An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Aidhodain"
Content deleted Content added
duilleag a chruthachadh le taisgealadh agus infobox |
cleachdadh agus dealbh is glacadh a ghluasad 's roinn-seòrsa, teothachd leaghaid is teothachd goilidh |
||
Loidhne 2: | Loidhne 2: | ||
|eileamaid=Aidhodain |
|eileamaid=Aidhodain |
||
|Samhla=I |
|Samhla=I |
||
|Dealbh=Sample_of_iodine.jpg |
|||
|Glacadh=Aidhodain soladach. |
|||
|At-num=53 |
|At-num=53 |
||
|Group=Haloidean (17; VIIa) |
|Group=Haloidean (17; VIIa) |
||
Loidhne 8: | Loidhne 10: | ||
|Sort=Haloidean |
|Sort=Haloidean |
||
|Color=Liath (teann-stuth);<br/>purpaidh (gas) |
|Color=Liath (teann-stuth);<br/>purpaidh (gas) |
||
|mp=386.85 K (113.7 °C, 236.66 °F) |
|||
|bp=457.4 K (184.3 °C, 363.7 °F) |
|||
|At-mass= 126.90447(3)<ref>http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm</ref> |
|At-mass= 126.90447(3)<ref>http://www.ciaaw.org/atomic-weights.htm</ref> |
||
|At-config=[Kr] 4d<sup>10</sup> 5s<sup>2</sup> 5p<sup>5</sup> |
|At-config=[Kr] 4d<sup>10</sup> 5s<sup>2</sup> 5p<sup>5</sup> |
||
Loidhne 14: | Loidhne 18: | ||
|2-ion-pot= 1845.9 kJ mol<sup>−1</sup> |
|2-ion-pot= 1845.9 kJ mol<sup>−1</sup> |
||
|3-ion-pot= 3180 kJ mol<sup>−1</sup>}} |
|3-ion-pot= 3180 kJ mol<sup>−1</sup>}} |
||
[[Faidhle:Sample_of_iodine.jpg|thumb|Aidhodain cruaidh.]] |
|||
'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an '''aidhodain''' le samhla '''I''' agus àireamh atamach 53. 'S e [[haloidean]] agus teann-stuth aig teòthachd sheòmair a tha ann. |
'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an '''aidhodain''' le samhla '''I''' agus àireamh atamach 53. 'S e [[haloidean]] agus teann-stuth aig teòthachd sheòmair a tha ann. |
||
Loidhne 22: | Loidhne 25: | ||
Ann an [[1811]] lorg [[Bernard Courtois]] aidhodain nuair a loisg e feamainn agus leagh e an luaithre ann an searbhag shulfarail. Chruthaich seo deatach purpaidh. Ann an [[1813]] dhearbhaich [[Humphry Davy]] gur e eileamaid ùr le feartan coltach ri [[clòrain]] a bha ann. |
Ann an [[1811]] lorg [[Bernard Courtois]] aidhodain nuair a loisg e feamainn agus leagh e an luaithre ann an searbhag shulfarail. Chruthaich seo deatach purpaidh. Ann an [[1813]] dhearbhaich [[Humphry Davy]] gur e eileamaid ùr le feartan coltach ri [[clòrain]] a bha ann. |
||
== Cleachdadh == |
|||
Cleachdar aidhodain san catalais ann an gnìomhachas-saothrachaidh shearbhaig aiceatach agus mar dhì-ghalarach agus ann am foirlionadh beathachail airson fèill-sprèidh. |
|||
== Iomraidhean == |
== Iomraidhean == |
||
<references/> |
<references/> |
||
[[Roinn-seòrsa:Eileamaidean]] |
Mùthadh on 18:55, 28 dhen Iuchar 2015
Aidhodain | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aidhodain soladach. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buadhan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Samhla | I | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Àireamh | 53 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buidheann | Haloidean (17; VIIa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ùine | 5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bloca | p | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seòrsa | Haloidean | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buadhan stuthach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dath |
Liath (teann-stuth); purpaidh (gas) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Teothachd leaghaidh | 386.85 K (113.7 °C, 236.66 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Teothachd goilidh | 457.4 K (184.3 °C, 363.7 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buadhan atamach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tomad atamach/Da | 126.90447(3)[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comh-dhealbhadh atamach | [Kr] 4d10 5s2 5p5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cor ogsaideachaidh | +7, +5, +3, +1, −1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 | 1008.4 kJ mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 | 1845.9 kJ mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 | 3180 kJ mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an aidhodain le samhla I agus àireamh atamach 53. 'S e haloidean agus teann-stuth aig teòthachd sheòmair a tha ann.
Taisgealadh
Ann an 1811 lorg Bernard Courtois aidhodain nuair a loisg e feamainn agus leagh e an luaithre ann an searbhag shulfarail. Chruthaich seo deatach purpaidh. Ann an 1813 dhearbhaich Humphry Davy gur e eileamaid ùr le feartan coltach ri clòrain a bha ann.
Cleachdadh
Cleachdar aidhodain san catalais ann an gnìomhachas-saothrachaidh shearbhaig aiceatach agus mar dhì-ghalarach agus ann am foirlionadh beathachail airson fèill-sprèidh.