Alexandru Ioan Cuza

O Uicipeid
Alexandru Ioan Cuza
lord of Wallachia (en) Translate


ruler of Moldavia (en) Translate


Prince of Romania (en) Translate

24 dhen Fhaoilleach 1862 - 23 dhen Ghearran 1866
← no value - Carol I of Romania (en) Translate
Beatha
Breith Bârlad, 20 dhen Mhàrt 1820
Dùthaich Principality of Moldavia
Wallachia
United Principalities of Moldavia and Wallachia
Bàs Heidelberg, 15 dhen Chèitean 1873
Àite-adhlacaidh Trei Ierarhi Monastery (en) Translate
Voinești (en) Translate
Teaghlach
Athair Ioan Cuza
Màthair Sultana Cozadini
Cèile Elena Cuza (en) Translate  (1844 -  unknown value)
Càraid Marija Obrenović (en) Translate
Clann
Foghlam
Foghlam Oilthigh Pharas
Cànain Fraingis
Romàinis
Dreuchd
Dreuchd neach-poileataigs, oifigear, rèabhlaideach agus lagh-eòlaiche
Duaisean a fhuaras
Creideamh
Creideamh Eaglais Ortodogsach Romàinia

B' e oifigear an airm, rèabhlaideach, neach-poileataigs agus prionnsa à Romàinia a bh' ann an Alexandru Ioan Cuza (IPA: ˈalekˈsandru iˈo̯aŋ ˈkuza, Bârlad, 20 am Màrt 1820 - Heidelberg, 15 an Cèitean 1873).[1] Bhuinneadh e do theaghlach Ortodogsach iar-fhlaitheach - bha athair na uachdaran-fearainn (Romàinis: boyar) roimhe. Fhuair e a chuid foghlaim aig Oilthigh Pharis agus phòs e aig Elena Rosetti à Iași ann an 1844.[2] Chaidh ainmeachadh Domnitor (Gàidhlig: riaghladair) ann an aonadh pearsanta rìoghail an dà chuid air Moldobha agus Țara Românească ann an 1859.[3] B' ann mar seo a chaidh Principatele Unite (Gàidhlig: Prionnsalachdan Aonaichte) agus an uair sin Romàinia a chruthachadh. Mar Riaghladair nam Prionnsalachdan Aonaichte, thug e taic dhan iomairt phoileataigeach agus dioplomasach a dh'iarradh air Impireachd nan Otomanach - an stàit àrd-uachdaran os cionn nam Prionnsalachdan fad linntean - gun aithnicheadh i aonadh Moldobha agus Țara Românească. Mu dheireadh thall, ann an 1862, b' urrainn do Chuza aonadh rianachail agus bun-reachdail nam Prionnsalachdan ann an aon stàit le a prìomh-bhaile agus a pàrlamaid ann am Bucharest ruigsinn.[4] Chuir a dhealas airson ath-leasachadh poileataigeach agus sòisealta na Tòraidhich agus Libearalaich raidigeach na aghaidh, a' mhòr-chuid dhuibh uachdarain-fearainn agus luchd-gnothaich às a' chlas Chalpasach. Air 22 an Gearran 1866, thugadh airsan crùn a leigeil dhe agus b' fheudar dha an dùthaich fhàgail. Chaochail e thall thairis ann an Heidelberg ann an 1873.[5]

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  1. Dumitru Ivănescu, Unirea Principatelor. Momente, fapte, protagoniști, Iași, 2005.
  2. Petre Otu,"«Adevărul rămâne oricare ar fi soarta celor care l-au servit». Gh.I.Brătianu — un istoric printre politicieni", Dosarele Istoriei, 1/VI, 2001.
  3. Florin Constantiniu, O istorie sinceră a poporului român, Univers Enciclopedic, Bucharest, 1997.
  4. Constantin Bacalbașa, Bucureștii de altădată, vol. I (1871-1877). Ediție îngrijită de Aristița și Tiberiu Avramescu, Editura Eminescu, Bucharest, 1987.
  5. Dumitru Ivănescu, Alexandru Ioan Cuza în conștiința posterității, Editura Junimea, Iași, 2001.