An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Ìmpireachd Naomh na Ròimhe"
fix self closing tags as per Roinn-seòrsa:Pages using invalid self-closed HTML tags |
No edit summary |
||
Loidhne 20: | Loidhne 20: | ||
Bhuineadh an Tiotal Impire na Ròimhe don [[teaghlach]] Carolus bho na chaidh Teàrlach Mòr fhèin chrùnadh leis a [[Pàp|Phàp]]<ref>[http://www.dw.de/la-coronaci%C3%B3n-de-carlomagno/a-4298522 Deutsche Welle]</ref> ann an [[800]] gu ruige [[888]], nuair a chaidh a chall ann an sreath dhe [[Cogadh|cogaidhean]] agus còmhstri eadar teaghlaichean [[uasal]]. Chaochail an tagradh mu dheireadh ann an [[924]] agus, mu dheireadh thall, chaidh Otto I., sliochd Theàrlaich Mhòir, a chrùnadh na impire, ann an [[962]].<ref>Norman F. Cantor (1993), Civilization of the Middle Ages, duilleagan. 212–215</ref> Mhair an Ìmpireachd fad 800 [[bliadhna]]. Dh' fhàsadh i agus chrìonadh i fad na linntean agus dh' atharrachadh na stàitean a bha na broinn: Diùcachdan, Prionnsalachdan, Rìoghachdan, [[Easbaigeachd|Easbaigeachdan]] agus fiù's [[Baile|bailtean]] saora marsanta.<ref>[http://www.historytoday.com/richard-cavendish/end-holy-roman-empire History Today]</ref> A dh'aindeoin sin, cha do leasachadh stàit chumhachdail aonadach a-riamh, leis cho làidir 's a bha cuid dhe na stàitean a bh'a ann, a bharrachd air na dùthchannan a bha ga cuairteachadh. Chuireadh às dhan Ìmpireachd ann an [[1806]]<ref>[http://www.dhm.de/archiv/ausstellungen/heiliges-roemisches-reich/index_3.html Deutsches Historiches Museum]</ref> fo bhuaidh na [[An Fhraing|Frainge]] agus chaidh na tìrean sin a sgaradh eadar [[Ìmpireachd na h-Ostaire]], [[A' Phruis]], [[An t-Suain]] agus [[Co-chaidreachas na Rèine]]. |
Bhuineadh an Tiotal Impire na Ròimhe don [[teaghlach]] Carolus bho na chaidh Teàrlach Mòr fhèin chrùnadh leis a [[Pàp|Phàp]]<ref>[http://www.dw.de/la-coronaci%C3%B3n-de-carlomagno/a-4298522 Deutsche Welle]</ref> ann an [[800]] gu ruige [[888]], nuair a chaidh a chall ann an sreath dhe [[Cogadh|cogaidhean]] agus còmhstri eadar teaghlaichean [[uasal]]. Chaochail an tagradh mu dheireadh ann an [[924]] agus, mu dheireadh thall, chaidh Otto I., sliochd Theàrlaich Mhòir, a chrùnadh na impire, ann an [[962]].<ref>Norman F. Cantor (1993), Civilization of the Middle Ages, duilleagan. 212–215</ref> Mhair an Ìmpireachd fad 800 [[bliadhna]]. Dh' fhàsadh i agus chrìonadh i fad na linntean agus dh' atharrachadh na stàitean a bha na broinn: Diùcachdan, Prionnsalachdan, Rìoghachdan, [[Easbaigeachd|Easbaigeachdan]] agus fiù's [[Baile|bailtean]] saora marsanta.<ref>[http://www.historytoday.com/richard-cavendish/end-holy-roman-empire History Today]</ref> A dh'aindeoin sin, cha do leasachadh stàit chumhachdail aonadach a-riamh, leis cho làidir 's a bha cuid dhe na stàitean a bh'a ann, a bharrachd air na dùthchannan a bha ga cuairteachadh. Chuireadh às dhan Ìmpireachd ann an [[1806]]<ref>[http://www.dhm.de/archiv/ausstellungen/heiliges-roemisches-reich/index_3.html Deutsches Historiches Museum]</ref> fo bhuaidh na [[An Fhraing|Frainge]] agus chaidh na tìrean sin a sgaradh eadar [[Ìmpireachd na h-Ostaire]], [[A' Phruis]], [[An t-Suain]] agus [[Co-chaidreachas na Rèine]]. |
||
Chuir an Impireachd ainm gu còrdadh na sìthe le [[Impireachd nan Otomanach]] ann an [[1568]], a thug seilbh air [[Wallachia]] agus [[Moldàibhia]] gu [[Selim II]].<ref>Setton, Kenneth Meyer (1984). The Papacy and the Levant, 1204–1571: The Sixteenth Century. IV. Philadelphia: The American Philosophical Society. ISBN 0-87169-162-0.</ref> |
