Oileán Acla
| Oileán Acla | |
 | |
| |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Èirinn
|
| Còigeamh |  Connacht
|
| Contae |  Maigh Eo
|
| Baranachd | Buiríos Umhaill |
| Baile Fearainn | Béal an Átha Salaigh, Ball Dumha Cinn Aille, Bun an Churraigh, An Caiseal, An Caol Thoir, An Caol, Thiar, An Cheathrú Gharbh, Cill Damhnait, An Cloigeann, An Chloich Mhóir, An Doirín, Dumha Cinn Aille, Dumha Éige, Dumha Goirt Thiar, Dumha Goirt Thoir, Dún Ibhir, Sáile, Sliabh Mór, Na Sraithíní, An Srath Mór |
| Sgìreachd-easbaig | Tuaim |
| Parraist | Acaill |
| Muir | Cuan Siar |
| Co-chomharran | |
| Feartan fiosaigeach | |
| Àireamh-shluaigh | 2,569 (2011) |
'S e eilean sa Ghaeltacht thar chosta an iar na h-Èireann a tha ann an Oileán Acla[1] (Tuiseal ainmneach: Acaill, Gàidhlig: Acaill,[2] Eilean Acla). Tha e suidhichte ann an Contae Mhaigh Eo (Cúige Chonnacht). Ann an 2011 cha robh ach 498 duine a' fuireach ann. 'S e an t-eilean as motha ann an Èirinn air fad a th' ann an Acaill.
Freumhan an Ainm
[deasaich | deasaich an tùs]Ged nach eil freumh-fhaclachd an àite seo idir soilleir, tha e coltach gur ann à aicil (Gàidhlig: iolair) ann an seann-ghàidhlig a tha an t-ainm. B' e gum faiceadh iolairean tric san eilean anns na làithean a dh' fhalbh.
Eachdraidh
[deasaich | deasaich an tùs]Chaidh an t-eilean a chlàradh airson a' chiad turais ann an 1253 mar Eccuill, anns na h-Annála Loch Cé.[3] Anns an 13mh Linn bhuineadh Acaill agus an talamh air gach taobh a' Chuan Mó do rìoghachd bheag air an robh Umaill. Tha an talamh seo a-nis air a roinn eadar am Baranachd Buiríos Umhaill agus Muraisc.[4] B' ann leis an teaghlach Ó Máille a bha làmh an uachdar ann an Umaill. B' ann an Acaill a thachair a' chiad Boycott - an aghaidh fìor dhroch Mhorair talmhainn air an robh Boycott. An dèidh sin, thug Conradh na Talún fearann dha na daoine bochd air feadh na sgìre.
Daoine Ainmeil
[deasaich | deasaich an tùs]- Tomás Patten (1910 - 1936) Saighdear ann an Cogadh Sìobhalta na Spàinne