An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Dùn Phris"
No edit summary |
|||
Loidhne 17: | Loidhne 17: | ||
‘S e [[baile]] meadhanach agus faisg air [[Cille Chuithbeirt]], air an àirde an iar-dheas [[Alba|na h-Alba]] a th' ann an '''Dùn Phrìs'''. Tha e suidhichte aig 17m os cionn ìre na [[Muir|mara]],<ref>[http://www.fallingrain.com/world/UK/U2/Dumfries.html Falling Rain]</ref> ann an cridhe [[Comhairle Dhùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh|Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh]] ([[Siorrachd Dhùn Phrìs]] ro [[1975]]), eadar [[Dail Bheithe]] agus [[Inbhir Anainn]], ri taobh [[Abhainn Nid|na h-aibhne Nid]].<ref>[http://www.rivernithfishings.co.uk/ River Nith Fishings]</ref> Tha e 250km air falbh bho [[Obar Dheathain]], 97km bho [[Glaschu|Ghlaschu]], 15km bho [[Ruadhail]] agus 102km bho [[Dùn Èideann|Dhùn Èideann]], prìomh-bhaile na [[Dùthaich|dùthcha]].<ref>[http://www.distancefromto.net/ Distance from - to]</ref> 'S e [[Beurla]] a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Dùn Phrìs, ach tha [[Pòlais]] làidir cuideachd. Tha [[Eaconomaidh]] a' bhaile gu math crochte air [[àiteachas]], coilltearachd agus gnìomhachas. A bharrachd air sin, tha an t-àite làn seirbheisean dhen a h-uile sheòrsa. Taobh fhoghlaim, tha deich bun sgoil agus ceithir àrd sgoil ann an Dùn Phrìs.<ref>[http://www.dumgal.gov.uk/index.aspx?articleid=1438 A' Chomhairle]</ref> A thuilleadh air sin, 's e a' phrìomh-bhaile dhen [[Comhairle Dhùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh]] a th' ann. Ann an 2001 bha 31,146 duine a' fuireach an seo.<ref>[http://www.scrol.gov.uk/scrol/browser/profile.jsp?profile=Population&mainLevel=Locality&mainText=Dumfries&mainTextExplicitMatch=null&compLevel=CountryProfile&compText=&compTextExplicitMatch=null Scotland's Census Result OnLine]</ref> |
‘S e [[baile]] meadhanach agus faisg air [[Cille Chuithbeirt]], air an àirde an iar-dheas [[Alba|na h-Alba]] a th' ann an '''Dùn Phrìs'''. Tha e suidhichte aig 17m os cionn ìre na [[Muir|mara]],<ref>[http://www.fallingrain.com/world/UK/U2/Dumfries.html Falling Rain]</ref> ann an cridhe [[Comhairle Dhùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh|Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh]] ([[Siorrachd Dhùn Phrìs]] ro [[1975]]), eadar [[Dail Bheithe]] agus [[Inbhir Anainn]], ri taobh [[Abhainn Nid|na h-aibhne Nid]].<ref>[http://www.rivernithfishings.co.uk/ River Nith Fishings]</ref> Tha e 250km air falbh bho [[Obar Dheathain]], 97km bho [[Glaschu|Ghlaschu]], 15km bho [[Ruadhail]] agus 102km bho [[Dùn Èideann|Dhùn Èideann]], prìomh-bhaile na [[Dùthaich|dùthcha]].<ref>[http://www.distancefromto.net/ Distance from - to]</ref> 'S e [[Beurla]] a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Dùn Phrìs, ach tha [[Pòlais]] làidir cuideachd. Tha [[Eaconomaidh]] a' bhaile gu math crochte air [[àiteachas]], coilltearachd agus gnìomhachas. A bharrachd air sin, tha an t-àite làn seirbheisean dhen a h-uile sheòrsa. Taobh fhoghlaim, tha deich bun sgoil agus ceithir àrd sgoil ann an Dùn Phrìs.<ref>[http://www.dumgal.gov.uk/index.aspx?articleid=1438 A' Chomhairle]</ref> A thuilleadh air sin, 's e a' phrìomh-bhaile dhen [[Comhairle Dhùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh]] a th' ann. Ann an 2001 bha 31,146 duine a' fuireach an seo.<ref>[http://www.scrol.gov.uk/scrol/browser/profile.jsp?profile=Population&mainLevel=Locality&mainText=Dumfries&mainTextExplicitMatch=null&compLevel=CountryProfile&compText=&compTextExplicitMatch=null Scotland's Census Result OnLine]</ref> |
||
==Freumhan an Ainm== |
|||
