An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Roinn a' Chuain Shèimh"
b removing old-formated (incorrect) interwiki |
b Robot: krc:Океания is a featured article; cosmetic changes |
||
Loidhne 1: | Loidhne 1: | ||
[[ |
[[Faidhle:Oceania.jpg|right|300px|thumb|Cairt: Roinn a' Chuain Shèimh]] |
||
Canar gur e aon de na [[mòr-roinn|mhòr-roinnean]] an t-[[an Saoghal|Saoghail]] a tha ann an '''Roinn a' Chuain Shèimh''' ([[Beurla]]: ''Oceania'' neo ''Australasia''). |
Canar gur e aon de na [[mòr-roinn|mhòr-roinnean]] an t-[[an Saoghal|Saoghail]] a tha ann an '''Roinn a' Chuain Shèimh''' ([[Beurla]]: ''Oceania'' neo ''Australasia''). |
||
Loidhne 30: | Loidhne 30: | ||
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Astralàisia'''<ref name="Australasia">Tha an UN a' cleachadh: "Australia and New Zealand"</ref> |
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Astralàisia'''<ref name="Australasia">Tha an UN a' cleachadh: "Australia and New Zealand"</ref> |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Australia.svg|30px]] [[Astràilia]] |
||
| align="right" | 7,686,850 |
| align="right" | 7,686,850 |
||
| align="right" | 21,050,000 |
| align="right" | 21,050,000 |
||
Loidhne 36: | Loidhne 36: | ||
| [[Canberra]] |
| [[Canberra]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Christmas Island.svg|30px]] [[Christmas Island]] ([[Astràilia]]) |
||
| align="right" | 135 |
| align="right" | 135 |
||
| align="right" | 1493 |
| align="right" | 1493 |
||
Loidhne 42: | Loidhne 42: | ||
| [[Flying Fish Cove]] |
| [[Flying Fish Cove]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Cocos (Keeling) Islands.svg|30px]] [[Cocos (Keeling) Islands]] ([[Astràilia]]) |
||
| align="right" | 14 |
| align="right" | 14 |
||
| align="right" | 632 |
| align="right" | 632 |
||
Loidhne 48: | Loidhne 48: | ||
| [[West Island, Cocos (Keeling) Islands|West Island]] |
| [[West Island, Cocos (Keeling) Islands|West Island]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of New Zealand.svg|30px]] [[Sealainn Nuadh]]<ref name="nzpol">Mar is trice canar gu bheil Sealainn Nuadh na pàirt de Na h-Ioma-Eileanan an àite ann an Astralàisia.<br /></ref> |
||
| align="right" | 268,680 |
| align="right" | 268,680 |
||
| align="right" | 4,108,037 |
| align="right" | 4,108,037 |
||
Loidhne 54: | Loidhne 54: | ||
| [[Wellington]] |
| [[Wellington]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Norfolk Island.svg |30px]] [[Norfolk Island]] ([[Astràilia]]) |
||
| align="right" | 35 |
| align="right" | 35 |
||
| align="right" | 1,866 |
| align="right" | 1,866 |
||
Loidhne 62: | Loidhne 62: | ||
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na h-Eileanan Dubha''' |
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na h-Eileanan Dubha''' |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of East Timor.svg|30px]] [[Tiomor an Ear]] |
||
| align="right" | 15,007 |
| align="right" | 15,007 |
||
| align="right" | 947,000 |
| align="right" | 947,000 |
||
Loidhne 68: | Loidhne 68: | ||
| [[Dili]] |
| [[Dili]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Fiji.svg|30px]] [[Fìdi]] |
||
| align="right" | 18,270 |
| align="right" | 18,270 |
||
| align="right" | 856,346 |
| align="right" | 856,346 |
||
Loidhne 74: | Loidhne 74: | ||
| [[Suva]] |
| [[Suva]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Indonesia.svg|30px]] [[An Innd-Innse]] (Oceanian pàirt a-mhàin)<ref name="indo">Mar is trice canar gur e dùthaich ann an Àisia an Earra Dheas a th' innte, uireanan chaidh a gabhail a-steach ann an Astralàisia neo Na h-Eileanan Dubha. |
||
<br /></ref> |
<br /></ref> |
||
| align="right" | 499,852 |
| align="right" | 499,852 |
||
Loidhne 81: | Loidhne 81: | ||
| [[Jakarta]] |
| [[Jakarta]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of France.svg|30px]] [[New Caledonia]] ([[an Fhraing]]) |
||
| align="right" | 19,060 |
| align="right" | 19,060 |
||
| align="right" | 207,858 |
