Eachann MacDhòmhnaill

O Uicipeid
(Air ath-sheòladh o Eachann nan Cath)
Eachann MacDhòmhnaill
Beatha
Breith Rootfield (en) Translate, 4 dhen Mhàrt 1853
Dùthaich  Alba
Bàs Paris, 25 dhen Mhàrt 1903
Àite-adhlacaidh Dean Cemetery (en) Translate
Nàdar a’ bhàis fèin-mhurt
Foghlam
Cànain Beurla
Dreuchd
Dreuchd oifigear
Duaisean a fhuaras
Seirbheis san arm
Meur an airm Arm Bhreatainn
Ìre major general (en) Translate
Strì Dàrna Cogadh nam Boer
Cogadh nam Mahdi
Ciad Chogadh nam Boer
Carragh-cuimhne Shir Eachann MacDhòmhnaill

Rugadh Eachainn MacDhòmhnaill air an tritheamh là deug dhen Ghiblean ann an ochd ceud deug caogad ‘s a trì aig Rootfield, a’ chroit athair ann am Maol Buidhe faisg air Inbhir Pheofharain. Thogadh e an sin cuideachd ach dh’fhàs e sgìth dhe obair air a’ chroit agus chaidh e a dh’Inbhir Nis airson obair a fhaighinn.

Fhuair e obair ann an Royal Clan & Tartan Warehouse agus gabbh e ann an companaidh marsantach, pàirt dhe na Highland Rifle Volunteers. Ann an 1870 liosdaich e san Naochadamh Gòrdan Gàidhealach ‘s a dhà agus chaidh e gu na h-Innseachan, Afganastan, Afraga a dheas agus an Sudan is na h-Èipheit agus chaidh e na Mhàidsear. Ann an 1900 chaidh e na Mhàidsear-Seanailear nuair a chaidh e gu Afraga a dheas agus ann an 1901 thug an Rìgh an tiotal Mhàidsear-Seanailear Sir Eachainn MacDhòmhnaill air.

Chaidh e gu Ceylon ann an 1902 ach cha robh na h-oifigearan eile a bha e còmhla ris toilichte gun robh iad ag obair còmhla ri mac croiteir agus ann an 1903, a rèir cuid luchd-eachdraidh chuir iad pìos anns a’ phàipear-naidheachd ag ràdh gun robh e co-ghnèitheach agus b’ toil leis companaidh le balach beag. Seo pìos dhen sgeulachd sin : -

"Dearest Mab, Do you really mean to say that, besides your-self three ladies (all up country ones, too) were the only ones who went to see our new General arrive?... Then, dear, you know we heard a whispered rumour that he does not like ladies, and possibly may have been pleasently surprised when he had dropped on a spicy little Isle where ladies are far and few between."

Times of Ceylon 1903.

Chaidh an sgeulachd seo tro Ìompaireachd Breatannach agus bha tòrr dhaoine ag ràdh gun robh Eachainn co-ghnèitheach. Thàinig e air ais gu Breatainn airson cuideachadh a fhaighinn bhon Rìgh, ach cha robh an Rìgh deònach a’ toirt cuideachadh dha agus chuir e Eachainn air ais gu Ceylon far an robh e a’ dol gu bhith “court-marshalled”. Air an t-slighe air ais, chaidh e gu Paras agus dhùisg e aon là agus chaidh e sìos an staidhre airson bracaist a fhaighinn. Leugh e am pàipear-naidheachd agus chunnaic e pìos ag ràdh gun robh e co-ghnèitheach agus a’ bruidhinn mu dheidhinn an sgeulachd. An dèidh dha an sgeulachd leughadh, chaidh e air ais suas an staidhre gu a sheòmar agus chuir e peilear tro a cheann.

Chan eil fianais aig luchd-eachdraidh fhathast a chanas a bheil an sgeulachd seo fìor neo an e dìreach sgeulachd a chuir na h-oifigearan a-mach air sgàth gun robh iad mì-thoilichte a bhith ag obair còmhla ri mac croiteir. Ach tha fianais ann gun robh e pòsta agus bha clann aige.

Eadar 1904 agus 1907 chaidh an Carragh-cuimhne Shir Eachann MacDhòmhnaill a thogail air Cnoc Mhìcheil ann an Inbhir Pheofharain.

Tùsan[deasaich | deasaich an tùs]