An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Almain"

O Uicipeid
Content deleted Content added
No edit summary
smachd ùghdarrais agus cumantan
Loidhne 12: Loidhne 12:
|mp=933.47 K ​(660.32 °C, ​1220.58 °F)
|mp=933.47 K ​(660.32 °C, ​1220.58 °F)
|bp=2743 K ​(2470 °C, ​4478 °F)
|bp=2743 K ​(2470 °C, ​4478 °F)
|At-mass=26.9815385(7) <ref>http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm</ref>
|At-mass=26.9815385(7)<ref>{{iomradh lìon | url = https://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm | tiotal = Atomic weights of the elements 2019 | ceann-là_inntrigidh = 2020-06-12 | foillsichear = Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights | ceann-là = 2019 }}</ref>
|At-config=[Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>1</sup>
|At-config=[Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>1</sup>
|Ox-num='''+3''', +2, +1
|Ox-num='''+3''', +2, +1
|1-ion-pot=577.5 kJ mol<sup>−1</sup>
|1-ion-pot=577.5
|2-ion-pot=1816.7 kJ mol<sup>−1</sup>
|2-ion-pot=1816.7
|3-ion-pot=2744.8 kJ mol<sup>−1</sup> }}
|3-ion-pot=2744.8 }}


'S e [[eileamaid cheimigeach]] a tha ann an '''aluiminium'''<ref>http://www.anseotal.org.uk/results.jsp?query=aluiminium</ref>, no '''alman''' (fir)<ref>{{Iomradh lìon|ainm=|sloinneadh=|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=|tiotal=Alman|url=http://www.faclair.com/ViewEntry.aspx?ID=C72F37F45AAA5E7865A4964B2BF4F814|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=Am Faclair beag|duilleagan=|cànan=}}</ref>, no '''almain''' (boir.)<ref name=":0">{{Iomradh lìon|ainm=Kevin P.|sloinneadh=Scannell|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=2 Meitheamh 2016|tiotal=Foclóir Gàidhlig-Gaeilge|url=https://borel.slu.edu/pub/gd2ga.pdf|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=|duilleagan=7|cànan=}}</ref>, no '''alùmanum'''<ref>{{Iomradh lìon|ainm=|sloinneadh=|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=|tiotal=Alùmanum|url=http://www.faclair.com/ViewEntry.aspx?ID=902BF3983CC85F9F428D28CC23CC6EEB|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=Am Faclair beag|duilleagan=|cànan=}}</ref>,<ref name=":0" />, le samhla '''Al''' agus àireamh atamach 13.
'S e [[eileamaid cheimigeach]] a tha ann an '''aluiminium'''<ref>http://www.anseotal.org.uk/results.jsp?query=aluiminium</ref>, no '''alman''' (fir)<ref>{{Iomradh lìon|ainm=|sloinneadh=|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=|tiotal=Alman|url=http://www.faclair.com/ViewEntry.aspx?ID=C72F37F45AAA5E7865A4964B2BF4F814|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=Am Faclair beag|duilleagan=|cànan=}}</ref>, no '''almain''' (boir.)<ref name=":0">{{Iomradh lìon|ainm=Kevin P.|sloinneadh=Scannell|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=2016-06-02|tiotal=Foclóir Gàidhlig-Gaeilge|url=https://borel.slu.edu/pub/gd2ga.pdf|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=|duilleagan=7|cànan=}}</ref>, no '''alùmanum'''<ref>{{Iomradh lìon|ainm=|sloinneadh=|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=|tiotal=Alùmanum|url=http://www.faclair.com/ViewEntry.aspx?ID=902BF3983CC85F9F428D28CC23CC6EEB|ceann-là_inntrigidh=|foillsichear=Am Faclair beag|duilleagan=|cànan=}}</ref>,<ref name=":0" />, le samhla '''Al''' agus àireamh atamach 13.


Tha e na [[meatailt|mheatailt]] gu math aotrom.
'S e [[meatailt]] gu math aotrom a tha ann.


== Eachdraidh ==
== Eachdraidh ==
Loidhne 30: Loidhne 30:
Cleachdar aluiminium gu tric airson crogain dighe agus foidhle.
Cleachdar aluiminium gu tric airson crogain dighe agus foidhle.
== Iomraidhean ==
== Iomraidhean ==
{{Commons|Aluminium|Aluiminium}}
<references/>
<references/>
{{Smachd ùghdarrais}}

[[Roinn-seòrsa:Meatailt]]
[[Roinn-seòrsa:Meatailt]]
[[Roinn-seòrsa:Eileamaidean]]
[[Roinn-seòrsa:Eileamaidean]]

Mùthadh on 08:39, 12 dhen Ògmhios 2020


Almain
Aluiminium.
Clàr pillteach
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla Al
Àireamh 13
Buidheann 13, Bòron
Ùine 3
Bloca p
Seòrsa Meatailtean
Buadhan stuthach
Dath Geal-liath
Teothachd leaghaidh 933.47 K ​(660.32 °C, ​1220.58 °F)
Teothachd goilidh 2743 K ​(2470 °C, ​4478 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da 26.9815385(7)[1]
Comh-dhealbhadh atamach [Ne] 3s2 3p1
Cor ogsaideachaidh +3, +2, +1
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 577.5
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 1816.7
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 2744.8

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an aluiminium[2], no alman (fir)[3], no almain (boir.)[4], no alùmanum[5],[4], le samhla Al agus àireamh atamach 13.

'S e meatailt gu math aotrom a tha ann.

Eachdraidh

Ann an 1807 lorg Humphry Davy gun robh sodium agus potasium ann an alm agus meatailt eile, a dh'ainmich e aluminium. Ann an 1825 rinn Hans Christian Ørsted aluiminium neo-ghlan. Ann an 1827 rinn Friedrich Wöhler rannsachadh cosail agus rinn e aluiminium fìor-ghlan.

Cleachdadh

Cleachdar aluiminium gu tric airson crogain dighe agus foidhle.

Iomraidhean

Commons
Commons
Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:
  1. Atomic weights of the elements 2019”. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights. Air a thogail 12mh dhen Ògmhios 2020.
  2. http://www.anseotal.org.uk/results.jsp?query=aluiminium
  3. Alman”. Am Faclair beag.
  4. 4.0 4.1 Scannell, Kevin P. (2na dhen Ògmhios 2016): “Foclóir Gàidhlig-Gaeilge”, td. 7.
  5. Alùmanum”. Am Faclair beag.