A rèir eòlaichean [[freumh-fhaclachd|fhreumh-fhaclachd]], tha e coltach gur ann à ''Caer/Dùn'' agus ainm na treubh Frisianach neo ''Preas'' ann an seann [[cuimris|chuimris]] neo [[Gàidhlig]] a th'ann an t-ainm.<ref>The New Statistical Account of Scotland, Volume 2, William Blackwood, [[Dùn Èideann]] [[1834]]</ref> 'S ann gu math pailt a tha ainmean-àite ann an Cuimris ann an ceann a deas na h-Alba. Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an [[7mh Linn]] agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Dhùn Phrìs fhèin anns an [[14mh Linn]].<ref>[http://web.archive.org/web/20140831051704/http://www.dgnhas.org.uk/transonline/SerIII-Vol11.pdf Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147]</ref> A dh'aindeoin sin, tha cuid eile dhen bheachd gur ann à Gàidhlig ''Druim'' neo ''Dronn'' a th'ann ainm an àite seo.<ref>[http://www.archive.org/stream/placenamesofscot00johnuoft/placenamesofscot00johnuoft_djvu.txt The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892]</ref>A bharrachd air sin, tha cruth na tìre a' toirt cuideam dhan dà theòiridh seo, o chionn 's gu bheil dùn agus druim ann. |
|||
==Eachdraidh== |
==Eachdraidh== |
Mùthadh on 10:57, 8 dhen Lùnastal 2015
Dùn Phrìs | |
Suidheachadh | |
Dùthaich | Alba |
Ceàrn | Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh |
Co-chomharran | 55° 07' 00″ Tuath 03° 60′ 03″ Iar |
Feartan fiosaigeach | |
Àireamh-shluaigh | 31,600 (2001) |
Àireamh fòn | 01387 |
Duilleag oifigeil | Comhairle na Sgìre |
‘S e baile meadhanach agus faisg air Cille Chuithbeirt, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann an Dùn Phrìs. Tha e suidhichte aig 17m os cionn ìre na mara,[1] ann an cridhe Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Dail Bheithe agus Inbhir Anainn, ri taobh na h-aibhne Nid.[2] Tha e 250km air falbh bho Obar Dheathain, 97km bho Ghlaschu, 15km bho Ruadhail agus 102km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[3] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Dùn Phrìs, ach tha Pòlais làidir cuideachd. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd agus gnìomhachas. A bharrachd air sin, tha an t-àite làn seirbheisean dhen a h-uile sheòrsa. Taobh fhoghlaim, tha deich bun sgoil agus ceithir àrd sgoil ann an Dùn Phrìs.[4] A thuilleadh air sin, 's e a' phrìomh-bhaile dhen Comhairle Dhùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh a th' ann. Ann an 2001 bha 31,146 duine a' fuireach an seo.[5]
Freumhan an Ainm
A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à Caer/Dùn agus ainm na treubh Frisianach neo Preas ann an seann chuimris neo Gàidhlig a th'ann an t-ainm.[6] 'S ann gu math pailt a tha ainmean-àite ann an Cuimris ann an ceann a deas na h-Alba. Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Dhùn Phrìs fhèin anns an 14mh Linn.[7] A dh'aindeoin sin, tha cuid eile dhen bheachd gur ann à Gàidhlig Druim neo Dronn a th'ann ainm an àite seo.[8]A bharrachd air sin, tha cruth na tìre a' toirt cuideam dhan dà theòiridh seo, o chionn 's gu bheil dùn agus druim ann.
Eachdraidh
Tha sgrìobhainn bhon 18mh linne, ga chumail air ball an taighe-sheinne Hole in the Wa' ann am meadhan a' bhaile, gur e Druim Phrìs an t-ainm a bha air a' bhaile o shean. Tha an t-ainm ga sgrìobhadh Drumfries, mar druim (facal cruinn-eòlaiche). A bharrachd air sin, tha Ospadal Rìoghail a' Cheàrna ga thogail dìreach air barr druim, ri taobh na h-aibhne Nid. Chaochail Raibeart Burns an seo ann an 1796. Chuir Prionnsa Teàrlach Stiùbhart seachad na h-oidhche ann an Dùn Phrìs air Disathairne 21 an Dùbhlachd 1745, air an t-slighe air ais a dh' Alba gu ruige na Gàidhealtachd.[9] Chuireadh càin dhe £2,000 agus 1,000 paidhir bhròg air a' bhaile, a chaidh a phàigheadh an ath latha.
Bailtean Co-cheangailte
Iomraidhean
- ↑ Falling Rain
- ↑ River Nith Fishings
- ↑ Distance from - to
- ↑ A' Chomhairle
- ↑ Scotland's Census Result OnLine
- ↑ The New Statistical Account of Scotland, Volume 2, William Blackwood, Dùn Èideann 1834
- ↑ Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
- ↑ The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
- ↑ Dumfries Museum
Ceanglaichean a-mach
- Iomraidhean nam mapaichean airson comharradh-clèithe: NX 977 762
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck