Thüringen

O Uicipeid
Thüringen
Bratach na Roinne Gearradh-arm
no Seula
Suidheachadh
Dùthaich A' Ghearmailt, Co-chaidreachas na Rèine agus Ìmpireachd Naomh na Ròimhe
Prìomh-bhaile Erfurt
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd 16,172.10 km²
Àireamh-shluaigh 2,312,870 (2006)
Dlùths 143.02/km²
Duilleag oifigeil http://thueringen.de

Is e saor-stàit Ghearmailteach a tha ann an Thüringen. Tha Erfurt ann am meadhan na dùthcha na phrìomh-bhaile.

Suidheachadh[deasaich | deasaich an tùs]

Tha Thüringen anns an taobh an ear na Gearmailt. Mu thimcheall tha na stàitean Sagsainn Iosail, Sagsainn-Anhalt, Sagsainn, Bayern agus Hessen

Is iad na bailtean as motha: Erfurt, Gera, Jena agus Weimar. Tha an àireamh shluaigh de na bailtean eile nas lugha na 50.000.

Cruinn-eòlas[deasaich | deasaich an tùs]

Cruth na tìre[deasaich | deasaich an tùs]

Anns an tuath tha earran bheag de na beanntan Harz. Anns an earra-dheas tha an Thüringer Wald (coille Thuringia), beanntan le tòrr choilltean. Tha slighe fhada chliùiteach an-seo air a bheil “Rennsteig” mar ainm. Is e a’ bheinn as àirde am Großer Beerberg le 982 m. Anns an ear tha an dùthaich rèidh. Is e Thuringia ris an canar „an cridhe ùine na Gearmailt“.

Aibhnichean[deasaich | deasaich an tùs]

  • Saale
  • Ilm
  • Werra
  • Unstrut
  • weiße Elster.

Lochan[deasaich | deasaich an tùs]

Chan eil lochan mòra ann an Thüringen.


Eaconomaidh[deasaich | deasaich an tùs]

Tha glainne, dèideagan, poitean agus aodaich air an dèanamh agus tha tòrr fhactoraidhean ag obair le fiodh agus meatailt. Tha Jena ainmeil airson inneal-fradhairc. Ann an Eisenach tha factoraidhean Opel agus Bosch.

Tha àiteachas cudthromach cuideachd. Tha cruithneachd, eòrna agus biatas-siùcar air am plantadh anns an dùthaich rèidh. Anns na gleanntan tha lusan agus measan a’ fàs.

Eachdraidh[deasaich | deasaich an tùs]

Gus am bliadhna 1920 bha Thüringen ri moinn ann an stàitean eadar-dhealaichte agus air a riaghladh le diùc. An dèidh a’ chiad cogaidh chaidh na stàitean seo a chuir ri chèile gu aon stàit leis a’ phrìomh-bhaile Weimar. Chaidh a’ chiad Poblachd na Gearmailt a stèidheachadh a-mhàin ann am Weimar ann an 1919. Chaidh crìoch a chur air ann an 1933 nuair a thàinig Hitler agus a’ phartaidh Nàsach gu cumhachd. An dèidh an Dàrna Cogadh dh'fhuirich Thüringen anns a’ phàirt Ruiseach agus an uair sin dh'fhàs e na phàirt dhen DDR. Ann 1989 thuit Balla Bherlin agus chaidh a' Ghearmailt aonachadh.

Àitichean eachdraidheil[deasaich | deasaich an tùs]

Is e àite-eachdraidheil ann an Thüringen a tha ann am Weimar. Dh’ fhuirich an dithis sgrìobhadairean Gearmailteach as ainmeile, Johann Wolfgang von Goethe agus Friedrich Schiller an-seo fàd bhliadhnachan. Tha na taighean aca nan taighean–tasgaidh an-diugh. Tha an seann bhaile glè bhrèagha agus tha mòran luchd-turais a’ tighinn airson fhaicinn.

Caisteal Wartburg

Is e àite eile cliùiteach a tha anns a’ Wartburg. Is e caisteal a th’ ann air cnoc àrd faisg air Eisenach. B’ e Màrtainn Lùtair am fear-àiteachaidh a b’ ainmeile. Dh'fhuirich e anns a’ chaisteal bho 1520 gu 1522 fo tèarmunn an riaghladair de Weimar agus dh’eadar-theangaich e am Bìoball an-seo.

Seòmar Lùtair, far an do dh’eadar-theangaich e am Bìoball

Is e àite brèagha a th’ ann an seann bhaile Erfurt leis an eaglais mhòr, togte anns an dàrna linn deug. Chaidh Màrtainn Lùtair don Oilthigh Erfurt.

Daoine cudthromach[deasaich | deasaich an tùs]

Rugadh fireannaich agus boireannaich cudthromach ann an Thüringen: Fireannaich-ciùil:

Dealbhadairean:

Bha Carl Zeiss a’ stèidheachadh a’ ghnìomhachas inneal-fradhairc.

Biadh agus deoch[deasaich | deasaich an tùs]

Nuair bhitheas sibh ann an Thüringen, bu chòir dhuibh Thüringer Bratwurst fheuchainn. Is isbean blàsda a th’ ann. Agus feuchaibh ri leann dubh „Köstritzer“ òl.

Bailtean[deasaich | deasaich an tùs]

Ceangal a-mach[deasaich | deasaich an tùs]

Commons
Commons
Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo: