An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Poll a' Ghrùthain"

O Uicipeid
Content deleted Content added
b Sionnach moved page Poll a' Ghruthain to Poll a' Ghrùthain
No edit summary
Loidhne 1: Loidhne 1:
{{Template:Baile
{{Teamplaid:Baile
| AINM = Poll a'Ghruthain
| AINM = Poll a' Ghrùthain
| BRATACH =
| BRATACH =
| LÙIREACH =
| LÙIREACH =
Loidhne 14: Loidhne 14:
| BLIADHNA = 2007
| BLIADHNA = 2007
| FÒN = 0151
| FÒN = 0151
| DUILLEAG = [http://www.liverpool.gov.uk Comhairle Cathair Pholl a'Ghruthain]
| DUILLEAG = [http://www.liverpool.gov.uk Comhairle Cathair Pholl a' Ghrùthain]
}}
}}


Tha '''Poll a' Ghruthain''' na baile-Mòr ann an iar-thuath na [[Sasainn]]. Tha e suidhichte air bruach a-thuatha [[Abhainn na Mersey]], is cathair agus port-mara a tha innte. 'S e 444,500 àireamh-sluaigh a' bhaile.Chuirear ''Learpholl'' air a' chathair anns an nua-Ghaeilge, agus ''Lerpwl'' sa Chuimris. .
Tha '''Poll a' Ghrùthain''' na mòr-bhaile ann an iar-thuath na [[Sasainn]]. Tha e suidhichte air bruach a tuath [[Abhainn Mhersey]], agus 's e cathair agus port-mara a tha innte. 'S e 444,500 àireamh-sluaigh a' bhaile. Chuirear ''Learpholl'' air a' chathair anns an nua-Ghaeilge, agus ''Lerpwl'' sa Chuimris.


Is e eadar-theangachadh air ainm Beurla ''Liverpool'' a tha ann an Poll a' Ghruthain, ach is ann ó Gaeilge linn nan Lochlannach "leifir poll" a thanaig an t-ainm sin o thùs. Tha an t-ainm a' comharrachadh lon a chaidh don mhuir eadar bruaichean polltach. Ruith am "poll" suas gu ceann far a bheil James Street a' toiseach 's an latha an diugh. Mhair am poll gu toiseach an 19mh linn, nuair a chaidh saibhearachadh air.
'S e eadar-theangachadh bhon ainm Beurla ''Liverpool'' a tha ann am Poll a' Ghrùthain, ach is ann bho Gaeilge aig linn nan Lochlannach "leifir poll" a thàinig an t-ainm sin bho thùs. Tha an t-ainm a' comharrachadh lon a chaidh don mhuir eadar bruaichean polltach. Ruith am "poll" suas gu ceann far a bheil James Street a' tòiseachadh san latha an diugh. Mhair am poll gu toiseach an 19mh linn, nuair a chaidh saibhearachadh air.


== Eachdraidh ==
== Eachdraidh ==
{{Teamplaid:Cleanup}}
Glactar leis go coitianta gur bunaichte a' chathair ann an [[1207]] nuair a bhuail Rígh Iain cairte air a' chathair. Chuireadh saighdearan go h[[Éire|Éirinn]] bhón chala ach bu bheag leasachadh a bha leis a' chathair gu ceann nam bliadhna fada. Cha robh ach mu timcheall 500 duine an Learrpholl gu meadhan an [[16ú linn]]. Mu timcheall céad gu leth bliadhna ás dheidh sin, rinneadh paraisde as Learrpholl le hAcht Parlaiminte agus thoisich fás air a' chathair. D'fhás a cuid malairt le h-Éirinn agus leis na hInnseachan Siar agus rinneadh brabús mór as an daorsanachd.
Glactar leis go coitianta gur bunaichte a' chathair ann an [[1207]] nuair a bhuail Rígh Iain cairte air a' chathair. Chuireadh saighdearan go h[[Éire|Éirinn]] bhon chala ach bu bheag leasachadh a bha leis a' chathair gu ceann nam bliadhna fada. Cha robh ach mu timcheall 500 duine ann am Poll a' Ghrùthain gu meadhan an [[16mh linn]]. Mu timcheall céad gu leth bliadhna às dheidh sin, rinneadh paraiste à Poll a' Ghrùthain le Achd Pàrlamaid agus thoisich fàs air a' chathair. Dh'fhás a cuid malairt le h-Èirinn agus leis na h-Eileanan Siar agus rinneadh brabús mór as an daorsanachd.


