Seall an tùs aig Pentre Ifan

{{coord|51.9990|-4.7700|region:GB_type:landmark|format=dms|display=title}}
[[Faidhle:Pentre Ifan - geograph.org.uk - 472.jpg|thumb|Pentre Ifan]]
'S e '''Pentre Ifan'''  a' [[crom-leac|chrom-leac]] as motha bho [[Linn Ùr na Cloiche]] anns [[a' Chuimrigh]] <ref>{{cite web |url= http://www.coflein.gov.uk/en/site/101450/details/PENTRE+IFAN+CHAMBERED+TOMB,+NEAR+NEVERN/ |title=PENTRE IFAN CHAMBERED TOMB, NEAR NEVERN |first= |last= |work=coflein.gov.uk |year=2014  |accessdate=10.6.2014}}</ref> agus a' chiad tè a chaidh a chlàradh mar "Carragh-cuimhne àrsaidh chlàraichte" (''Scheduled Ancient Monument'') an seo.

Tha i ainmichte a rèir "Mainear Pentre Ifan" far a bheil i suidhichte. Tha am mainear anns an sgìreachd [[Nanhyfer]], [[Sir Benfro]] agus bha e na dhachaigh do Theaghlach Bowen bhon [[11mh linn]] a-mach.<ref>{{cite web |url= http://www.bluestonewales.com/pembrokeshire/days-out-and-attractions/pentre-ifan-burial-chamber |title=Pentre Ifan Burial Chamber |first= |last=|work=bluestonewales.com |year=2014|accessdate=10.6.2014}}</ref>
 
== An Làrach ==
[[Faidhle:DMPentreIfanFront.JPG|thumb|right|Sealladh air an doras.]]
'S e cruinneachadh de 7 tursachan mòra a th' ann a tha rim faicinn ann am Pentre Ifan an-diugh. 'S e an tursa a tha na laighe air barr nan tursachan eile am fear as motha a th' ann. Tha e mu 5 m (16 tr) de dh'fhaid, 2.4 m (7.9 tr) a leud agus 0.9 m (3.0 tr) de thiughad.<ref>[https://web.archive.org/web/20160306012439/http://www.cofiadurcahcymru.org.uk/arch/query/page.php?watprn=DAT1471&dbname=dat&tbname=core Dyfed Archaeological Trust - Archwilio Database] A' tarraing air 13.6.2014</ref> Thathar den bheachd gu bheil an cuideam aige cho trom ri 16 tunna.<ref name=coflein> [http://map.coflein.gov.uk/index.php?action=do_advanced&pnprn=101450 RCAHMW: Coflein database]A' tarraing air 13.6.2014</ref>  Tha e suidhichte air barr caol nan trì tursachan dìreach a tha mu mu 2.5m (8.2 tr) de dh'àird.<ref name=coflein/> Tha trì tursachan dìreach eile ann, dà airson an doras a chruthachadh agus fear eile gus an doras a dhùnadh.<ref name=megalith>[http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=6392 www.megalithic.co.uk] A' tarraing air 13.6.2014</ref>

== Eachdraidh ==
[[Faidhle:PentreIfanRecon.jpg|thumb|left|Is dòcha gun robh Pentre Ifan a' coimhead mar seo.]]
Tha a' chrom-leac cho aosda ri 3,500 B.C. 'S e doras na [[uamh]]a agus an seòmar tìodhlacaidh a tha anns na tursachan a tha rim faicinn an-diugh. Eatarra bha seòmar ann a bha cho mòr ri 3 m de dh'fhaid, 2 m a leud agus 3 m a dh'àird. Bho thùs bhiodh torr tìodhlacaidh le clachan beaga eile orra a bha mu 30 m (98 tr) de dh'fhaid agus 17 m a leud.<ref name=wondermondo>{{Cite web|url=http://www.wondermondo.com/Countries/E/Wales/Pembrokeshire/PentreIfan.htm|title=Pentre Ifan|publisher=Wondermondo}}</ref> Bha an seòmar aig ceann a deas an torr tìodhlacaidh agus bha an torr air a shìneadh gu tuath. Chan do mhair mòran den torr tìodhlacaidh gus an latha an-diugh.<ref name=coflein/> Tha a' chuid as motha de na [[clach]]an sgapte air feadh an àite, ach seachd tursachan a th' anns an àite tùsail fhathast. Timcheall air an doras chaidh gàrradh-cobhaireachd a thogail gu cùramach, ach chan eilear cinnteach nach deach sin a thogail às a dhèidh seo. <ref name = stonepages>[http://www.stonepages.com/wales/pentreifan.html stonepages.com] A tarraing air 13.6.2014</ref> Thathar dhen bheachd gun deach an seòmar ann am Pentre Ifan a chleachdadh mar àite-adhlaic na coimhearsnachd.<ref name = stonepages/> Air sgàth 's nach do lorgadh cnàmhan ann is dòcha gun deach iad a ghluasadh gu àite eile.

