Foirmle a h-Aon

Foirmle a h-Aon
	Suaicheantas Foirmle a h-Aon
Dùthaich	Eadar-nàiseanta
Buidheann riaghlaidh	FIA
Ciad seusan	1950
Dràibhearan	20
Sgiobaidhean	10
Solaraichean einnsein	4; Honda, Ferrari, Mercedes, Renault
Solaraichean taidheir	Pirelli
Làrach-lìn oifigeil	formula1.com
	Seusan làithreach

Is e Foirmle a h-Aon (ris an canar cuideachd Foirmle 1 no F1) an clas as àirde de rèiseadh chàraichean eadar-nàiseanta airson càraichean rèisidh aon-suidheach a tha fo ùghdarrais am Fédération Internationale de l’Automobile (FIA). Chaidh Farpais Dràibhearan na Cruinne a stèidheachadh ann an 1950. Tha am facal foirmle san ainm a' toirt iomradh air na riaghailtean ris an fheum na càraichean cumail.^[1] Ann an seusan Foirmle a h-Aon, tha sreath de rèisean ris an canar Grands Prix (a' ciallachadh 'duaisean mòra' ann am Fraingis), a bhios a' gabhail àite air feadh an t-saoghail air cuairtean a chaidh a thogail a dh'aona-ghnothach agus air rathaidean poblach dùinte.

Tha toraidhean gach rèis air am measadh a' cleachdadh siostam puingean gus dà Farpais Cruinne bliadhnail a dhearbhadh: tè airson dràibhearan, agus tèile airson luchd-cruthachaidh . Feumaidh Sàr-cheadachas no 'Super Licence' a bhith aig gach dràibhear.^[2] Cuideachd, feumaidh na rèisean ruith air cuairtean a tha dearbhte leis an FIA aig ìre "1" ("A" roimhe seo), an ìre as àirde de chàileachd. Bidh a' mhòr-chuid de na tachartasan ann an àiteachan dùthchail, air cuairtean a chaidh an togail a dh'aona-ghnothach, ach bidh feadhainn dhuibh a' gabhail àite air sràidean mòr-bhailtean.

Eachdraidh

Rèiseadh agus ro-innleachd

Bidh tachartas Grand Prix Foirmle a h-Aon a' ruith thairis air deireadh-sheachdain. Bidh e a' tòiseachadh le dà sheisean cleachdaidh Dihaoine (ach ann am Monaco, far am bi cleachdaidhean Dihaoine air an gluasad gu Diardaoin), agus aon seisean cleachdaidh madainn Dhisathairne. Tha cead aig dràibhearan eile (ris an canar mar as trice treas dhràibhearan) ruith air Dihaoine, ach chan fhaod gach sgioba ach dà chàr a chleachdadh. Mar sin, bidh aig fear dhe na dràibhearan àbhaisteach àite a leigeil seachad. Thèid seisean ro-fharpaiseach a chumail às deidh an treas sheisean cleachdaidh, air feasgar Disathairne. Bidh an t-seisean seo a' dearbhadh an òrdugh tòiseachaidh airson an rèis feasgar Didòmhnaich.

