An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Rob Ruadh MacGriogair"
No edit summary |
sgioblachadh |
||
Loidhne 1: | Loidhne 1: | ||
{{Bogsa eachdraidh-bheatha}} |
{{Bogsa eachdraidh-bheatha}} |
||
Bha '''Raibeart Ruadh MacGriogair''', ([[7 am Màrt]] [[1671]] |
Bha '''Raibeart Ruadh MacGriogair''', ([[7 am Màrt]] [[1671]]–[[28 an Dùbhlachd]], [[1734]]), no '''Rob Ruadh''' mar a bu trice a theirte ris,<ref name="macleay">Historical Memoirs of Rob Roy and the Clan MacGregor; K. Macleay, M.D.; Edinburgh, William Brown, 1881</ref> na dhuine ro chliùteach ann an [[Alba]] aig toiseach na h-ochdamh linn deug. Aig amannan bha e na fhear-gnothaich speiseanta, ach aig amannan eile 's e fear-togail-creich a bh' ann, agus chuir e seachad mòran dheth bheatha fo chàrn.<ref name="murray">Rob Roy MacGregor,His Life and Times, by W H Murray; Published by Canongate books Ltd 3ed ed 1996.</ref> |
||
Rugadh Rob Ruadh ann an [[Gleann-Gaoil]], aig ceann [[Loch Ceiterein|Locha Ceiterein]], mar a gheibhear a-mach ann an Clàr nam [[baisteadh|Baistidhean]] Sgìre Bhochanan. B' iad Dòmhnall MacGregor agus Mairead Chaimbeul a phàrantan. Phòs e Màiri Eilidh NicGriogair à Comar, a rugadh aig an fhearann Lànaidh, [[An t-Iomaire Riabhach]]. Phòs iad ann an [[Gleann Aircleid]] san Fhaoilteach [[1693]].<ref>The Highland rogue: or, the memorable actions of the celebrated Robert MacGregor, commonly called Rob Roy, by Elias Bockett, possibly Daniel Defoe; 1724. Published by ECCO Print Editions</ref> Rugadh ceathrar mhac dhaibh: Seumas Mòr, Rànall, Coll, agus Raibeart, neo Rob òg mar a b' fheàrr a dh'aithneachadh e. |
Rugadh Rob Ruadh ann an [[Gleann-Gaoil]], aig ceann [[Loch Ceiterein|Locha Ceiterein]], mar a gheibhear a-mach ann an Clàr nam [[baisteadh|Baistidhean]] Sgìre Bhochanan. B' iad Dòmhnall MacGregor agus Mairead Chaimbeul a phàrantan. Phòs e Màiri Eilidh NicGriogair à Comar, a rugadh aig an fhearann Lànaidh, [[An t-Iomaire Riabhach]]. Phòs iad ann an [[Gleann Aircleid]] san Fhaoilteach [[1693]].<ref name="bockett">The Highland rogue: or, the memorable actions of the celebrated Robert MacGregor, commonly called Rob Roy, by Elias Bockett, possibly Daniel Defoe; 1724. Published by ECCO Print Editions</ref> Rugadh ceathrar mhac dhaibh: Seumas Mòr, Rànall, Coll, agus Raibeart, neo Rob òg mar a b' fheàrr a dh'aithneachadh e. |
||
Bha Raibeart na [[Na Seumasaich|Sheumasach]] bhon bhroinn,<ref |
Bha Raibeart na [[Na Seumasaich|Sheumasach]] bhon bhroinn,<ref name="murray"/> agus thathar ag ràdh gun robh e an làthair aig [[Cath Raon Ruairidh]], [[1689]]; gu deimhinne bha e fhèin agus a dhaoine an sàs ann am [[Blàr Ghleann Sheile]], [[1719]]. Ach chaill e [[Blàr Sliabh an t-Siorraim]], [[1715]] ged a mhiannaich e bhith ann. |
||
Bha e na chreachadair na [[Gàidhealtachd]] àitheanta ris an [[Robin Hood]] na h-[[Alba]]. Gu h-ainmeil na neach-malairt na cruidh, dh'fhàs e |
Bha e na chreachadair na [[Gàidhealtachd]] àitheanta ris an [[Robin Hood]] na h-[[Alba]]. Gu h-ainmeil na neach-malairt na cruidh, dh'fhàs e mèirleach-chruidh a reic dìon a nàbaidhean an aghaidh mèirlich eile. Nuair dh'fhàillig a' mhalairt-dìona, bha Raib Ruadh fo chasaid de mealltachd agus bha e air a chur an chèile cho neach-cùirn. An dèidh sin rinn [[Seumas Greumach, a' chiad Dhiùc a' Mhonaidh Roise]], a phrìomh-neach-fiach, grèim air a tìrean, chog Raib Ruadh leis an diùc gus an [[1722]], nuair bha Raib Ruadh co-èignichte a ghèilleadh. Nas fhadalaiche air chur am [[prìosan]], bha e air mhathadh mu dheireadh thall ann an [[1727]]. Bhàsaich e aig an taigh aig Inbhir Lòch Làirig Beag, [[Both Chuidir]], air Dùbhlachd 28mh 1734.<ref name="macleay"/> |
||
Bha an dùsgadh-inntinn dhan uirsgeul ''[[Raib Ruadh (uirsgeul)|Raib Ruadh]]'' le [[Walter Scott]] an t-seann-sgeul air Raibeart Ruadh MacGriogair.<ref |
