An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Daibhidh II, Rìgh Alba"
bNo edit summary |
bNo edit summary |
||
Loidhne 33: | Loidhne 33: | ||
Chaochail [[Raibeart Brus|Raibeart]], athair Dhaibhidh, san Ògmhios [[1329]] agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. [[Ghabh Eideard Balliol]], mac le [[Iain Balliol]], bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig [[Blàr Dhupplin]] ([[1332]]). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am [[Peairt]] ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin. |
Chaochail [[Raibeart Brus|Raibeart]], athair Dhaibhidh, san Ògmhios [[1329]] agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. [[Ghabh Eideard Balliol]], mac le [[Iain Balliol]], bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig [[Blàr Dhupplin]] ([[1332]]). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am [[Peairt]] ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin. |
||
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh [[Eideard III Shasainn]], a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig [[Blàr Halidon|Halidon]], faisg air [[Bearaig]], ann an [[1333]], agus chaidh an rìgh òg agus a bhan-righ a chur a-nall dhan [[an Fhraing|Fhraing]] gus am biodh iad sàbhailte ann an cùirt Philip VI. |
|||
[[File:Filip6 David2 Joan of the Tower.jpg|thumb|left|200px|Daibhidh agus a bhean Joan ann an cùirt Philip VI na Frainge (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
[[File:Filip6 David2 Joan of the Tower.jpg|thumb|left|200px|Daibhidh agus a bhean Joan ann an cùirt Philip VI na Frainge (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
||
Ann an [[1341]],bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an [[1346]], bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn [[Tuaidh]] san Dàmhair ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach [[:en:Battle of Nevilles Cross|Crois Neville]] air taobh a-muigh baile [[Durham]]. Ged a shabaid Daibhidh e fhèin gu treun, chaidh a thoirt am brùid agus bhiodh e na phrìosanach ann an Sasainn airson aon bliadhna deug. |
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh [[Eideard III Shasainn]], a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig [[Blàr Halidon|Halidon]], faisg air [[Bearaig]], ann an [[1333]], agus chaidh an rìgh òg agus a bhan-righ a chur a-nall dhan [[an Fhraing|Fhraing]] gus am biodh iad sàbhailte ann an cùirt Philip VI. |
||
<br>Ann an [[1341]], bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an [[1346]], bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn [[Tuaidh]] san Dàmhair ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach [[:en:Battle of Nevilles Cross|Crois Neville]] air taobh a-muigh baile [[Durham]]. Ged a shabaid Daibhidh e fhèin gu treun, chaidh a thoirt am brùid agus bhiodh e na phrìosanach ann an Sasainn airson aon bliadhna deug. |
|||
<br>[[File:Nevilles Cross.jpg|thumb|left|400px|Blàr ''Neville's Cross'', 1346 (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
<br>[[File:Nevilles Cross.jpg|thumb|left|400px|Blàr ''Neville's Cross'', 17 an Dàmhair 1346 (''Chronicle'' aig Jean Froissart)]] |
||
[[Category:Rìghrean]] |
[[Category:Rìghrean]] |
Mùthadh on 01:11, 12 dhen Dùbhlachd 2009
Daibhidh II, Rìgh Alba |
||
Rìoghaich e: | 7 an t-Ògmhios 1329 – 22 an Gearran 1371 | |
A' leantainn: | Raibeart I | |
Sliochd | Cha robh duine cloinne aige | |
Oighre | Raibeart II (mac a leth-pheathar) | |
Cèile-pòsda | (1) Joan, Bana-phrionnsa Shassainn (2) Mairead Drummond | |
Taigh Rìoghail | Na Brusaich | |
Athair | Raibeart I | |
Màthair | Ealasaid de Burgh | |
Rugadh e: | 5 am Màrt 1324, Dùn Phàrlain, Alba | |
Eug: | 22 an Gearran 1371, Caisteal Dhùn Èideann (aois 46) | |
Àite-tiodhlacaidh: | Abaid Taigh an Ròid, Dùn Èideann |
Rinn Alba gàirdeachas mòr nuair a rugadh Daibhidh sa Mhàrt, 1324. Ged a bha an rìgh mòr Raibeart cha mhòr lethcheud bliadhna dh'aois, agus a bhean Ealasaid de Burgh mu chòig bliadhna deug thar fhichead, bha a-nise oighre fireann aige mu dheireadh thall, rud a bha a' gealltainn sonas is seasmhachd dhan dùthaich agus do sliochd nam Brusach.
Thathas ag ràdh gun deach an leanabh ainmeachadh airson Rìgh Daibhidh I Alba, fear dhen a' chiad rìghrean a thug Alba fo smachd agus a thug a-mach buaidh, agus rìgh san robh Raibeart a' cur sùim nach beag.
Ann an 1328, rinn Alba is Sasainn Còrdadh Northampton eadarra, aontachadh-sithe a thug cogaidhean neo-eisimeileachd Alba gu crìche. Chaidh aontachadh le na riochdairean Albannach is Sasannach gun rachadh am prionnsa Daibhidh pòsadh ris a' bhana-phrionnsa Shasannach Joan an Dùin, nighean Eideird II Shasainn agus phòs iad nuair nach robh Daibhidh ach ceithir bliadhna a dh'aois.
Chaochail Raibeart, athair Dhaibhidh, san Ògmhios 1329 agus gun a làimh cinnteach air an stiùir, thugadh ceum air ais ann an Alba. Ghabh Eideard Balliol, mac le Iain Balliol, bràth air an t-suidheachadh seo le cuideachadh bho arm Sasannach agus shoirbhich leis aig Blàr Dhupplin (1332). Chaidh Balliol a chrùnadh na Rìgh Alba, mas fhìor, ann am Peairt ach chaidh a sgiùrsadh a-mach às an dùthaich goirid às dèidh sin.
Ach an uair sin thugadh ionnsaigh na bu challmhoire buileach air Alba leis an rìgh Eideard III Shasainn, a rinn sgrios mòr air an arm Albannach aig Halidon, faisg air Bearaig, ann an 1333, agus chaidh an rìgh òg agus a bhan-righ a chur a-nall dhan Fhraing gus am biodh iad sàbhailte ann an cùirt Philip VI.
Ann an 1341, bha e sàbhailte dha tilleadh a dh'Alba agus cha b'fhada gus an do ghabh e smachd air an dùthaich air fad. Ach ann an 1346, bha na Sasannaich a' bagairt ionnsaigh a thoirt air an Fhraing agus dh'iarr Philip VI cuideachadh air Alba. Ann an spiorad an t-seann caidreachais eadar Alba san Fhraing, chaidh Daibhidh agus arm mòr Alba thairis air an Abhainn Tuaidh san Dàmhair ach thugadh buaidh orra le Sasannaich a' chinn a-tuath aig cath aibhiseach Crois Neville air taobh a-muigh baile Durham. Ged a shabaid Daibhidh e fhèin gu treun, chaidh a thoirt am brùid agus bhiodh e na phrìosanach ann an Sasainn airson aon bliadhna deug.