Cathair-thalmhainn
| Cathair-thalmhainn | |
| |
| Cathair-thalmhainn | |
| Rangachadh saidheansail | |
| Rìoghachd | Plantae |
| Òrdugh | Asterales |
| Teaghlach | Asteraceae |
| Gèineas | Achillea |
| Spèiseas | Achillea millefolium |
| Ainm saidheansail | |
|---|---|
| Achillea millefolium | |
| Briathran Gàidhlig eile | |
| Earr-thalmhainn, Lus chasgadh na fala [1] | |
'S e luibh ioma-thaobhach a th' anns a' Chathair-thalmhainn (Laideann: Achillea millefolium) [2].
Sirear i ann an gàrraidhean sna dàthan diofraichte, ach 's e luibh slànachail a th' innte cuideachd. Bha i aithnichte do na Greugaich seana mar-tha is bha guth oirre anns an fhionn-sgeul mu Aicheall, oir thuirt ban-dia Rìbhinn dha a' chathair-thalmhainn a chleachdadh airson a lot a shlànachadh.
Luibh-eòlas[deasaich | deasaich an tùs]
Fasaidh a' chathair-thalmhainn ann an faichean, feuraich, ri taobh achaidhean is slighean air feadh na Roinn-Eòrpa bhon Mhuir Mheadhanach gu Cearcall na h-Arctaig, nan Stàitean Aonaichte is Àisia a Tuath.
Faodaidh na cuiseagan a' fàs gu 0,3-1 m a dh'àirde. Is toil leatha àitichean tìoram is soilleir agus mar sin chan fhaicear i faisg air uillt no ann an faichean fliucha ach is coma leatha mu theasa, fhuachd no luime.
Chìthear a' chiad bhachlag as t-earrach. Fàsaidh an toiseach dad ach duilleagan bachlach mar ròsag. Bidh i fo bhlàth eadar an t-Òg-mhìos is an Dàmhair.
Samhla[deasaich | deasaich an tùs]
Fàsaidh na freumhan faisg fo uachdar na talmhainn gu math còmhnard, ach chan eil e furasata a' chathair-thalmhainn a bhuain air sàilibh dìorras nan cuiseagan. Cruinnichidh na braonain aig na freumhan agus coimheadaidh iad mar bollagan, ach chan e feadhainn a th' ann. Bidh na blàthan lìonmhor glè bheag. Mar as àbhaist bidh iad geal, ach uaireannan bidh iad rud beag pinc.
Grìtheid[deasaich | deasaich an tùs]
Essential oil, Tannins, Flavonoids, Chamazulen, co-adhbharan searbha.
Cleachdadh[deasaich | deasaich an tùs]
Cleachdar a' chathair-thalmhainn mar leigheas air làn abdomanach, trioblaid rè fuil mhìosail, gaothan oir obair iad ana-bhactirideach, teannachadh, flagachadh iodhan is ma a bhios càil a dhìth. Òlar i mar masgadh ma-thà. 'S e blàs rud beag searbh a th' ann. Nighear lotan iongarach neo cnàimhseagan leis a' chathair-thalmhainn.