== Sguleachdan Goirid sa Bheurla ===
* [[The Black and the Red|''The Black and the Red'']] [[1970]].
* ''The Black and the Red.'' 1970.
* [[The Hermit and Other Stories|''The Hermit and Other Stories'']] [[1977]].
* ''The Hermit and Other Stories.'' 1977.
* "Greater Love" ann an ''The Grafton Book of Scottish Short Stories. ''Deas. le James Campbell. London: Grafton Books, [[1984|1984.]] Pp. 227-235.
* "Greater Love" ann an ''The Grafton Book of Scottish Short Stories. ''Deas. le James Campbell. London: Grafton Books, 1984. Pp. 227-235.


===Bàrdachd Cruinnichte===
===Bàrdachd Cruinnichte===
*''Selected Poems'' [[1970]]
*''Selected Poems.'' 1970.
*''Selected Poems'' 1955-1982 [[1982]]
*''Selected Poems.'' 1955-1982, 1982.
*''Selected Poems'' [[1985]]
*''Selected Poems.'' 1985.
*''Selected Poems'' [[1990]]
*''Selected Poems.'' 1990.
*''Collected Poems'' [[1992]]
*''Collected Poems. ''1992.


=== Aistean ===
=== Aistean ===
* [[The Golden Lyric: an Essay on the Poetry of Hugh MacDiarmid|''The Golden Lyric: an Essay on the Poetry of Hugh MacDiarmid'']]'' ''[[1967]]
* ''The Golden Lyric: an Essay on the Poetry of Hugh MacDiarmid. ''1967
* ''[[Towards the Human|Towards the Human: Selected Essays]]''[[Towards the Human|.]] Edinburgh: MacDonald,1986.
* ''Towards the Human: Selected Essays''[[Towards the Human|.]] Edinburgh: MacDonald,1986.


===Eadar-theangachadh===
===Eadar-theangachadh===
* ''[[Dàin do Eimhir|Eimhir]]''. Translated by Iain Crichton Smith, with an introduction by Professor Donald Meek. Steòrnabhagh: Acair Earranta, 1999.
* ''[[Dàin do Eimhir|Eimhir]]''. Translated by Iain Crichton Smith, with an introduction by [[An t-Ollamh Dòmhnall Meek|Professor Donald Meek]]. Steòrnabhagh: Acair Earranta, 1999.
*''Modern Gaelic Verse'' [[1966]]
*''Modern Gaelic Verse. ''1966.
*'Moladh Beinn Dòbhrainn' le [[Donnchadh Bàn Mac an t-Saoir]]. 1969.
*[[Ben Dorain by Duncan Ban MacIntyre]] [[1969]]


=== Mar neach-deasachaidh ===
=== Mar neach-deasachaidh ===
* Moments in Glasshouses [[1987]]
* ''Moments in Glasshouses''. 1987
* còmhla ri C. King: Twelve More Modern Scottish Poets [[1986]]
* còmhla ri C. King: ''Twelve More Modern Scottish Poets''. 1986


===Àistean sgoilearachd mu a dhèidhinn===
===Àistean sgoilearachd mu a dhèidhinn===
* Frederic Lindsay (1977). "Disputed Angels. The Poetry of Iain Crichton Smith." ''Akros'' 12:3 December, 15-26.
* Frederic Lindsay (1977). "Disputed Angels. The Poetry of Iain Crichton Smith." ''Akros'' 12:3 December, 15-26.
* John Blackburn.<em> The Poetry of Iain Crichton Smith. </em>Glasgow: Association for Scottish Literary Studies, 1993.
* John Blackburn.<em> The Poetry of Iain Crichton Smith. </em>Glasgow: Association for Scottish Literary Studies, 1993.
* Colin Nicholson (deas.). <em>Iain Crichton Smith : Critical Essays.</em>1992.
* Colin Nicholson (deas.). <em>Iain Crichton Smith: Critical Essays. </em>1992.
* Carol Gow (deas.). <em>Mirror and marble : the Poetry of Iain Crichton Smith. </em>1992.
* Carol Gow (deas.). <em>Mirror and marble: the Poetry of Iain Crichton Smith. </em>1992.


