Hitlerputsch
| Hitlerputsch | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dealbh na h-aimhreite sna sràidean | |||||||
| |||||||
| Luchd-cogaidh | |||||||
.svg){kind=small} Pàrtaidh Nàsach Sturmabteilung
|
 Poblachd Weimar Reichswehr.svg){kind=small} Poileas na Baidhearn
| ||||||
| Cinn-fheachda | |||||||
| Adolf Hitler Erich Ludendorff Ernst Röhm Rudolf Hess Scheubner-Richter † Robert Wagner Hermann Göring Heinrich Himmler Hans Frank
|
Otto von Lossow Eugen von Knilling Gustav von Kahr Hans von Seisser
| ||||||
| Neart | |||||||
| mu 2,000 | mu 130 | ||||||
| na chaidh a leòn 's na chaidh a chall | |||||||
| 16 | 4 | ||||||
B' e cur-fodha stàite a thachair ann am München ann an 1923 nach robh soirbheachail a bh' ann an Hitlerputsch air neo Cur-fodha stàite Talla Leanna/Cur-fodha stàite Mhünchen.[1] B' ann fo stiùir Adolf Hitler, Erich Ludendorff agus ball eile na Kampfbund (Gàidhlig: Lìg na Strìthe) a thachair an cur-fodha stàite seo eadar 8 an t-Samhain agus 9 an t-Samhain 1923. Theab a' ghràisg seo an Riaghaltas a ghabhail os làimh. Thug iad ionnsaigh air Poblachd Weimar ann am München an àite Bherlin - prìomh-bhaile na dùthcha - air sgàth 's gur ann anns A' Bhaidhearn 's a bha am Pàrtaidh Nàsach na bu treasa aig an àm.[2] Rinn mu 2,000 nàsach air Carragh-chuimhne air a bheil am Feldherrnhalle (Gàidhlig: Talla an t-Seanaileir), ann am meadhan a' bhaile, ach sheas na Poileis nan aghaidh. Fhuair 16 Nàsaich agus ceathrar oifigearan-poileis bàs san aimhreit agus ainneart a lean sin.[3] Bha Hitler, Frank agus Göring air an leòn. Theich Hitler gu similidh meatach ach chaidh a chur an grèim an ceann sreatha agus bha e air a dhìteadh airson traoidhtearachd. Ged nach robh an Hitlerputch soirbheachail a thaobh armachd, b' ann feumail do Nàsachd san fhad-ùine 's a bha e o chionn's gun deach beachdan Hitler a chraoladh anns na meadhannan air feadh an t-saoghail fad mìosan. Mhair a' chùis-lagha an aghaidh Hitler 24 latha, is luchd-aithris na tìre a' cluinntinn ris agus a' cur sa chlò anns na pàipearan-naidheachd na canadh esan fad an t-suibhail. Fhuair Hitler binn-prìosain fada, ach cha do chur e seachad ach naoi mìos fo ghlais is iuchair. Sgrìobh e an droch leabhar Mein Kampf (Gàidhlig: Mo Strì) fhad 's a bha e fo ghlasaibh.
Iomraidhean
[deasaich | deasaich an tùs]- ↑ Ernst Deuerlein: Der Hitler-Putsch. Bayerische Dokumente zum 8./9, 1923. Eingeleitet u. hrsg. von Ernst Deuerlein. Quellen und Darstellungen zur Zeitgeschichte. Band 9. Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart, 1962.
- ↑ Ernst Nolte: Die Weimarer Republik. Demokratie zwischen Lenin und Hitler. Herbig, München, 2006, ISBN 3-7766-2491-4.
- ↑ Harold J. Gordon Jr.: Hitlerputsch 1923. Machtkampf in Bayern 1923–1924. Bernard & Graefe, München, 1978, ISBN 3-7637-5108-4.