| align="right" | 207,858 |
||
Loidhne 87: | Loidhne 87: | ||
| [[Nouméa]] |
| [[Nouméa]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Papua New Guinea.svg|30px]] [[Papua Gini-Nuadh]]<ref name="pngaus">Uireanan canar gur e dùthaich ann an Australàisia neo Na h-Eileanan Dubha a tha innte.<br /></ref> |
||
| align="right" | 462,840 |
| align="right" | 462,840 |
||
| align="right" | 5,172,033 |
| align="right" | 5,172,033 |
||
Loidhne 93: | Loidhne 93: | ||
| [[Port Moresby]] |
| [[Port Moresby]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Solomon Islands.svg|30px]] [[Na h-Eileanan Sholaimh]] |
||
| align="right" | 28,450 |
| align="right" | 28,450 |
||
| align="right" | 494,786 |
| align="right" | 494,786 |
||
Loidhne 99: | Loidhne 99: | ||
| [[Honiara]] |
| [[Honiara]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Vanuatu.svg|30px]] [[Bhanuatu]] |
||
| align="right" | 12,200 |
| align="right" | 12,200 |
||
| align="right" | 196,178 |
| align="right" | 196,178 |
||
Loidhne 107: | Loidhne 107: | ||
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na Meanbh Eileanan''' |
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na Meanbh Eileanan''' |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag_of_Federated_States_of_Micronesia.svg|30px]] [[Na Meanbh Eileanan]] |
||
| align="right" | 702 |
| align="right" | 702 |
||
| align="right" | 135,869 |
| align="right" | 135,869 |
||
Loidhne 113: | Loidhne 113: | ||
| [[Palikir]] |
| [[Palikir]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Guam.svg|30px]] [[Guam]] ([[United States|USA]]) |
||
| align="right" | 549 |
| align="right" | 549 |
||
| align="right" | 160,796 |
| align="right" | 160,796 |
||
Loidhne 119: | Loidhne 119: | ||
| [[Hagåtña, Guam|Hagåtña]] |
| [[Hagåtña, Guam|Hagåtña]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Kiribati.svg|30px]] [[Kiribati]] |
||
| align="right" | 811 |
| align="right" | 811 |
||
| align="right" | 96,335 |
| align="right" | 96,335 |
||
Loidhne 125: | Loidhne 125: | ||
| [[South Tarawa]] |
| [[South Tarawa]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Marshall Islands.svg|30px]] [[Na h-Eileanan Mharshall]] |
||
| align="right" | 181 |
| align="right" | 181 |
||
| align="right" | 73,630 |
| align="right" | 73,630 |
||
Loidhne 131: | Loidhne 131: | ||
| [[Majuro]] |
| [[Majuro]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Nauru.svg|30px]] [[Nauru]] |
||
| align="right" | 21 |
| align="right" | 21 |
||
| align="right" | 12,329 |
| align="right" | 12,329 |
||
Loidhne 137: | Loidhne 137: | ||
| [[Yaren]] |
| [[Yaren]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Northern Mariana Islands.svg|30px]] [[Northern Mariana Islands]] ([[United States|USA]]) |
||
| align="right" | 477 |
| align="right" | 477 |
||
| align="right" | 77,311 |
| align="right" | 77,311 |
||
Loidhne 143: | Loidhne 143: | ||
| [[Saipan]] |
| [[Saipan]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Palau.svg|30px]] [[Palau]] |
||
| align="right" | 458 |
| align="right" | 458 |
||
| align="right" | 19,409 |
| align="right" | 19,409 |
||
Loidhne 151: | Loidhne 151: | ||
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na h-Ioma-Eileanan'''<ref name="Polynesia">Gun [[Hawaii]] agus gun Easter Island<br /></ref> |
| colspan=5 style="background:#eee;" | '''Na h-Ioma-Eileanan'''<ref name="Polynesia">Gun [[Hawaii]] agus gun Easter Island<br /></ref> |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of American Samoa.svg|30px]] [[Samoa Aimearaganach]] ([[United States|USA]]) |
||
| align="right" | 199 |
| align="right" | 199 |
||
| align="right" | 68,688 |
| align="right" | 68,688 |
||
Loidhne 157: | Loidhne 157: | ||
| [[Pago Pago]], [[Fagatogo]] |
| [[Pago Pago]], [[Fagatogo]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Cook Islands.svg|30px]] [[Cook Islands]] ([[New Zealand|NZ]]) |
||
| align="right" | 240 |
| align="right" | 240 |
||
