Seall an tùs aig Maol Rubha

{{Bogsa eachdraidh-bheatha}}
'S e [[naomh]] agus [[manach]] Ceilteach a bh' ann am '''Maol Rubha''' (Mo Rubha neo Ma Ruibhe sa Ghàidhlig; Máel Ruba neo Máelrubai sa Ghàidhlig na h-Èireann), uaireannan, thathar a' cleachdadh "Rufus" cuideachd. Bha e beò eadar [[642]]–[[722]] AD is bha e à [[Èirinn]] bho thùs. Stèidhich e tuineachadh mhanach anns [[A' Chomraich]], [[Siorrachd Rois]]. 

== A bheatha ==
Rugadh e anns an sgìre Doire Chaluim Chille agus fhuair e foghlam ann am Bangor. Ann an 671, nuair a bha e deich air fhichead bliadhna a dh'aois, sheòl e bho Èirinn gu Alba còmhla ri buidheann manaich. Mus do shuidhich iad anns A' Chomraich ann an 673, bha iad air a bhith a' siubhal anns an [[Earra-Ghàidheal]]. 

== Manachainn anns A' Chomraich ==
Tha an t-ainm-àite, "A' Chomraich", a' ciallachadh "comraich" neo "tèarmann" ("sanctuary" sa Bheurla),<ref>[http://www.gaelicplacenames.org/databasedetails.php?id=675 Ainmean-Àite na h-Alba - A' Chomraich]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> is b' àbhaist don sgìre talmhainn naomh timcheall na manachainn a bhith air a chomharrachadh le croisean. 

Tha iomradh air Maol Rubha agus a thuras gu Alba anns an eachdraidh bhliadhnail co-aoiseach na h-Èireann. Bha manachainn na Chomraich na h-ionad culturail is cràbhach glè chudromach, is bha Maol Rubha na mhiseanaraidh: chaidh e dhan [[Eilean Sgitheanach]], [[Eilean Leòdhais]], Loch Sin, [[Diùranais]] is Farr, airson [[Crìosdaidheachd]] a bhrosnachadh. 

== Maol Rubha anns an litreachas ==
Tha [[Somhairle MacGill-Eain]] a' toirt iomradh air Maol Rubha anns an dàn "[[Sgreapadal]]": "Sgreapadal an crò ’s a’ bhuaile / le ballachan a deas ’s an iar ’s a tuath, / agus an ear an linne / a-null gu Comraich Ma Ruibhe."<ref>[http://www.scottishpoetrylibrary.org.uk/poetry/poems/sgreapadal Scottish Poetry Library - Sgreapadal]</ref>

== Iomraidhean ==
<references/>

== Ceanglaichean a-mach ==
[https://web.archive.org/web/20160207163153/http://www.gaelicresources.co.uk/multimedia-pages GRD: Naomh Maolrubha]

[[Roinn-seòrsa:Creideamh]]
[[Roinn-seòrsa:Siorrachd Rois]]
[[Roinn-seòrsa:Naoimh]]
[[Roinn-seòrsa:Daoine à Èirinn]]