Riaghailtean taidhearan

Ro-fharpais

Rèis

Brataichean

Dealbh	Ainm	Ciall
	Bòrd SC (Càr Sàbhailteachd)	Air a shealltainn an co-bhann ri bratach bhuidhe gus sealltainn gu bheil an Càr Sàbhailteachd air an t-slighe. Tha bratach bhuidhe làn-chùrsa a' buntainn. Feumaidh dràibhearan an t-àite aca a chumail agus casg a chur air an astair.
	Bòrd VSC (Càr Sàbhailteachd Mas-fhìor)	Air a shealltainn an co-bhann ri bratach bhuidhe gus sealltainn gu bheil an Càr Sàbhailteachd Mas-fhìor (VSC) ga chleachdadh. Rè na h-ùine seo, gheibh na dràibhearan amannan-roinne as ìsle a dh'fheumas iad fuireach os cionn. Tha bratach bhuidhe dhùbailte làn-chùrsa a' buntainn. Tha àm-lapa a' chàir air a thomhas an coimeas ris an àm stèidhichte seo aig gach post marasglaidh (timcheall air a h-uile 50 m), agus 's e "àm delta" a thathar a' gabhail air an eadar-dhealachadh. Tha an t-àm delta seo air aithris don dràibhear, agus feumaidh e fuireach os a chionn rè ùine VSC, air neo thèid an dràibhear a pheanasachadh.
	Uaine	Suidheachaidhean rèisidh àbhaisteach a' buntainn. Mar as trice chithear seo an dèidh bratach bhuidhe, gus sealltainn gu bheil an cunnart seachad. Tha bratach uaine air a sealltainn aig a h-uile stèisean airson an lapa às dèidh crìoch bratach bhuidhe làn-chùrsa (no càr sàbhailteachd). Tha bratach uaine cuideachd air a sealltainn aig toiseach seisean.
	Buidhe	A' comharrachadh cunnart air, no faisg air, an t-slighe (tha buidhe smèidte a’ comharrachadh cunnart air an t-slighe, tha buidhe reòtha a' comharrachadh cunnart faisg air an t-slighe). Bidh buidhe dhùbailte smèidte ag innse do dhràibhearan gun fheum iad fàs nas slaodaiche oir gu bheil marasglaichean ag obair air, no faisg air, an t-slighe agus bu chòir do dhràibhearan a bhith deiseil airson stad.
	Striopan buidhe is dearg	Slighe sleamhainn air sàillibh ola, uisge, no sprùilleach sgaoilte air an t-slighe. Chithear air a crathadh bho thaobh gu taobh (chan ann air a smèideadh) gus innse gu bheil beathach beag air an t-slighe.
	Gorm	Tha bratach ghorm ag innse gun fheum dràibhear leigeil le càraichean nas luaithe air a chùlaibh a dhol seachad, leis gu bheil iad ga lapadh. Ma tha brataichean gorma air an seachnadh 3 tursan, dh'fhaodadh na stiùbhardan an dràibhear a pheanasachadh.
	Geal	Ag innse gu bheil càr slaodach air thoiseach. Glè thric air a smèideadh aig deireadh sreath an t-sloc nuair a tha càr a' deiseachadh airson na slocan fhàgail.
	Dubh le cearcall orains	Tha càr air a mhilleadh no tha duilgheadas meacanaigeach aige; feumaidh e tilleadh chun t-sreath-sloc sa bhad. An cois àireamh an dràibhear.
	Leth dubh leth geal	A' toirt rabhadh do dhràibhear airson droch spòrs no giùlan cunnartach. Faodar a leantainn le bratach dhubh às dèidh barrachd droch-ghiùlain. An cois àireamh an draibhear.
	Dubh	Feumaidh an dràibhear tilleadh chun t-sreath-sloc sa bhad; mar as trice, tha dràibhear air a dhì-cheadachadh. An cois àireamh an dràibhear. Faodar seo a chur a-mach às deidh bratach leth dubh leth geal.
	Dearg	Bidh bratach dhearg a' cur stad air rèis no seisean sa bhad nuair a dh’fhàsas cùisean ro chunnartach airson cumail a' dol.
	Bratach bhreacte	Ga sealltainn aig deireadh an t-seisein cleachdaidh, ro-fharpaiseach, no rèisidh.

Siostam puingean

1d	2na	3mh	4mh	5mh	6mh	7mh	8mh	9mh	10mh	LaL*
25	18	15	12	10	8	6	4	2	1	1

* Feumaidh dràibhear crìochnachadh taobh a-staigh nan deich as àirde gus puing fhaighinn airson an lapa as luaithe den rèis. Ma thig an dràibhear a rinn an lapa as luaithe gu crìch taobh a-muigh nan deich as àirde, cha tèid a' phuing a thoirt seachad airson an rèis sin idir.^[3]

Luchd-cruthachaidh

Dràibhearan

Sreathan-lìonaidh

Às dèidh F1

Bidh a' mhòr-chuid de dhràibhearan F1 a' fàgail nuair a bhios iad anns na 30an aca. Tha cuid de dhràibhearan F1 air fàgail gus rèiseadh anns na Stàitean Aonaichte - chaidh Nigel Mansell agus Emerson Fittipaldi an aghaidh a chèile airson tiotal CART 1993, ghluais Rubens Barrichello gu IndyCar ann an 2012, agus ghluais Jacques Villeneuve, Juan Pablo Montoya, Nelson Piquet Jr., agus Scott Speed uile gu NASCAR .