| align="right" | 20,811 |
| align="right" | 20,811 |
||
Loidhne 163: | Loidhne 163: | ||
| [[Avarua]] |
| [[Avarua]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of French Polynesia.svg|30px]] [[French Polynesia]] ([[an Fhraing]]) |
||
| align="right" | 4,167 |
| align="right" | 4,167 |
||
| align="right" | 257,847 |
| align="right" | 257,847 |
||
Loidhne 169: | Loidhne 169: | ||
| [[Papeete]] |
| [[Papeete]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Niue.svg|30px]] [[Niue]] ([[New Zealand|NZ]]) |
||
| align="right" | 260 |
| align="right" | 260 |
||
| align="right" | 2,134 |
| align="right" | 2,134 |
||
Loidhne 175: | Loidhne 175: | ||
| [[Alofi]] |
| [[Alofi]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of the Pitcairn Islands.svg|30px]] [[Pitcairn Islands]] ([[United Kingdom|UK]]) |
||
| align="right" | 5 |
| align="right" | 5 |
||
| align="right" | 47 |
| align="right" | 47 |
||
Loidhne 181: | Loidhne 181: | ||
| [[Adamstown, Pitcairn Island|Adamstown]] |
| [[Adamstown, Pitcairn Island|Adamstown]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Samoa.svg|30px]] [[Samoa (Dùthaich)|Samoa]] |
||
| align="right" | 2,944 |
| align="right" | 2,944 |
||
| align="right" | 178,631 |
| align="right" | 178,631 |
||
Loidhne 187: | Loidhne 187: | ||
| [[Apia]] |
| [[Apia]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of New Zealand.svg|30px]] [[Tokelau]] ([[New Zealand|NZ]]) |
||
| align="right" | 10 |
| align="right" | 10 |
||
| align="right" | 1,431 |
| align="right" | 1,431 |
||
Loidhne 193: | Loidhne 193: | ||
| — |
| — |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Tonga.svg|30px]] [[Tonga]] |
||
| align="right" | 748 |
| align="right" | 748 |
||
| align="right" | 106,137 |
| align="right" | 106,137 |
||
Loidhne 199: | Loidhne 199: | ||
| [[Nuku'alofa]] |
| [[Nuku'alofa]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of Tuvalu.svg|30px]] [[Tubhalu]] |
||
| align="right" | 26 |
| align="right" | 26 |
||
| align="right" | 11,146 |
| align="right" | 11,146 |
||
Loidhne 205: | Loidhne 205: | ||
| [[Funafuti]] |
| [[Funafuti]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Faidhle:Flag of France.svg|30px]] [[Wallis and Futuna]] ([[an Fhraing]]) |
||
| align="right" | 274 |
| align="right" | 274 |
||
| align="right" | 15,585 |
| align="right" | 15,585 |
||
Loidhne 224: | Loidhne 224: | ||
|} |
|} |
||
[[ |
[[Faidhle:Oceania ISO 3166-1.svg|right|thumb|400px|Cairt poileataigeach]] |
||
== Iomraidhean == |
== Iomraidhean == |
||
Loidhne 231: | Loidhne 231: | ||
{{Mòr-roinnean}} |
{{Mòr-roinnean}} |
||
[[ |
[[Roinn-seòrsa:Mòr-roinnean]] |
||
[[ |
[[Roinn-seòrsa:Roinn a' Chuain Shèimh]] |
||
{{Link FA|krc}} |
Mùthadh on 02:55, 30 dhen Fhaoilleach 2014
Canar gur e aon de na mhòr-roinnean an t-Saoghail a tha ann an Roinn a' Chuain Shèimh (Beurla: Oceania neo Australasia). Cleachdar an t-ainm seo gu h-àraidh ann an Cruinn-eòlas, anns an Dualchas agus anns na doighean poileataigeach [1][2][3]. Ann am mòran chànain cleachdar an t-ainm cuideachd airson mòr-roinn eaconomach.
Tha Roinn a' Chuain Shèimh na laighe eadar Àisia agus Astràilia. Tha e a’ gabhail a-steach dùthchannan agus eileanan anns a’ Chuan Shèimh.
'S e am mòr-roinn as lugha air feadh an t-Saoghail a th' innte a thaobh farsaingeachd. Tha i anns an dàrna àite a thaobh àireamh-shluaigh. Tha i a’ gabhail a-steach barrachd air 7.500 eileann le 1,3 millean cilemeatair ceàrnach anns an fharsaingeachd uile gu lèir. Ach tha dìreach mu 2.100 eilean ann far am bi daoine a’ fuireach, mu 14,9 millean duine gu lèir.
A-rèir dualchas tha trì roinnean ann an Roinn a' Chuain Sèimh: [4]:
- Na h-Eileanan Dubha neo Melanesia 'sa Bheurla
- Na h-Ioma-Eileanan neo Polynesia 'sa Bheurla
- Na Meanbh Eileanan (Roinn) neo Micronesia 'sa Bheurla
Liosta na dùthchannan agus territories
A-rèir an t-shònrachaidh a chleachdar, canar gu bheil Astràilia agus Sealainn Nuadh mar phàirt de Roinn a' Chuain Shèimh cuideachd.