Bha an dùsgadh-inntinn dhan uirsgeul ''[[Raib Ruadh (uirsgeul)|Raib Ruadh]]'' le [[Walter Scott]] an t-seann-sgeul air Raibeart Ruadh MacGriogair.<ref name="bockett"/> Tha freagarrachaidhean a sgeul air ràdh air a bhith ann am filmichean, nas comharraichte [[Raib Ruadh (film)|Raib Ruadh]], le [[Liam Neeson]] 'san dreuchd na h-ainme. |
||
Th' [[An Taigh an Glinn-Gaoil]] air an tràigh [[Loch Ceiterein|Locha Ceiterein]] a' cur là air ais dhan [[18mh linn]] le fosglan air chur là air ri [[1707]], agus tha e togta air an làrach an bothain na cloiche na [[17mh linn|17mh linne]] far a rugadh Raib Ruadh air |
Th' [[An Taigh an Glinn-Gaoil]] air an tràigh [[Loch Ceiterein|Locha Ceiterein]] a' cur là air ais dhan [[18mh linn]] le fosglan air chur là air ri [[1707]], agus tha e togta air an làrach an bothain na cloiche na [[17mh linn|17mh linne]] far a rugadh Raib Ruadh air smaoineachadh. O chionn an [[1930an]] bh' an togalach Seòrsa B-clàraichte 'sna làmhan de ùghdarrasan-uisge leantainneach air a bhith, ach bha fèineachd air chur air cho barrachd ri riatanasan agus air chur suas ri reic-tairgse ann [[An t-Samhain]] [[2004]] a dh'aindeoin cur an aghaidh às a' [[Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba|Phàrtaidh Nàiseanta na h-Alba]]. |
||
==Ceanglaichean a-mach== |
==Ceanglaichean a-mach== |
||
*[http://www.isidore-of-seville.com/robroy/ Raib Ruadh air an Làrach-lìn] |
*[http://www.isidore-of-seville.com/robroy/ Raib Ruadh air an Làrach-lìn] |
||
*[http://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/robroymacgregor/ |
*[http://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/robroymacgregor/ Undiscovered Scotland - Raibeart Ruadh MacGriogair] |
||
*[http://www.almac.co.uk/stronvar/strobroy.htm FAQs] timcheall Raib Ruadh |
*[http://www.almac.co.uk/stronvar/strobroy.htm FAQs] timcheall Raib Ruadh |
||
*[http://www.tobarandualchais.co.uk/play/7148 Dr Iain MacAonghuis a' bruidhinn air Rob Ruadh (Gàidhlig)] |
*[http://www.tobarandualchais.co.uk/play/7148 Dr Iain MacAonghuis a' bruidhinn air Rob Ruadh (Gàidhlig)] |
||
Loidhne 21: | Loidhne 21: | ||
==Iomraidhean== |
==Iomraidhean== |
||
<references/> |
<references/> |
||
⚫ | |||
{{DEFAULTSORT:MacGriogair, Rob Ruadh}} |
{{DEFAULTSORT:MacGriogair, Rob Ruadh}} |
||
{{Smachd ùghdarrais}} |
|||
[[Roinn-seòrsa:Daoine à Alba]] |
[[Roinn-seòrsa:Daoine à Alba]] |
||
[[Roinn-seòrsa:Eachdraidh na h-Alba |
[[Roinn-seòrsa:Eachdraidh na h-Alba]] |
||
[[Roinn-seòrsa:Gàidheil |
[[Roinn-seòrsa:Gàidheil]] |
||
⚫ |
Mùthadh on 10:42, 28 dhen Dùbhlachd 2018
Rob Ruadh MacGriogair | |||
---|---|---|---|
| |||
Beatha | |||
Breith | Gleann-Gaoil, 7 dhen Mhàrt 1671 | ||
Dùthaich | Alba | ||
Bàs | Both Chuidir, 28 dhen Dùbhlachd 1734 | ||
Àite-adhlacaidh | Alba | ||
Teaghlach | |||
Athair | Donald MacGregor | ||
Màthair | Margaret Campbell | ||
Cèile | Mary Helen MacGregor (en) (1 dhen Fhaoilleach 1693 - | ||
Clann |
liosta
| ||
Foghlam | |||
Cànain | A' Bheurla Ghallta | ||
Dreuchd | |||
Dreuchd | tuathanach |
Bha Raibeart Ruadh MacGriogair, (7 am Màrt 1671–28 an Dùbhlachd, 1734), no Rob Ruadh mar a bu trice a theirte ris,[1] na dhuine ro chliùteach ann an Alba aig toiseach na h-ochdamh linn deug. Aig amannan bha e na fhear-gnothaich speiseanta, ach aig amannan eile 's e fear-togail-creich a bh' ann, agus chuir e seachad mòran dheth bheatha fo chàrn.[2]
Rugadh Rob Ruadh ann an Gleann-Gaoil, aig ceann Locha Ceiterein, mar a gheibhear a-mach ann an Clàr nam Baistidhean Sgìre Bhochanan. B' iad Dòmhnall MacGregor agus Mairead Chaimbeul a phàrantan. Phòs e Màiri Eilidh NicGriogair à Comar, a rugadh aig an fhearann Lànaidh, An t-Iomaire Riabhach. Phòs iad ann an Gleann Aircleid san Fhaoilteach 1693.[3] Rugadh ceathrar mhac dhaibh: Seumas Mòr, Rànall, Coll, agus Raibeart, neo Rob òg mar a b' fheàrr a dh'aithneachadh e.
