Aonadh Rugbaidh

'S e seòrsa ball-coise a tha ann an Rugbaidh (Beurla: rugby).

Dùthchannan far a bheil rugbaidh cumanta

Tha e cumanta air feadh na h-Eileanan Breatannach, ach gu h-àraid ann an:

Alba - sna Crìochan, Dùn Èideann, Siorrachd Pheairt, is gu ìre ann an Glaschu. 'S e Aonadh Rugbaidh na h-Alba a stiùirich e.
Èirinn - ann an Luimneach, Baile Atha Cliath agus Ulaidh.
A' Chuimrigh - anns na gleanntan-mu-dheas is na bailtean mòra. 'S e Aonadh Rugbaidh na Cuimrigh a stiùirich e.
Sasainn - ann an Lunnainn, is ceann-a-deas, is ceann-an-iar, mar Gloucester is Bath. Tha rugbaidh-lìog nas cumanta san ceann-a-tuath
A' Chòrn

Tha rugbaidh gu math làidir anns na dùthchannan aig a' Cho-Fhlaitheas is na h-eileanan sa Chuan Sèimh, m.e.:

Anns an Fhraing, cluichear ann am Paras agus san taobh-a-deas (m.e.: Dùthaich Bhasgach na Frainge, Provence ⁊c) gu traidiseanta. Cluichear ann an Ròmainia is a' Chairtbheil gu ìre àrd, agus ann an Seapan, Canada, agus mar mìon-spòrs, anns na Stàitean Aonaichte.

Tha làrach bheag eile aig rugbaidh air gach mòr-roinn - m.e. anns an Roinn-Eòrpa taobh-a-muigh na dùthchannan a-nuas; Aimearaga a Deas ann an Tile, Breasail is Uruguaidh; Afraga - mar Costa Ìbhri, Siombabuaidh, Naimibia, Ceinia is Botsuana; Àisia - mar Hong Cong is Dubai agus mar sin air adhart. 'S e fear de na spòrs-bhuidhnean mòr-thaitneach den t-saoghail.

Sgiobannan nàiseanta cudromach

Riaghailtean

Gu bunaiteach, theid dà sgioba an aghaidh a-chèile (aig a bheil 15 duine), agus feumaidh iad sgor math a ghabhail. Tha an raon-chluich dronn-uileannach (rectangular) agus tha na tadhlan mar "H"s.

Tha trì dòighean ann puingean a ghabhail - is iad:

"Oidhirp" (try) - 5 puingean, a' cur balla air raon-thadhail den sgioba eile.
Breabadh - feumaidh am balla a dhol thairis bar an tadhal. Is urrainnear sin a dhèanamh ann an dà dhòigh -
- "Iompachadh" (2 phuing, Conversion) - Bidh sin a' tachairt nuair a bhios Oidhirp aig an sgioba, agus bidh fear ga convert bho place kick. Tha an aon rud a' tachairt le peanas na breabaidh (3 puingean - penalty kick).
- "Tadhal-tagh" (3 puingean, drop goal) - far a bhios fear ga bhreabadh tron uine-chluich.

Tha stuth sònraichte eile ann - mar eiseimpleir, tha am balla san cruth mar "ugh", chan eil e cruinn idir; agus cleachdaidh rugbaidh scruman (neo "caigeann", faic an dealbh). Bidh cluicheadairean a' tilg (pass) am balla ris a chèile, ach feumaidh am balla a dhol mu chùlaibh nuair a bhios e ga thilgeil. Tha e toirmisgte airson am balla a thilgeil mu bheulaibh, mar ann am ball-coise Aimearaganach - feumar ga bhreabadh neo ga ghiùlan, ma bhithear ag iarraidh am ball a ghabhail air adhart.

Nuair a thathar air a ghearradh-sìos, feumar a leigeil mu sgaoil am balla. Tha dà rud eile annasach le rugbaidh, sin an scrum neo caigeann, agus an rucas neo ruc. Tha scruman a' tachairt nuair a dh'iarras an rèitear e, agus bidh rucan a' tachairt gu nàdarra. Cuideachd, bidh na "adhairtich" (forwards) a-mhàin a' gabhail scrum, ach is urrainn do chuideigin sam bith a dhèanamh ruc. Bidh an rèitear a' cur scruman air dòigh nuair a bhios peanas ann, neo cluich mi-cinnteach, bidh an reitear a' gabhail am balla gus an scum half aig fear de na sgiobannan.

Nuair a thig am balla a-mach, gheibhear loidhne neo "line out".

Aodach

Tha cluicheadairean a' cur an aon seòrsa brògan is briogaisean orra ri ball-coise (socair), ach tha na lèintean nas tiugha. Bidh cuid den "adhairtich" a' cur ad-scruim air.

Cluicheadairean

English	Afrikaans	French	Italian	Spanish (Spain)	Spanish (South America)	Irish	Welsh
Prop	Stut	Pilier	Pilone	Pilar, Pilier	Pilar	Taca	Prop, Rheng flaen
Hooker	Hakker	Talonneur	Tallonatore	Talonador	Hooker	Caiteoir	Bachwr
Flanker	Flank	Troisième Ligne Aile	Terza (linea) ala Flanker	Tercera Línea, Flanker	Ala, Tercera Línea	Tríú Líne	Blaenasgellwr
Lock	Slot	Deuxième Ligne	Seconda Linea	Segunda Línea	Segunda Línea	Glas, Dara Líne	Clo, Ail reng
Number eight	Agtsteman (lit. 'eighthman')	Troisième Ligne Centre	Terza linea media Terza (linea) centro Numero 8	Tercera Línea Centro u "Ocho"	Octavo, Ocho, Tercera Línea	Uimhir a hocht	Wythwr
Scrum half	Skrumskakel (lit. 'scrum-link')	Demi de mêlée	Mediano di mischia	Medio melé	Medio Scrum	Leath-chlibirt	Mewnwr
Fly-half	Losskakel (lit. 'loose-link')	Demi d'ouverture, Ouvreur	Apertura Mediano d'apertura	Apertura, Medio de Apertura	Apertura, Medio Apertura	Eitilteoir	Maswr
Centre	Senter	Centre	Centro (Primo e Secondo) Tre quarti centro	Centro (Primero y Segundo)	In-side (Primero y Segundo), Centro	Lár na páirce	Canolwr
Wing (Left and Right)	Vleuel	Ailier	Ala Tre quarti ala	Ala (Izquierda y Derecha)	Wing (Izquierdo y Derecho)	Eiteoir	Asgellwr
Full-back	Heelagter	Arrière	Estremo	Zaguero	Fullback	Lán-chosantóir	Cefnwr

Sgòradh san eachdraidh

Atharrachadh nam puingean
Ùine	Oidhirp	Iompachadh (Conversion)	Peanas (breab)	Tadhal-tagh	Tadhal bho mark
—1891	1	2	2	3	3
1891—1893	2	3	3	4	4
1893—1905	3	2	3	4	4
1905—1948	3	2	3	4	3
1948—1971	3	2	3	3	3
1971—1977	4	2	3	3	3
1977—1992	4	2	3	3	–
1992—	5	2	3	3	–

Faic cuideachd

Tùsan

Commons

Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:

Rugby union