B' é Learrpholl am port daorsanas bu mhó san Eorpa [[1750]] air adhart. Dh'fhás an chathair go mór air malairt triantánach: airm, daorsanaich, earraí cadáis á n-easportáil chun na hAfraice, daorsanaich á toirt go Meiriceá Thuaidh agus Láir, agus cadás, tombac agus siúcra á n-iomportáil ó na coilínigh. Mu thús an [[19ú linn]] bha 40% de malairt an domhain a' dol tro Learrpholl. Thoisich na sluaite as Éirinn ag cur fúthu sa chathair le linn blianta ocracha na [[1840í]] agus roimhe [[1851]], b' as Éirinn don cheathreamh cuid den sluagh.
B' e Poll a' Ghrùthain am port daorsanas bu mhotha san Eorpa bho [[1750]] air adhart. Dh'fhás an chathair gu mòr air malairt triantánach: airm, daorsanaich, earraí cadáis á n-easportáil gu Afraga, daorsanaich á toirt gu Meiriceá Thuaidh agus Láir, agus cadás, tombac agus siúcra á n-iomportáil ó na coilínigh. Mu thús an [[19ú linn]] bha 40% de mhalairt an domhain a' dol tro Pholl a' Ghrùthain. Thoisich na sluaite as Èirinn a' cur fúthu sa chathair le linn blianta ocracha na [[1840an]] agus roimhe [[1851]], b' as Éirinn don cheathreamh cuid den sluagh.
[[Íomhá:Liverpool skyline.jpg|left|250px|thumb|Cathair Learpholl ón Mersey]]
[[File:Liverpool skyline.jpg|left|250px|thumb|Cathair Learpholl ón Mersey]]


B'ann ré an 19ú linn a tógadh foirgnimh mhóra na cathrach. Lean fás Learrphoill sa [[20ú linn]] agus í ag mealladh inimircigh chuici as tírean na h[[An Eoraip|Eorpa]], Iodáltaich, Breathnaich, Albanaich agus Éireannaich go háirithe. Bha os cionn 850,000 duine sa chathair an [[1930]]. Rinneadh ana-scrios air Learrpholl ré am "Blitz", ionsaithe buamála na Gearmáine, 80 ar fad, tharla na cinn bu mheasa i mí Bealtaine [[1941]].
B'ann ré an 19ú linn a tógadh foirgnimh mhóra na cathrach. Lean fás Learrphoill sa [[20ú linn]] agus í ag mealladh inimircigh chuici as tìrean na h-[[Eòrpa]], Iodáltaich, Breathnaich, Albanaich agus Éireannaich gu h-àraidh háirithe. Bha os cionn 850,000 duine sa chathair an [[1930]]. Rinneadh ana-scrios air Poll a' Ghrùthain ré am "Blitz", ionsaithe buamála na Gearmáine, 80 ar fad, tharla na cinn bu mheasa i mí Bealtaine [[1941]].


Tháinig mall air malairt a' phuirt agus air gniomhacasan traidisiúnta a' Learphoill ré na [[1970í]]. Bha stailcean agus aimhreitean sa chathair sna [[1980í]] agus mhothaich muintir Learrphoill nach robh cothrom na féinne á fháil aca bhón riaghaltas aig [[Mairead Thatcher]].
Thàinig mall air malairt a' phuirt agus air gnìomhachasan tradaiseanta Poll a' Ghrùthain ré na [[1970an]]. Bha stailcean agus aimhreitean sa chathair sna [[1980an]] agus mhothaich muinntir Poll a' Ghrùthain nach robh cothrom na féinne á fháil aca bhon riaghaltas aig [[Mairead Thatcher]].


