An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Daibhidh II, Rìgh Alba"
b robot Adding: ga:Dáibhí II, Rí na nAlbanach |
na cinn |
||
| Loidhne 27: | Loidhne 27: | ||
|'''Àite-tiodhlacaidh:'''||Abaid Taigh an Ròid, [[Dùn Èideann]] |
|'''Àite-tiodhlacaidh:'''||Abaid Taigh an Ròid, [[Dùn Èideann]] |
||
|} |
|} |
||
'S e mac le [[Raibeart Brus]] a bh' ann an Daibhidh Brusach, a bha na Rìgh ann an [[Alba]] eadar [[1329]] is [[1371]]. |
|||
==Breith is leanabachd== |
|||
Rinn [[Alba]] gàirdeachas mòr nuair a rugadh Daibhidh sa Mhàrt, [[1324]]. Ged a bha an rìgh mòr [[Raibeart Brus|Raibeart]] cha mhòr lethcheud bliadhna dh'aois, agus a bhean [[Ealasaid de Burgh]] mu chòig bliadhna deug thar fhichead, bha a-nise oighre fireann aige mu dheireadh thall, rud a bha a' gealltainn sonas is seasmhachd dhan dùthaich agus do sliochd nam [[Rìghrean na h-Alba#Na Brusaich|Brusach]]. |
Rinn [[Alba]] gàirdeachas mòr nuair a rugadh Daibhidh sa Mhàrt, [[1324]]. Ged a bha an rìgh mòr [[Raibeart Brus|Raibeart]] cha mhòr lethcheud bliadhna dh'aois, agus a bhean [[Ealasaid de Burgh]] mu chòig bliadhna deug thar fhichead, bha a-nise oighre fireann aige mu dheireadh thall, rud a bha a' gealltainn sonas is seasmhachd dhan dùthaich agus do sliochd nam [[Rìghrean na h-Alba#Na Brusaich|Brusach]]. |
||
| Loidhne 32: | Loidhne 36: | ||
<br><br>Ann an [[1328]], rinn Alba is Sasainn [[Còrdadh Northampton]] eadarra, aontachadh-sithe a thug [[cogaidhean neo-eisimeileachd Alba]] gu crìche. Chaidh aontachadh le na riochdairean Albannach is Sasannach gun rachadh am prionnsa Daibhidh pòsadh ris a' bhana-phrionnsa Shasannach [[Joan an Dùin]], nighean [[Eideard II Shasainn|Eideird II Shasainn]] agus phòs iad nuair nach robh Daibhidh ach ceithir bliadhna a dh'aois. |
<br><br>Ann an [[1328]], rinn Alba is Sasainn [[Còrdadh Northampton]] eadarra, aontachadh-sithe a thug [[cogaidhean neo-eisimeileachd Alba]] gu crìche. Chaidh aontachadh le na riochdairean Albannach is Sasannach gun rachadh am prionnsa Daibhidh pòsadh ris a' bhana-phrionnsa Shasannach [[Joan an Dùin]], nighean [[Eideard II Shasainn|Eideird II Shasainn]] agus phòs iad nuair nach robh Daibhidh ach ceithir bliadhna a dh'aois. |
||
==Bas athar - na rìgh aig aois còig== |
|||
Chaochail [[Raibeart Brus|Raibeart]], athair Dhaibhidh, san Ògmhios [[1329]] agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. Ghabh [[Eideard Balliol]], mac le [[Iain Balliol]], bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig [[Blàr Dhupplin]] ([[1332]]). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am [[Peairt]] ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin. |
Chaochail [[Raibeart Brus|Raibeart]], athair Dhaibhidh, san Ògmhios [[1329]] agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. Ghabh [[Eideard Balliol]], mac le [[Iain Balliol]], bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig [[Blàr Dhupplin]] ([[1332]]). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am [[Peairt]] ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin. |
||
[[File:Filip6 David2 Joan of the Tower.jpg|thumb|left|200px|Daibhidh agus a bhean Joan ann an cùirt Philip VI na Frainge (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
[[File:Filip6 David2 Joan of the Tower.jpg|thumb|left|200px|Daibhidh agus a bhean Joan ann an cùirt Philip VI na Frainge (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
||
==Na Sasannaich a' bagairt a-rithist, agus teicheadh dhan Fhraing== |
|||
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh [[Eideard III Shasainn]], a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig [[Blàr Halidon|Halidon]], |
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh [[Eideard III Shasainn]], a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig [[Blàr Halidon|Halidon]], tuath air [[Bearaig]], ann an [[1333]], agus chaidh an rìgh òg agus a bhan-righ a chur a-nall dhan [[an Fhraing|Fhraing]] gus am biodh iad sàbhailte ann an cùirt Philip VI. |
||
==Tilleadh a dh'Alba, is cogadh le Sasainn air sgàth na Frainge== |
|||
<br>Ann an [[1341]], bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an [[1346]], bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn [[Tuaidh]] san Dàmhair ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach [[:en:Battle of Nevilles Cross|Crois Neville]] air taobh a-muigh |
<br>Ann an [[1341]], bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an [[1346]], bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn [[Tuaidh]] a-steach do Shasainn san Dàmhair, ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach [[:en:Battle of Nevilles Cross|Crois Neville]] air taobh a-muigh ballaichean-dìona [[Durham]]. Ged a shabaid Daibhidh e fhèin gu treun, chaidh a thoirt am brùid agus bhiodh e na phrìosanach ann an Sasainn airson aon bliadhna deug. |
||
Mùthadh on 18:23, 19 dhen Dùbhlachd 2009
Daibhidh II, Rìgh Alba  |
||
| Rìoghaich e: | 7 an t-Ògmhios 1329 – 22 an Gearran 1371 | |
| A' leantainn: | Raibeart I | |
| Sliochd | Cha robh duine cloinne aige | |
| Oighre | Raibeart II (mac a leth-pheathar) | |
| Cèile-pòsda | (1) Joan, Bana-phrionnsa Shassainn (2) Mairead Drummond | |
| Taigh Rìoghail | Na Brusaich | |
| Athair | Raibeart I | |
| Màthair | Ealasaid de Burgh | |
| Rugadh e: | 5 am Màrt 1324, Dùn Phàrlain, Alba | |
| Eug: | 22 an Gearran 1371, Caisteal Dhùn Èideann (aois 46) | |
| Àite-tiodhlacaidh: | Abaid Taigh an Ròid, Dùn Èideann | |
'S e mac le Raibeart Brus a bh' ann an Daibhidh Brusach, a bha na Rìgh ann an Alba eadar 1329 is 1371.
Breith is leanabachd
Rinn Alba gàirdeachas mòr nuair a rugadh Daibhidh sa Mhàrt, 1324. Ged a bha an rìgh mòr Raibeart cha mhòr lethcheud bliadhna dh'aois, agus a bhean Ealasaid de Burgh mu chòig bliadhna deug thar fhichead, bha a-nise oighre fireann aige mu dheireadh thall, rud a bha a' gealltainn sonas is seasmhachd dhan dùthaich agus do sliochd nam Brusach.
Thathas ag ràdh gun deach an leanabh ainmeachadh airson Rìgh Daibhidh I Alba, fear dhen a' chiad rìghrean a thug Alba fo smachd agus a thug a-mach buaidh, agus rìgh san robh Raibeart a' cur sùim nach beag.
Ann an 1328, rinn Alba is Sasainn Còrdadh Northampton eadarra, aontachadh-sithe a thug cogaidhean neo-eisimeileachd Alba gu crìche. Chaidh aontachadh le na riochdairean Albannach is Sasannach gun rachadh am prionnsa Daibhidh pòsadh ris a' bhana-phrionnsa Shasannach Joan an Dùin, nighean Eideird II Shasainn agus phòs iad nuair nach robh Daibhidh ach ceithir bliadhna a dh'aois.
Bas athar - na rìgh aig aois còig
Chaochail Raibeart, athair Dhaibhidh, san Ògmhios 1329 agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. Ghabh Eideard Balliol, mac le Iain Balliol, bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig Blàr Dhupplin (1332). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am Peairt ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin.
Na Sasannaich a' bagairt a-rithist, agus teicheadh dhan Fhraing
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh Eideard III Shasainn, a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig Halidon, tuath air Bearaig, ann an 1333, agus chaidh an rìgh òg agus a bhan-righ a chur a-nall dhan Fhraing gus am biodh iad sàbhailte ann an cùirt Philip VI.
Tilleadh a dh'Alba, is cogadh le Sasainn air sgàth na Frainge
Ann an 1341, bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an 1346, bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn Tuaidh a-steach do Shasainn san Dàmhair, ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach Crois Neville air taobh a-muigh ballaichean-dìona Durham. Ged a shabaid Daibhidh e fhèin gu treun, chaidh a thoirt am brùid agus bhiodh e na phrìosanach ann an Sasainn airson aon bliadhna deug.
