Iain Mac a' Ghobhainn

Iain Mac a' Ghobhainn
Beatha
Breith	Glaschu, 1 dhen Fhaoilleach 1928
Dùthaich	Alba
Bàs	15 dhen Dàmhair 1998
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Obar Dheathain
Cànain	Gàidhlig Beurla
Dreuchd
Dreuchd	sgrìobhadair agus bàrd
Duaisean a fhuaras	liosta Oifigear Òrd Impireachd Bhreatainn Cholmondeley Award
Gnè ealain	bàrdachd
IMDb	nm4247671

'S e tidsear agus sgrìobhadair a bha ann an Iain Mac a' Ghobhainn (1 am Faoilleach 1928 – 15 an Dàmhair 1998), a bha cuideachd a' cleachdadh an ainm Bheurla Iain Crichton Smith. Sgrìobh e bàrdachd, nobhailean, sgeulachdan goirid is dealbhan-cluich sa Ghàidhlig agus sa Bheurla.

Sgeul-beatha

Rugadh e ann an Glaschu ann an 1928, ach bha a phàrantan à Leòdhas agus ghluais an teaghlach a Leòdhas nuair a bha e fhathast òg, ann an 1930. Thogadh e ann am Pabail, an aon bhaile far an do thogadh Ruaraidh MacThòmais agus Anna Frater. B' e Gàidhlig am prìomh chànan aige. Bhàsaich athair leis a' chaitheamh. Chaidh e do Sgoil Phabail, Sgoil MhicNeacail ann an Steòrnabhagh is rinn e ceum ann an Oilthigh Obar Dheathain ann am Beurla. Cheumnaich e ann an 1949. Rinn e seirbheis nàiseanta agus às dèidh na seirbheise, bha e ag obair mar thidsear ann am Bruaich Chluaidh agus, airson bhliadhnaichean, anns an Oban. Dh'fhàg e Àrd-Sgoil an Òbain ann an 1977, oir bha e ag iarraidh a bhith a' sgrìobhadh làn-thìde. Nuair a phòs e Donalda Gillies Logan, ghluais iad gu Taigh an Uillt. Ann an 1980, fhuair e OBE. Gu mì-fhortanach, thàinig aillse air agus chaochail Iain Mac a' Ghobhainn ann an 1998, nuair a bha e 70 bliadhna a dh'aois.

Cuspairean

Bha ùidh aig Mac a' Ghobhainn ann am Fuadach nan Gàidheal: tha an nobhail Beurla aige, Consider the Lillies, an dealbh-chluich Gàidhlig, A' Chùirt, is an dàn Gàidhlig a' làimhseachadh a' chuspair seo.

Leabhar-chlàr

Bàrdachd Ghàidhlig

• Bìobuill is Sanasan Reice. Glaschu: Gairm, 1965.
• Eadar Fealla-dhà is Glaschu. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1974.
• Na h-Eilthirich. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1983.
• An t-Eilean agus an Cànan. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1987.

Rosg Gàidhlig

• 'An Coigreach', Gairm 25 (1958): cuideachd ann an Eadar Peann is Pàipear (133-138).
• Bùrn is Aran. 1960. 'An Duine Dubh', 'Burn': cuideachd ann an Eadar Peann is Pàipear (deas. le Dòmhnall Iain MacIomhair, Glaschu: Gairm, 1985, 102-103, 167-171).
• An Dubh is an Gorm. Obair-Dheadhain: Oilthigh Obair-Dheadhain, 1963. 'An Comhradh', 'Aig a' Chloich-Chuimhne', 'An Taghadh': cuideachd ann an Eadar Peann is Pàipear (113-115, 127-129,150-154)
• 'Ioseph', Gairm 43 (1963): cuideachd ann an Eadar Peann is Pàipear (11-13).
• Iain am Measg Nan Reultan. 1970.
• Maighstirean is Ministearan. 1970.
• An t-Adhar Ameireaganach. 1973.
• Rabhdan is Rudan. 1973.
• An t-Aonaran. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1976.
• 'Mairead', Gairm 120 (1982): cuideachd ann an Eadar Peann is Pàipear (41-43).
• Bùrn is Aran. 1987.
• A' Bheinn Oir. 1989.
• Na Speuclairean Dubha. 1989.
• Turas tro Shaoghal Falamh. 1991.
• Na Guthan. 1991.
• An Dannsa mu Dheireadh. 1992.