==Daoine Ainmeil==
==Daoine Ainmeil==

Mùthadh on 21:16, 12 dhen Iuchar 2012

Poll a' Ghrùthain
Suidheachadh
Dùthaich Sassain
Ceàrn Merseyside
Co-chomharran 53° 24′ 0″ Tuath
3° 0′ 0″ Iar
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd 5,001 km²
Àireamh-shluaigh 435,500 (2007)
Dlùths 87.08/km²
Àireamh fòn 0151
Duilleag oifigeil Comhairle Cathair Pholl a' Ghrùthain

Tha Poll a' Ghrùthain na mòr-bhaile ann an iar-thuath na Sasainn. Tha e suidhichte air bruach a tuath Abhainn Mhersey, agus 's e cathair agus port-mara a tha innte. 'S e 444,500 àireamh-sluaigh a' bhaile. Chuirear Learpholl air a' chathair anns an nua-Ghaeilge, agus Lerpwl sa Chuimris.

'S e eadar-theangachadh bhon ainm Beurla Liverpool a tha ann am Poll a' Ghrùthain, ach is ann bho Gaeilge aig linn nan Lochlannach "leifir poll" a thàinig an t-ainm sin bho thùs. Tha an t-ainm a' comharrachadh lon a chaidh don mhuir eadar bruaichean polltach. Ruith am "poll" suas gu ceann far a bheil James Street a' tòiseachadh san latha an diugh. Mhair am poll gu toiseach an 19mh linn, nuair a chaidh saibhearachadh air.

Eachdraidh

Glactar leis go coitianta gur bunaichte a' chathair ann an 1207 nuair a bhuail Rígh Iain cairte air a' chathair. Chuireadh saighdearan go hÉirinn bhon chala ach bu bheag leasachadh a bha leis a' chathair gu ceann nam bliadhna fada. Cha robh ach mu timcheall 500 duine ann am Poll a' Ghrùthain gu meadhan an 16mh linn. Mu timcheall céad gu leth bliadhna às dheidh sin, rinneadh paraiste à Poll a' Ghrùthain le Achd Pàrlamaid agus thoisich fàs air a' chathair. Dh'fhás a cuid malairt le h-Èirinn agus leis na h-Eileanan Siar agus rinneadh brabús mór as an daorsanachd.

B' e Poll a' Ghrùthain am port daorsanas bu mhotha san Eorpa bho 1750 air adhart. Dh'fhás an chathair gu mòr air malairt triantánach: airm, daorsanaich, earraí cadáis á n-easportáil gu Afraga, daorsanaich á toirt gu Meiriceá Thuaidh agus Láir, agus cadás, tombac agus siúcra á n-iomportáil ó na coilínigh. Mu thús an 19ú linn bha 40% de mhalairt an domhain a' dol tro Pholl a' Ghrùthain. Thoisich na sluaite as Èirinn a' cur fúthu sa chathair le linn blianta ocracha na 1840an agus roimhe 1851, b' as Éirinn don cheathreamh cuid den sluagh.

Cathair Learpholl ón Mersey

B'ann ré an 19ú linn a tógadh foirgnimh mhóra na cathrach. Lean fás Learrphoill sa 20ú linn agus í ag mealladh inimircigh chuici as tìrean na h-Eòrpa, Iodáltaich, Breathnaich, Albanaich agus Éireannaich gu h-àraidh háirithe. Bha os cionn 850,000 duine sa chathair an 1930. Rinneadh ana-scrios air Poll a' Ghrùthain ré am "Blitz", ionsaithe buamála na Gearmáine, 80 ar fad, tharla na cinn bu mheasa i mí Bealtaine 1941.

Thàinig mall air malairt a' phuirt agus air gnìomhachasan tradaiseanta Poll a' Ghrùthain ré na 1970an. Bha stailcean agus aimhreitean sa chathair sna 1980an agus mhothaich muinntir Poll a' Ghrùthain nach robh cothrom na féinne á fháil aca bhon riaghaltas aig Mairead Thatcher.

Daoine Ainmeil

Rugadh an seinneadair Paul McCartney an seo ann an 1942. Tha an còmhlan-ciùil Motörhead à Poll a' Ghrùthain cuideachd.

Bailtean Co-cheangailte

Iomraidhean

  1. Stadt Köln

ak:Liverpool