Bha Raibeart na Sheumasach bhon bhroinn,[2] agus thathar ag ràdh gun robh e an làthair aig Cath Raon Ruairidh, 1689; gu deimhinne bha e fhèin agus a dhaoine an sàs ann am Blàr Ghleann Sheile, 1719. Ach chaill e Blàr Sliabh an t-Siorraim, 1715 ged a mhiannaich e bhith ann.
Bha e na chreachadair na Gàidhealtachd àitheanta ris an Robin Hood na h-Alba. Gu h-ainmeil na neach-malairt na cruidh, dh'fhàs e mèirleach-chruidh a reic dìon a nàbaidhean an aghaidh mèirlich eile. Nuair dh'fhàillig a' mhalairt-dìona, bha Raib Ruadh fo chasaid de mealltachd agus bha e air a chur an chèile cho neach-cùirn. An dèidh sin rinn Seumas Greumach, a' chiad Dhiùc a' Mhonaidh Roise, a phrìomh-neach-fiach, grèim air a tìrean, chog Raib Ruadh leis an diùc gus an 1722, nuair bha Raib Ruadh co-èignichte a ghèilleadh. Nas fhadalaiche air chur am prìosan, bha e air mhathadh mu dheireadh thall ann an 1727. Bhàsaich e aig an taigh aig Inbhir Lòch Làirig Beag, Both Chuidir, air Dùbhlachd 28mh 1734.[1]
Bha an dùsgadh-inntinn dhan uirsgeul Raib Ruadh le Walter Scott an t-seann-sgeul air Raibeart Ruadh MacGriogair.[3] Tha freagarrachaidhean a sgeul air ràdh air a bhith ann am filmichean, nas comharraichte Raib Ruadh, le Liam Neeson 'san dreuchd na h-ainme.
Th' An Taigh an Glinn-Gaoil air an tràigh Locha Ceiterein a' cur là air ais dhan 18mh linn le fosglan air chur là air ri 1707, agus tha e togta air an làrach an bothain na cloiche na 17mh linne far a rugadh Raib Ruadh air smaoineachadh. O chionn an 1930an bh' an togalach Seòrsa B-clàraichte 'sna làmhan de ùghdarrasan-uisge leantainneach air a bhith, ach bha fèineachd air chur air cho barrachd ri riatanasan agus air chur suas ri reic-tairgse ann An t-Samhain 2004 a dh'aindeoin cur an aghaidh às a' Phàrtaidh Nàiseanta na h-Alba.
Ceanglaichean a-mach
- Raib Ruadh air an Làrach-lìn
- Undiscovered Scotland - Raibeart Ruadh MacGriogair
- FAQs timcheall Raib Ruadh
- Dr Iain MacAonghuis a' bruidhinn air Rob Ruadh (Gàidhlig)
Iomraidhean
- ↑ 1.0 1.1 Historical Memoirs of Rob Roy and the Clan MacGregor; K. Macleay, M.D.; Edinburgh, William Brown, 1881
- ↑ 2.0 2.1 Rob Roy MacGregor,His Life and Times, by W H Murray; Published by Canongate books Ltd 3ed ed 1996.
- ↑ 3.0 3.1 The Highland rogue: or, the memorable actions of the celebrated Robert MacGregor, commonly called Rob Roy, by Elias Bockett, possibly Daniel Defoe; 1724. Published by ECCO Print Editions