==Ceanglaichean a-muigh==
==Ceanglaichean a-muigh==
*[http://www.bbc.co.uk/alba/foghlam/larachnambard/poets/iain_crichton/am_bard/ BBC: Làrach nam Bàrd: Iain Crichton Mac a' Ghobhainn]
*[http://www.bbc.co.uk/alba/foghlam/larachnambard/poets/iain_crichton/am_bard/ BBC: Làrach nam Bàrd: Iain Crichton Mac a' Ghobhainn]
* [http://e-storas.com/secondary.aspx/e-storas-multi-resources.aspx?showgroup=Iain%20Crichton%20Mac%20a%E2%80%99%20Ghobhainn E-Stòras: foghlam-video mu dhèidhinn Iain Mac a' Ghobhainn, a bheatha is obair]
* [http://www.youtube.com/watch?v=-xBU2wGZuIM "Off the Page", video aig Youtube le Iain Mac a' Ghobhainn]
* [http://www.youtube.com/watch?v=-xBU2wGZuIM "Off the Page", video aig Youtube le Iain Mac a' Ghobhainn]
* [http://www.scottishpoetrylibrary.org.uk/poetry/poets/iain-crichton-smith Iain Mac a' Ghobhainn aig Scottish Poetry Library]
* [http://www.scottishpoetrylibrary.org.uk/poetry/poets/iain-crichton-smith Iain Mac a' Ghobhainn aig Scottish Poetry Library]

Mùthadh on 15:12, 16 dhen Ghearran 2014

'S e tidsear agus sgrìobhadair a bha ann an Iain Mac a' Ghobhainn (1 am Faoilleach 192815 an Dàmhair 1998), a bha cuideachd a' cleachdadh an t-ainm Beurla Iain Crichton Smith. Sgrìobh e bàrdachd, nobhailean, sgeulachdan ghoirid is dealbhan-chluich sa Ghàidhlig agus sa Bheurla.

Sgeul-beatha

Rugadh e ann an Glaschu ann an 1928, ach bha a phàrantan à Leòdhas agus ghluais an teaghlach dhan Leòdhas nuair a bha e fhathast òg, ann an 1930. Thogadh e ann am Pabail, aon baile far a thogadh Ruaraidh MacThòmais agus Anna Frater. B' e Gàidhlig an prìomh cànan aige. Bhàsaich athair leis a' chaitheamh. Chaidh e dhan Sgoil Phabail, Sgoil MhicNeacail ann an Steòrnabhagh is rinn e ceum anns an Oilthigh Obar Dheathain ann am Beurla. Cheumnaich e ann an 1949. Rinn e seirbheis nàiseanta agus às dèidh na seirbheis, bha e ag obair mar thidsear ann an Bruaich Chluaidh agus, airson bliadhnaichean, anns an Oban. Dh'fhàg e Àrd-Sgoil an Òbain ann an 1977, oir bha e ag iarraidh a bhith a' sgrìobhadh làn-thìde. Nuair a phòs e Donalda Gillies Logan, ghluais iad dhan Taigh an Uillt. Ann an 1980, fhuair e OBE. Gu mì-fhortanach, thàinig aillse air agus chaochail Iain Mac a' Ghobhainn ann an 1998, nuair a bha e 70 bliadhna a dh'aois.

Cuspairean

Bha ùidh aig Mac a' Ghobhainn ann an Fuadach nan Gàidheal: tha an nobhail Beurla aige, Consider the Lillies, an dealbh-cluich Gàidhlig, A' Chùirt, is an dàn Gàidhlig a' làimhseachadh an cuspair seo.

Leabhar-chlàr

Bàrdachd Ghàidhlig

Rosg Gàidhlig

Dealbhan-chluich sa Ghàidhlig

  • A' Chùirt.

Bàrdachd sa Bheurla

Nobhailean sa Bheurla

Sguleachdan Goirid sa Bheurla

  • The Black and the Red. 1970.
  • The Hermit and Other Stories. 1977.
  • "Greater Love" ann an The Grafton Book of Scottish Short Stories. Deas. le James Campbell. London: Grafton Books, 1984. Pp. 227-235.

Bàrdachd Cruinnichte

  • Selected Poems. 1970.
  • Selected Poems. 1955-1982, 1982.
  • Selected Poems. 1985.
  • Selected Poems. 1990.
  • Collected Poems. 1992.

Aistean

  • The Golden Lyric: an Essay on the Poetry of Hugh MacDiarmid. 1967
  • Towards the Human: Selected Essays. Edinburgh: MacDonald,1986.

Eadar-theangachadh

Mar neach-deasachaidh

  • Moments in Glasshouses. 1987
  • còmhla ri C. King: Twelve More Modern Scottish Poets. 1986

Àistean sgoilearachd mu a dhèidhinn

  • Frederic Lindsay (1977). "Disputed Angels. The Poetry of Iain Crichton Smith." Akros 12:3 December, 15-26.
  • John Blackburn. The Poetry of Iain Crichton Smith. Glasgow: Association for Scottish Literary Studies, 1993.
  • Colin Nicholson (deas.). Iain Crichton Smith: Critical Essays. 1992.
  • Carol Gow (deas.). Mirror and marble: the Poetry of Iain Crichton Smith. 1992.

Ceanglaichean a-muigh