== Àrc-eòlas ==
{{Location map | Cymru
| mark = Green pog.svg <!--green dot-->
| alt     = Location 
| caption = Pentre Ifan
| label = Pentre Ifan
| position = right
| lat_deg = 51.9990
| lon_deg = -4.7700
}}
Dh'fhàs Pentre Ifan cliùiteach mar ìomhaigh na seann Chuimrigh<ref>[http://www.bluestonewales.com/pembrokeshire/days-out-and-attractions/pentre-ifan-burial-chamber www.bluestonewales.com], A' tarraing air 13.6.2014</ref> air sgàth an sgeadachadh air na tursachan.<ref name=megalith/> Sgrìobh George Owen mu a dheidhinn gu dealasach ann an 1603 agus bha Richard Tongue a' peantadh dealbh dheth ann an 1835.<ref name=rockart>[https://web.archive.org/web/20150924091643/http://www.rock-art-in-wales.co.uk/database/welsh-rock-art-pentre-ifan.html www.rock-art-in-wales.co.uk] A' tarraing air 13.6.2014</ref>

'S e Pentre Ifan a' chiad chrom-leac a chaidh a chlàradh mar ''Scheduled Ancient Monument'' anns a' Chuimrigh [[20 an t-Ògmhios]] [[1884]] le Augustus Pitt Rivers. Tha sin a' ciallachadh gu bheil Pentre Ifan air a dhìon gu laghail agus tha e toirmisgte clachan neo rudan eile a thoirt air falbh bhon làrach. 

Chaidh cladhach [[àrc-eòlas|àrc-eòlais]] a dhèanamh ann an 1936/1937 agus 1958/1959, an dà chuid fo stiùireadh William Francis Grimes.<ref>{{cite web |url= http://www.rock-art-in-wales.co.uk/database/welsh-rock-art-pentre-ifan.html |title=Pentre Ifan |first= |last= |work=Welsh Rock Art Organisation |year=2011|accessdate=29.5.2014}}</ref> Lorgadh pìosan beaga de [[clach-theine|chlach-theine]] is obair-crèadha.<ref name=rockart/>

Tha a' chrom-leac a-nis ann an seilbh is fo chùram Cadw, <ref>[https://web.archive.org/web/20110821230614/http://www.cadw.wales.gov.uk/ Cadw website]</ref> Buidheann Làraichean Eachdraidheil na Cuimrigh (Beurla: ''The Welsh Historic Monuments Agency''). Tha an aite ann an deagh staid agus tha inntrigeadh saor an asgaidh. Tha e mu 17&nbsp;km bho [[Aberteifi]] agus mu 5 km san àird an ear [[Trefdraeth]].

== Iomraidhean ==
<references/>

== Ceanglaichean a-mach ==
{{Commonscat|Pentre Ifan}}
*[https://web.archive.org/web/20081003100830/http://www.extrageographic.org/magazine/travel/2008/080901_pentre_ifan_dolmen.html The best preserved megalithic site in Wales - Extrageographic]
*[http://www.britishtours.com/360/pentre-ifan.html QuickTime VR of Pentre Ifan: British Tours Ltd]
*[http://www.newportpembs.co.uk/articles/pentreifan-newport-pembs.php Aistean is dealbhan mu  Phentre Ifan]

[[Roinn-seòrsa:Làraichean eachdraidheil]]
[[Roinn-seòrsa:A' Chuimrigh]]
[[Roinn-seòrsa:Sir Benfro]]