Rob Ruadh MacGriogair
| Rob Ruadh MacGriogair | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Beatha | |||
| Breith | Gleann-Gaoil, 7 dhen Mhàrt 1671 | ||
| Dùthaich |
 Alba | ||
| Bàs | Both Chuidir, 28 dhen Dùbhlachd 1734 | ||
| Àite-adhlacaidh | Alba | ||
| Teaghlach | |||
| Athair | Donald MacGregor | ||
| Màthair | Margaret Campbell | ||
| Cèile |
Mary Helen MacGregor (en)  (1 dhen Fhaoilleach 1693 - | ||
| Clann |
liosta
| ||
| Foghlam | |||
| Cànain |
A' Bheurla Ghallta Beurla | ||
| Dreuchd | |||
| Dreuchd | tuathanach | ||
Bha Raibeart Ruadh MacGriogair, (7 am Màrt 1671–28 an Dùbhlachd, 1734), no Rob Ruadh mar a bu trice a theirte ris,[1] na dhuine ro chliùteach ann an Alba aig toiseach na h-ochdamh linn deug. Aig amannan bha e na fhear-gnothaich speiseanta, ach aig amannan eile 's e fear-togail-creich a bh' ann, agus chuir e seachad mòran dheth bheatha fo chàrn.[2]
Rugadh Rob Ruadh ann an Gleann-Gaoil, aig ceann Locha Ceiteirein, mar a gheibhear a-mach ann an Clàr nam Baistidhean Sgìre Bhochanan. B' iad Dòmhnall MacGregor agus Mairead Chaimbeul a phàrantan. Phòs e Màiri Eilidh NicGriogair à Comar, a rugadh aig an fhearann Lànaidh, An t-Iomaire Riabhach. Phòs iad ann an Gleann Aircleid san Fhaoilteach 1693.[3] Rugadh ceathrar mhac dhaibh: Seumas Mòr, Rànall, Coll, agus Raibeart, neo Rob òg mar a b' fheàrr a dh'aithneachadh e.
Bha Raibeart na Sheumasach bhon bhroinn,[2] agus thathar ag ràdh gun robh e an làthair aig Cath Raon Ruairidh, 1689; gu deimhinne bha e fhèin agus a dhaoine an sàs ann am Blàr Ghleann Sheile, 1719. Ach chaill e Blàr Sliabh an t-Siorraim, 1715 ged a mhiannaich e bhith ann.
Bha e na chreachadair na Gàidhealtachd àitheanta ris an Robin Hood na h-Alba. Gu h-ainmeil na neach-malairt na cruidh, dh'fhàs e mèirleach-chruidh a reic dìon a nàbaidhean an aghaidh mèirlich eile. Nuair dh'fhàillig a' mhalairt-dìona, bha Raib Ruadh fo chasaid de mealltachd agus bha e air a chur an chèile cho neach-cùirn. An dèidh sin rinn Seumas Greumach, a' chiad Dhiùc a' Mhonaidh Roise, a phrìomh-neach-fiach, grèim air a tìrean, chog Raib Ruadh leis an diùc gus an 1722, nuair bha Raib Ruadh co-èignichte a ghèilleadh. Nas fhadalaiche air chur am prìosan, bha e air mhathadh mu dheireadh thall ann an 1727. Bhàsaich e aig an taigh aig Inbhir Lòch Làirig Beag, Both Chuidir, air Dùbhlachd 28mh 1734.[1]
Bha an dùsgadh-inntinn dhan uirsgeul Raib Ruadh le Walter Scott an t-seann-sgeul air Raibeart Ruadh MacGriogair.[3] Tha freagarrachaidhean a sgeul air ràdh air a bhith ann am filmichean, nas comharraichte Raib Ruadh, le Liam Neeson 'san dreuchd na h-ainme.
Th' An Taigh an Glinn-Gaoil air an tràigh Locha Ceiteirein a' cur là air ais dhan 18mh linn le fosglan air chur là air ri 1707, agus tha e togta air an làrach an bothain na cloiche na 17mh linne far a rugadh Raib Ruadh air smaoineachadh. O chionn an 1930an bh' an togalach Seòrsa B-clàraichte 'sna làmhan de ùghdarrasan-uisge leantainneach air a bhith, ach bha fèineachd air chur air cho barrachd ri riatanasan agus air chur suas ri reic-tairgse ann An t-Samhain 2004 a dh'aindeoin cur an aghaidh às a' Phàrtaidh Nàiseanta na h-Alba.
Ceanglaichean a-mach
[deasaich | deasaich an tùs]- Raib Ruadh air an Làrach-lìn
- Undiscovered Scotland - Raibeart Ruadh MacGriogair
- FAQs timcheall Raib Ruadh
- MacAonghais, Iain ⁊ MacÌomhair, Coinneach (17mh dhen Chèitean 1995): “Prògram Choinnich” (Gàidhlig). Tobar an Dualchais. Air a thogail 18mh dhen t-Sultain 2023. Dr Iain MacAonghais a' bruidhinn air Rob Ruadh
Iomraidhean
[deasaich | deasaich an tùs]- ↑ 1.0 1.1 Historical Memoirs of Rob Roy and the Clan MacGregor; K. Macleay, M.D.; Edinburgh, William Brown, 1881
- ↑ 2.0 2.1 Rob Roy MacGregor,His Life and Times, by W H Murray; Published by Canongate books Ltd 3ed ed 1996.
- ↑ 3.0 3.1 The Highland rogue: or, the memorable actions of the celebrated Robert MacGregor, commonly called Rob Roy, by Elias Bockett, possibly Daniel Defoe; 1724. Published by ECCO Print Editions