Dealbhan-chluich sa Ghàidhlig

• A' Chùirt.

Bàrdachd sa Bheurla

• The Long River 1955
• Deer on the High Hills 1962
• The Law and the Grace 1965
• Love Poems and Elegies 1972
• The Exiles 1984
• The Village and Other Poems. Manchester: Carcanet Press, 1989.

Nobhailean sa Bheurla

• Consider the Lilies 1968
• The Last Summer 1969
• The Permanent Island 1975
• An End to Autumn 1978
• In the Middle of the Wood 1987
• Thistles and Roses 1961
• At Helensburgh 1968
• From Bourgeois Land 1969
• Survival Without Error 1970
• My Last Duchess 1971
• Goodbye Mr Dixon 1974
• Hami Autumn 1974
• The Notebooks of Robinson Crusoe 1975
• River, River 1978
• On the Island 1979
• Murdo 1981
• A Field Full of Folk 1982
• The Search 1982
• Mr Trill in Hades 1984
• The Tenement 1985
• A Life 1986
• The Dream 1989
• An Honourable Death 1992

Sgeulachdan Goirid sa Bheurla

• The Black and the Red. 1970.
• The Hermit and Other Stories. 1977.
• "Greater Love" ann an The Grafton Book of Scottish Short Stories. Deas. le James Campbell. London: Grafton Books, 1984. Pp. 227-235.

Bàrdachd Cruinnichte

• Selected Poems. 1970.
• Selected Poems. 1955-1982, 1982.
• Selected Poems. 1985.
• Selected Poems. 1990.
• Collected Poems. 1992.

Aistean

• The Golden Lyric: an Essay on the Poetry of Hugh MacDiarmid. 196;7
• Towards the Human: Selected Essays. Edinburgh: MacDonald,1986.
• ann an The Literature or Region and Nation. 1989. R. P. Draper (deas.) London: MacMillan; New York: St. Martin's Press.

Eadar-theangachadh

• Eimhir. Translated by Iain Crichton Smith, with an introduction by Professor Donald Meek. Steòrnabhagh: Acair Earranta, 1999.
• Modern Gaelic Verse. 1966.
• 'Moladh Beinn Dòbhrainn' le Donnchadh Bàn Mac an t-Saoir. 1969.

Mar neach-deasachaidh

• Moments in Glasshouses. 1987
• còmhla ri C. King: Twelve More Modern Scottish Poets. 1986

Àistean sgoilearachd mu a dhèidhinn

• Frederic Lindsay (1977) "Disputed Angels. The Poetry of Iain Crichton Smith." Akros 12:3 December, 15-26.
• John Blackburn. The Poetry of Iain Crichton Smith. Glasgow: Association for Scottish Literary Studies, 1993.
• Colin Nicholson (deas.). Iain Crichton Smith: Critical Essays. 1992.
• Carol Gow (deas.). Mirror and marble: the Poetry of Iain Crichton Smith. 1992.
• Jon Sanders (2015) 'The Ecology of Iain Crichton Smith's 'High Hills'', Scottish Literary Review 7:1, 75-88.

Ceanglaichean a-muigh

• BBC: Làrach nam Bàrd: Iain Crichton Mac a' Ghobhainn
• E-Stòras: foghlam-video mu dhèidhinn Iain Mac a' Ghobhainn, a bheatha is obair
• "Off the Page", video aig Youtube le Iain Mac a' Ghobhainn
• Iain Mac a' Ghobhainn aig Scottish Poetry Library
• Iain Mac a' Ghobhainn aig BBC 2 Writing Scotland