|||
==Iomraidhean== |
==Iomraidhean== |
||
<references/> |
<references/> |
Mùthadh on 13:10, 27 dhen Iuchar 2017
Ìmpireachd Naomh na Ròimhe Sacrum Romanum Imperium Heiliges Römisches Reich | ||||||||
| ||||||||
Mapa | ||||||||
Fiosrachadh | ||||||||
Bliadhna Tòiseachaidh | 962 | |||||||
Bliadhna mu Dheireadh | 1806 | |||||||
Prìomh-Bhaile | Aachen, München, Pràg, Regensburg, Vienna | |||||||
Càna(i)n Oifigeil | Duitsis, Eadailtis, Fraingis, Frìoslannais, Gearmailtis, Laideann, Polais, Slòbhainis, Sorbais | |||||||
Farsaingeachd | 15,508 km2 | |||||||
Àireamh-shluaigh | 20,000,000 (1800) | |||||||
Dlùths | 1,289.66/km2 |
B' e cruinneachadh dhe stàitean, dùthchannan agus tìrean ann an cridhe na Roinn-Eòrpa fo stiùireadh impire fad na meadhan aoisean a bh'ann Ìmpireachd Naomh na Ròimhe neo, bhon 16mh Linn dhan 18mh Linn, Ìmpireachd Naomh Gearmailteach neo Ìmpireachd Naomh Nàisean nan Gearmailteach[1], (Laideann: Sacrum Imperium Romanum, Gearmailtis: Heiliges Römisches Reich, Eadailtis: Sacro Romano Impero, Duitsis: Heilige Roomse Rijk)[2] Ged a gabhadh iomadh sgire a-steach dhan impireachd b' ann anns a' Ghearmailt a bha a' mhòr-chuid dhen Ìmpireachd. Canadh cuideachd rithe A' chiad Reich neo Seann Ìmpireachd, gus sgaradh a dhèanamh eadar Ìmpireachd Naomh na Ròimhe agus Ìmpireachd na Gearmailte (1871 - 1918). Bhathar dhen bheachd san 10mh Linn gur e stàit leantainneach laghail Ìmpireachd Theàrlaich Mhòir agus seann Ìmpireachd na Ròimhe a bh' innte. Cha do nochd am facal Naomh san ainm ach fo Friedrich I. ann an 1157 airson coltas cràbhach dligheach a thoirt dhan stàit.[3]
Bhuineadh an Tiotal Impire na Ròimhe don teaghlach Carolus bho na chaidh Teàrlach Mòr fhèin chrùnadh leis a Phàp[4] ann an 800 gu ruige 888, nuair a chaidh a chall ann an sreath dhe cogaidhean agus còmhstri eadar teaghlaichean uasal. Chaochail an tagradh mu dheireadh ann an 924 agus, mu dheireadh thall, chaidh Otto I., sliochd Theàrlaich Mhòir, a chrùnadh na impire, ann an 962.[5] Mhair an Ìmpireachd fad 800 bliadhna. Dh' fhàsadh i agus chrìonadh i fad na linntean agus dh' atharrachadh na stàitean a bha na broinn: Diùcachdan, Prionnsalachdan, Rìoghachdan, Easbaigeachdan agus fiù's bailtean saora marsanta.[6] A dh'aindeoin sin, cha do leasachadh stàit chumhachdail aonadach a-riamh, leis cho làidir 's a bha cuid dhe na stàitean a bh'a ann, a bharrachd air na dùthchannan a bha ga cuairteachadh. Chuireadh às dhan Ìmpireachd ann an 1806[7] fo bhuaidh na Frainge agus chaidh na tìrean sin a sgaradh eadar Ìmpireachd na h-Ostaire, A' Phruis, An t-Suain agus Co-chaidreachas na Rèine.
Chuir an Impireachd ainm gu còrdadh na sìthe le Impireachd nan Otomanach ann an 1568, a thug seilbh air Wallachia agus Moldàibhia gu Selim II.[8]
Iomraidhean
- ↑ H. Weisert, Der Reichstitel bis 1806, Archiv fur Diplomatik, 1994, dreach XL, duilleagan. 441–513.
- ↑ Joachim Ehlers, "Natio 1.5 Deutschland und Frankreich", Lexikon des Mittelalters, Bd. 6, Sp. 1037 f.
- ↑ HRRDN
- ↑ Deutsche Welle
- ↑ Norman F. Cantor (1993), Civilization of the Middle Ages, duilleagan. 212–215
- ↑ History Today
- ↑ Deutsches Historiches Museum
- ↑ Setton, Kenneth Meyer (1984). The Papacy and the Levant, 1204–1571: The Sixteenth Century. IV. Philadelphia: The American Philosophical Society. ISBN 0-87169-162-0.