Grands Prix

Tha an àireamh de Grands Prix ann an seusan air atharrachadh thairis air na bliadhnaichean. Cha robh ach seachd rèisean anns a' chiad bhliadhna, 1950, ach 's iad 2016, 2018, agus 2019 nam bliadhnaichean leis a' chuid as motha de rèisean - aon rèis air fhichead. Bha dà rèis air fhichead air a' chiad chlàr aig Farpais na Cruinne 2020, ach air sàillibh buaidh COVID-19, cha deach ach seachd rèisean deug a chumail. A dh'aindeoin a' phandemic, chaidh mìosachan Farpais na Cruinne 2021 fhoillseachadh le trì rèisean air fhichead air.

Rèisean air tilleadh (2008 - an-diugh)

Grand Prix Eòrpach aig Valencia Street Circuit (2008; deiseil às dèidh 2012)
Grand Prix nan Stàitean Aonaichte aig Circuit of the Americas (2012 - an-diugh)
Grand Prix na h-Ostaire aig Red Bull Ring (2014 - an-diugh)
Grand Prix Mheagsago aig Autódromo Hermanos Rodríguez (2015 - an-diugh; thèid ath-ainmeachadh gu Grand Prix Cathair Mheagsago bho 2021^[4])
Grand Prix Eòrpach aig Baku City Circuit (2016; air ath-ainmeachadh gu Grand Prix Asarbaideàn ann an 2017)
Grand Prix na Frainge aig Circuit Paul Ricard (2018 - an-diugh)
Grand Prix Phortagail aig Algarve International Circuit (2020 - an-diugh)
Grand Prix Dhuitseach aig Circuit Zandvoort (2021 - an-diugh)

Iomairt Àiteachan Ùra (2008 - an-diugh)

Tha Clò trom a' comharrachadh Grands Prix a chaidh an clàradh mar phàirt de sheusan 2021

Grands Prix san àm ri teachd

Tha Clò trom a' comharrachadh Grands Prix a chaidh an clàradh mar phàirt de sheusan 2021.

Gu h-ìosal tha liosta de phlanaichean fhoillsichte airson Grands Prix ùr.

Buaidhean COVID-19

Cuairtean

Càraichean agus teicneòlas

Teachd-a-steach agus prothaidean

An t-àm ri teachd

Uallach a thaobh na h-àrainneachd

Craoladh sna meadhanan

Eadar-dhealachadh eadar rèisean Foirmle a h-Aon agus rèisean Farpais na Cruinne

Notaichean

Iomraidhean

↑ “Discovering What Makes Formula One, Formula One” (Beurla). Air a thogail 27 Gearran 2021.
↑ “2021 FORMULA ONE SPORTING REGULATIONS” (Beurla). Fédération Internationale de l’Automobile. Air a thogail 27 Gearran 2021.
↑ “Formula One approves new point for fastest lap rule” (Beurla). ESPN. Air a thogail 27mh dhen Ghearran 2021.
↑ “Formula 1 to race in Mexico City until at least the end of 2022” (Beurla). Formula1.com. Air a thogail 27 Gearran 2021.

[1] “Discovering What Makes Formula One, Formula One” (Beurla). Air a thogail 27 Gearran 2021.

[2] “2021 FORMULA ONE SPORTING REGULATIONS” (Beurla). Fédération Internationale de l’Automobile. Air a thogail 27 Gearran 2021.

[3] “Formula One approves new point for fastest lap rule” (Beurla). ESPN. Air a thogail 27mh dhen Ghearran 2021.

[4] “Formula 1 to race in Mexico City until at least the end of 2022” (Beurla). Formula1.com. Air a thogail 27 Gearran 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]