Ainm na dùthcha, Bratach[5] |
Farsaingeachd (km²) |
Dlùths (1 an Iuchar 2002 tuairmse) |
Àireamh-shluaigh (per km²) |
Prìomh-bhaile |
---|---|---|---|---|
Astralàisia[6] | ||||
Astràilia | 7,686,850 | 21,050,000 | 2.5 | Canberra |
Christmas Island (Astràilia) | 135 | 1493 | 3.5 | Flying Fish Cove |
Cocos (Keeling) Islands (Astràilia) | 14 | 632 | 45.1 | West Island |
Sealainn Nuadh[7] | 268,680 | 4,108,037 | 14.5 | Wellington |
Norfolk Island (Astràilia) | 35 | 1,866 | 53.3 | Kingston |
Na h-Eileanan Dubha | ||||
Tiomor an Ear | 15,007 | 947,000 | 8.0 | Dili |
Fìdi | 18,270 | 856,346 | 46.9 | Suva |
An Innd-Innse (Oceanian pàirt a-mhàin)[8] | 499,852 | 4,211,532 | 8.4 | Jakarta |
New Caledonia (an Fhraing) | 19,060 | 207,858 | 10.9 | Nouméa |
Papua Gini-Nuadh[9] | 462,840 | 5,172,033 | 11.2 | Port Moresby |
Na h-Eileanan Sholaimh | 28,450 | 494,786 | 17.4 | Honiara |
Bhanuatu | 12,200 | 196,178 | 16.1 | Port Vila |
Na Meanbh Eileanan | ||||
Na Meanbh Eileanan | 702 | 135,869 | 193.5 | Palikir |
Guam (USA) | 549 | 160,796 | 292.9 | Hagåtña |
Kiribati | 811 | 96,335 | 118.8 | South Tarawa |
Na h-Eileanan Mharshall | 181 | 73,630 | 406.8 | Majuro |
Nauru | 21 | 12,329 | 587.1 | Yaren |
Northern Mariana Islands (USA) | 477 | 77,311 | 162.1 | Saipan |
Palau | 458 | 19,409 | 42.4 | Melekeok |
Na h-Ioma-Eileanan[10] | ||||
Samoa Aimearaganach (USA) | 199 | 68,688 | 345.2 | Pago Pago, Fagatogo |
Cook Islands (NZ) | 240 | 20,811 | 86.7 | Avarua |
French Polynesia (an Fhraing) | 4,167 | 257,847 | 61.9 | Papeete |
Niue (NZ) | 260 | 2,134 | 8.2 | Alofi |
Pitcairn Islands (UK) | 5 | 47 | 10 | Adamstown |
Samoa | 2,944 | 178,631 | 60.7 | Apia |
Tokelau (NZ) | 10 | 1,431 | 143.1 | — |
Tonga | 748 | 106,137 | 141.9 | Nuku'alofa |
Tubhalu | 26 | 11,146 | 428.7 | Funafuti |
Wallis and Futuna (an Fhraing) | 274 | 15,585 | 56.9 | Mata-Utu |
Gu lèir | 9,008,458 | 35,834,670 | 4.0 | |
Gu lèir gun Astràilia | 1,321,608 | 14,784,670 | 11.2 |
Iomraidhean
- ↑ World Atlas of Canada
- ↑ List of IOC members (122) by continent. International Olympic Committee: 112th session, Moscow 2001
- ↑ Encarta Mexico "Oceanía"
- ↑ "Oceania". 2005. The Columbia Encyclopedia, 6th ed. Columbia University Press.
- ↑ Regions and constituents as per UN categorisations/map
- ↑ Tha an UN a' cleachadh: "Australia and New Zealand"
- ↑ Mar is trice canar gu bheil Sealainn Nuadh na pàirt de Na h-Ioma-Eileanan an àite ann an Astralàisia.
- ↑ Mar is trice canar gur e dùthaich ann an Àisia an Earra Dheas a th' innte, uireanan chaidh a gabhail a-steach ann an Astralàisia neo Na h-Eileanan Dubha.
- ↑ Uireanan canar gur e dùthaich ann an Australàisia neo Na h-Eileanan Dubha a tha innte.
- ↑ Gun Hawaii agus gun Easter Island
Mòr-roinnean an t-Saoghail | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Afraga-Eoràisia |
Na h-Aimearagan |
Eoràisia | ||||||
Afraga |
Antargtaga |
Àisia |
Astràilia |
An Roinn-Eòrpa |
Aimearaga a Tuath |
Aimearaga a Deas |
Roinn a' Chuain Shèimh |