Poblachd Rhodàinia

O Uicipeid
Poblachd Rhodàinia
République rhodanienne
18021810
Bratach na dùthcha Gearradh-arm
Mapa
Fiosrachadh
Bliadhna Tòiseachaidh 1802
Bliadhna mu Dheireadh 1810
Prìomh-Bhaile Sion
Càna(i)n Oifigeil Fraingis/Eadailtis
Farsaingeachd 5,224 km2

B' e dùthaich anns an Roinn-Eòrpa a bha fo bhuaidh na Frainge a bh' ann am Poblachd Rhodàinia[1] (Fraingis: République rhodanienne). Mhair a' Phoblachd dìreach ochd bliadhna bho 1802, nuair a rinn Napoleon Bonaparte atharraidhean mòra air structair phoileataigeach na na h-Eilbheis, gu ruige 1810. B' e Sion a bh' ann prìomh-bhaile na dùthcha[2] agus bhuineadh Fribourg, Ticino, Valais agus Vaud dha. Aig an toiseach tòisichidh ann an 1798, ri linn nan cogaidhean air feadh na Roinn-Eòrpa a lean Ar-a-mach na Frainge, thug feachdan na Frainge ionnsaigh air An Eilbheis. Bha an t-Seinealair Guillaume Brune,[3] a bha os cionn an Airm, airson An Eilbheis a sgaradh ann an trì stàitean beaga (Poblachd Rhodàinia, Tellgau agus Helventien),[4] a-rèir a' chànain a bha ga bruidhinn agus cuideachd air sàilleabh feumalachd poileataigeach Arm na Frainge. Cha do ghabh ach aon dhuibh a chruthachadh. Cha do mhair a' Phoblachd mòran, agus i ann an earbsa ri feachdan na Frainge.[5] Air 13 an Dùbhlachd 1810 thug An Fhraing thairis air Rhodàinia, ga riaghladh bho Pharis mar sgìre (Fraingis: Départment) air an robh Simplon.

Bailtean[deasaich | deasaich an tùs]

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  1. Dictionnaire Historique de la Suisse
  2. Jean-Luc Rouiller, Le Valais par les dates: une chronologie des origines à nos jours, Sion, 1999.
  3. Notice historique sur la vie politique et militaire du marechal Brune (Paris, 1821)
  4. R.R. Palmer, The Age of Democratic the Revolution, PUP, Princeton, 1964
  5. Valais Libre