Selenium

Selenium
Selenium dubh agus selenium dearg.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Se
Àireamh	34
Buidheann	16
Ùine	4
Bloca	p
Seòrsa	Neo-mheatailtean
Buadhan stuthach
Dath	Dubh (mì-loinneil), dearg (alpha, beta is gamma-selenium)
Teothachd leaghaidh	494 K ​(221 °C, ​430 °F)
Teothachd goilidh	958 K ​(685 °C, ​1265 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	78.971(8)
Comh-dhealbhadh atamach	[Ar] 3d10 4s2 4p4
Cor ogsaideachaidh	+6, +4, +2, +1, −2 ​
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	941.0 kJ mol-1
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	2045 kJ mol-1
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	2973.7 kJ mol-1

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an selenium le samhla Se agus àireamh atamach 34.

'S e neo-mheatailt agus teann-stuth aig an teòthachd sheòmair a tha ann agus tha a feartan cosnail ri na feartan sulfair agus telurium.

Eachdraidh

Ann an 1817 lorg Jöns Jacob Berzelius agus Johan Gottlieb Gahn stuth ùr, selenium, nuair a lorg iad gun robh fàileadh càil nan each nuair a loisg iad an stuth sin. Bha am fàileadh làidir seo coltach ri am fàileadh telurium. Air an adhbhar sin, dh'ainmhich iad an eileamaid ùr selenium, às am facal seann-ghreugais σελήνη, "gealach", mar telurium às am facal laidinneach tellus, "talamh".

Cleachdadh

Cleachdar selenium ann am meatailteachd agus ann an gnìomhachas-saothrachaidh ghlainne.