'S e an Tighearna Fhèin mo Chìobair

Tha an laoidh, 'S e an Tighearna Fhein Mo Chiobair, steidhichte air an taing a thug Righ Daibhidh do Dhia an deidh dha greim fhaighinn, gu sitheil, air an rioghachd aige agus e beo ann an am soibhreas agus doigh. Thuirt Iain Calvin mu’n laoidh, agus e a tarruing bho na thuirt Naomh Augustine roimhe, “Cha lorg sinn oran nas fhearr, no nas freagarach, na Sailm Daibhidh, a chaidh an labhairt tro’n Spiorad Naomhail…nuair a bhios sinn gan seinn, faodaidh sinn bhith cinnteach gur e Dia a tha a cuir na facail nar beoil, mar gum biodh E Fhein a seinn tromhainn gus a Ghloir a mholadh.” ‘S e Leabhair nan Sailm ans a’ Bhioball a chiad laoidheadair. Trobh eachdraidh bha Criosdaidhean airson leantainn ordugh a Bhiobull adhradh dheanamh agus Dia a mholadh. Bha aite sonraichte aig Salm 23 mar aon de na pios is cordte mar “Laoidh a Chiobair”. Tha an laoidh, mar a dh’aithnicheas sinn e an diugh, air a tharruing bho dhiofar phiosan bardachd agus diofar laoidhean. A miosg na daoine a chuir an laimh ris bha Zachary Boyd, ministir am Barony Church an Glaschu agus iar-Sheansalair Oilthigh Ghlaschu a sgriobh rannan Sailm 23 an 1646; an Ridire Uilleam Mure ‘o Rowallan, a bha na shaighdear le Oliver Cromwell anns an cogadh siobhalta agus Francis Rous a bha cuideachd a toirt taic dha Cromwell agus a bha na Bhall-Parlamaid airson Truro anns am parlamaid ‘Barebones’ agus a chruthaich bardachd a chaidh a chleachdadh anns an psalter de 1650 - e an dreach air a bheil sinn is eolach san latha an diugh. Anns na 1640an dh’eadar theangaich Americanach, Francis Rouse, gach fear de na 150 Sailm bho Eabhra gu Beurla meatrachail. Aig coinneamh an Dun Eidean, chuir Ard-Sheanadh Eaglais na h-Alba obair Rouse air adhart gu comataidhean airson suil a thoirt air agus ulachadh airson a chleachdadh anns na h-eaglaisean Albannach. Thug na comataidhean seo 6 bliadhna a leughadh na Sailmean aig Rouse agus deanamh coimeas eadar na sean Sailmean ann an Eabhra agus iad ag obair air eadar-theangachadh ann an doigh a leigeadh leis an t-sluagh na sailm a sheinn, ach a dheanadh cinnteach gun robh na facail fior cheart agus ceangailte ris na facail Eabhra. Ged a bha luchd na h-Alba a riamh measail air “ ‘S e ‘n Tighearna Fhein mo Chiobair” thug e mu 300 bliadhna mus do dh’fhas an laoidh ainmeil air taobh a muigh Eaglais na h-Alba. Nochd e anns am Methodist Hymnal an 1876 agus an uairsin an Congregational Hymnal an 1916. Cha deach fhoillseachadh san Anglican hymnbook gu 1965. Dh’fhas am pios gu h-araidh ainmeil ann an Sasainn an deidh dha daoine a chluinntinn air a chleachdadh aig banais Ban-righ Ealasaid agus am Prionnsa Philip ann an 1947. Bhon uairsin tha an laoidh gu cumanta air a sheinn aig bainnsean agus tiodhlaicean san latha an diugh. Chaidh am fonn “Crimond” a chleachdadh airson a chiad turas anns an Northern Psalter an 1872 comhla ris an laoidh “I Am the Way and the Truth and the Life”. Than e coltach gur e te dhan ainm Jessie Semour Irvine, nighean ministear ann an Dunottar agus Crimond, a sgriobh am pios ceol.

Aistidhean ceangailte

• Salm 23