Mùthadh on 10:38, 23 dhen Fhaoilleach 2015

Wolfgang Amadeus Mozart

Ceòladair

Ceann-Là Bhreithe	27 am Faoilleach 1756
Àite Bhreithe	Salzburg (An Ostair)
Ceann-Là a Bhàis	5 an Dùbhlachd 1791
Àite a Bhàis	Wien (An Ostair)
Bean/Fear-Chèile	Maria Constanze Weber
Meadhan	Snìomhadair Ciùil
Stoidhle	Ceòl clasaigeach
Creideamh	Caitligeach
Làrach-lìn	http://www.mozarteum.at/

Bha Wolfgang Amadeus Mozart (27 am Faoilleach 1756 – 5 an Dùbhlachd 1791) ’na chumadair-ciùil sa linn chlasaigeach, às an Ostair. Sgrìobh e barrachd air 600 pìosan obrach agus tha fèill mhòr air an obair aige fhathast. Bha e pòsta agus mhair dithis mhac dha beò. Chaochail e nuair a bha e 35 bliadhna a dh'aois agus tha miotas air a bhàs an-diugh. Tha an ceòl aig Mozart gu math ainmeil agus buadhmhor.

Beath-eachdraidh

Bliadhnaichean tràth

Rugadh Mozart aig Getreidegasse 9, Salzburg, san Ostair a rèir ainm na dùthcha sa là an-diugh. B' e Leopold agus Anna Maria Perti Mozart a phàrantan. Bha piuthar na bu shinne aige, Maria Anna (1751-1829), Nannerl a far-ainm. Bhaisteadh Mozart ann an Cathair-eaglais an Naoimh Rupert an là as dèidh a bhreith. B’ e Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart an t-ainm slàn a bh' air.

Bha a athair à Ausberg. B' e Kappellmeister (maighstir-ciùil) ann an orcastra-cùirt a bh' ann airson Àrd-easbaig Salzburg. B' e cumadair-ciùil agus tidsear a bh' annsan cuideachd.

Thòisich a phiuthar air a’ phiàno ionnsachadh nuair a bha i 7, agus bha Mozart 3 bliadhna a dh'aois aig an àm. Choimhead Mozart air na leasanan. Thuirt a phiuthar:

Gu tric, chuir e seachad mòran ùine air a' chlabhier, a' cluich treasan [...] agus ghabh e tlachd às an fhuaim [...] Anns a' cheathramh bliadhna aige thòisich a athair, mar gheama, a theagaisg beagan minuet agus pìosan eile dha air a' chlabhier [...] B' urrainn dha an cluich gun mhearachd agus le maothalachd mhòr, agus tìm a chumail gu math. [...] Aig 5 bliadhna a dh'aois bha e a' sgrìobhadh phìosan beaga mu thràth agus sgrìobh a athair sìos iad.

Tha na pìosan sin ann an Nannerl Notenbuch (leabhar-nòta aig Nannerl).

Nuair a dh’aithnich a athair comas a mhic, sguir e fhèin air ceòl a sgrìobhadh. B’ e Leopold an aon tidsear a bh’ aig Mozart. Theagaisg e ceòl, cànain, agus cuspairean sgoilearach eile dhan chloinn.

Na h-Oparan

Die Schuldigkeit des ersten Gebots (Dleastanas na ciad àithne)
Apollo et Hyacinthus
Bastien und Bastienne
La finta semplice
Mitridate, re di Ponto
Ascanio in Alba
Il sogno di Scipione
Lucio Silla
La finta giardiniera (dà atharrachadh)
Il re pastore
Zaide
Idomeneo (dà atharrachadh)
Die Entführung aus dem Serail
L'oca del Cairo
Lo sposo deluso
Der Schauspieldirektor (Stiùiriche an taigh-cluich)
Le nozze di Figaro
Don Giovanni (dà atharrachadh)
Così fan tutte
Die Zauberflöte (An duiseal-dhraoidheachd)
La clemenza di Tito

Ceanglaichean a-mach

Commons

Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:

Wolfgang Amadeus Mozart

@@ Loidhne 1: / Loidhne 1: @@
+__NOTOC__
 <div style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 2em; width: 25em; text-align: right; font-size: 0.86em; font-family: lucida grande, sans-serif; line-height: normal;"><!-- start of floated right section -->
@@ Loidhne 59: / Loidhne 60: @@
 == Beath-eachdraidh ==
 === Bliadhnaichean tràth ===
-Rugadh Mozart aig Getreidegasse 9, Salzburg, san Ostair a rèir ainm na dùthcha sa là an-diugh. B' e Leopold agus Anna Maria Perti Mozart a phàrantan. Bha piuthar na bu shinne aige, Maria Anna (1751-1829), Nannerl a far-ainm. Bhaisteadh Mozart ann an Cathair-eaglais an Naoimh Rupert an là as dèidh a bhreith. B’ e ''Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart'' an t-ainm slàn a bh' air.
+Rugadh Mozart aig Getreidegasse 9, [[Salzburg]], san Ostair a rèir ainm na dùthcha sa là an-diugh. B' e Leopold agus Anna Maria Perti Mozart a phàrantan. Bha piuthar na bu shinne aige, Maria Anna (1751-1829), Nannerl a far-ainm. Bhaisteadh Mozart ann an Cathair-eaglais an Naoimh Rupert an là as dèidh a bhreith. B’ e ''Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart'' an t-ainm slàn a bh' air.
-Bha a athair à Ausberg. B' e Kappellmeister (maighstir-ciùil) ann an orcastra-cùirt a bh' ann airson Àrd-easbaig [[Salzburg]]. B' e cumadair-ciùil agus tidsear a bh' annsan cuideachd.
+Bha a athair à Ausberg. B' e Kappellmeister (maighstir-ciùil) ann an orcastra-cùirt a bh' ann airson Àrd-easbaig Salzburg. B' e cumadair-ciùil agus tidsear a bh' annsan cuideachd.
 Thòisich a phiuthar air a’ phiàno ionnsachadh nuair a bha i 7, agus bha Mozart 3 bliadhna a dh'aois aig an àm. Choimhead Mozart air na leasanan. Thuirt a phiuthar: