Seall an tùs aig Gàidhlig na h-Èireann

Tha '''Gàidhlig na h-Èireann''' (''Gaeilge''), ’na [[cànan]] [[Cànanan Innd-Eòrpach|Innd-Eòrpach]]. San latha an diugh tha eadar 100,000 agus 2,000,000 aig a bheil an cànan gu ìre air choireigin, ach chan eil ach mu 70,000-80,000 ga chleachdadh bho latha gu latha mar chànan-còmhraidh.

Chreideadh le fada gur ann o [[Èirinn]] a thànaig na [[Gàidheil]] a dh’[[Alba]] agus [[Manainn]] agus ’s e seo am beachd as cumanta, ach tha argamaid ann eadar àrc-eòlaichean agus luchd-eachdraidh agus tha cuid den bheachd gun robh Gàidheil air taobh an Iar Alba fada ron 5mh Linn.

== Eisimpleirean ==
=== Fràsan ===
{| class="wikitable"
! Gàidhlig 
! Gàidhlig na h-Èireann 
! Gàidhlig Ultach
! Gàidhlig Mhuimhneach
! Gàidhlig Chonnachtach
! Gàidhlig Mhanainn
|-
| Ciamar a tha thu?
| Conas atá tú?
| Caidé mar a tá tú? Cad é mar atá tú?
| Conas taoi?  Conas tánn tú?
| Cén chaoi a bhfuil tú?
| Kys t'ou?
|-
| Chan eil airgead agam.
| Níl airgead agam.
|
|
|
| Cha nel argid aym.
|}
=== Faclan ===
{| class="wikitable"
! Gàidhlig 
! Gàidhlig na h-Èireann 
|- 
| Gàidheal
| Gael
|- 
| latha
| lá
|- 
| oidhche
| oíche
|- 
| a-steach
| isteach
|- 
| sgoil
| scoil
|- 
| pàisde
| páiste
|- 
| ùghdarras
| údarás
|- 
| oifis/oifig
| oifig
|- 
| fosgailte
| oscailte
|- 
| bliadhna
| bliain
|- 
| rèidio
| raidió
|- 
| riaghaltas
| rialtas
|- 
| pàrlamaid
| parlaimint
|- 
| eilean
| oileán
|- 
| bruidhinn
| caint
|- 
| cnatan
| slaghdán
|- 
| rathad
| bóthar
|- 
| ministear
| aire
|- 
| ann an
| i
|- 
|}

== Ceanglaichean a-mach ==
* [http://www.intergaelic.com/gd-ga/trans/ Eadar-theangachadh Gàidhlig-Gaeilge le InterGaelic]
* Faclairean [http://multidict.net/multidict?sl=ga&tl=gd Gaeilge-Gàidhlig] agus [http://multidict.net/multidict?sl=gd&tl=ga Gàidhlig-Gaeilge] tro Multidict.
* [https://web.archive.org/web/20150616012210/http://borel.slu.edu/pub/gd2ga.pdf Faclair Gàidhlig-Gaeilge le Kevin Scannell] ''(pdf)''
* [http://www.smo.uhi.ac.uk/~oduibhin/gluais.htm Gluais Albanach-Éireannach le Ciarán Ó Duibhín]
* [https://web.archive.org/web/20180504211320/http://www2.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/sruth/?hl=gd An Sruth] - stòr-dàta de ghnàthasan-cainnte [https://web.archive.org/web/20180504211332/http://www2.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/sruth/liosta.php?t1=ga&t2=gd&astarMax=6&hl=gd Gaeilge→Gàidhlig] agus {{ iomradh lìon | url = https://www3.smo.uhi.ac.uk/teanga/sruth/liosta.php?t1=gd&t2=ga | foillsichear = Sabhal Mòr Ostaig | ceann-là_inntrigidh = 2023-08-28 | tiotal = An Sruth: Liosta Gàidhlig gu Gaeilge }}
* [https://web.archive.org/web/20180504212600/http://www2.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/bunadas/?hl=gd Bunadas]: faclan co-dhàimheil [https://web.archive.org/web/20180504211115/http://www2.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/bunadas/liosta.php?t1=ga&t2=gd&uasCiana=8&uasAireamh=400&hl=gd Gaeilge→Gàidhlig] agus [https://web.archive.org/web/20180504212809/http://www2.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/bunadas/liosta.php?t1=gd&t2=ga&uasCiana=8&uasAireamh=400&hl=gd Gàidhlig→Gaeilge]
* [http://www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/ga-ge/ Gàidhlig agus Gaeilge] - duilleag le Caoimhín Ó Donnaíle aig SMO
* [https://web.archive.org/web/20160620014513/http://blasad.smo.uhi.ac.uk/ Blasad Gaeilge] - leasanan Gaeilge tro mheadhan na Gàidhlig
* [https://www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/suil/EirinnIST.pdf Cor na Gàidhlig ann an Gàidhealtachdan na h-Èireann] – ''pdf le Iain Mac an Tàilleir, 2023-11-16''


{{Cànain Ceilteach}}
{{Smachd ùghdarrais}}
[[Roinn-seòrsa:Cànain Ghoidhealach]]
[[Roinn-seòrsa:Èirinn]]