Copar

Copar
Copar mar mhèinnear.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Cu
Àireamh	29
Buidheann	Copar (11)
Ùine	4
Bloca	d
Seòrsa	Meatailt trastach
Buadhan stuthach
Dath	Ruadh-dhonn
Teothachd leaghaidh	1357.77 K ​(1084.62 °C, ​1984.32 °F)
Teothachd goilidh	2835 K ​(2562 °C, ​4643 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	63.546(3)
Comh-dhealbhadh atamach	[Ar] 3d10 4s1
Cor ogsaideachaidh	+1, +2, +3, +4
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	745.5
2mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	1957.9
3mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	3555

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an copar le samhla Cu agus àireamh atamach 29.

'S e meatailt trastach a tha ann. Gheibh e cho-leaghadh le meatailtean eile.

Eachdraidh

Bha copar aithnichte ann an ro-eachdraidh. Thionnsgaileadh leaghadaireachd ann an Anatòilia mu 7500 RC agus dòighean co-mheatailtean a dhèanamh, mar umha, 4000 bliadhna nas fhaide nuair a thòisich an Linn an Umha.

Cleachdadh

Tha copar sònraichte leis a' bhacadh ìosal a chuireas e air sruthan dhealain agus mar sin thèid a' cleachdadh gu mòr a dhèanamh teudan dealanachd. Cleachdar copar gus mar eisimpleir uèir, buinn airgid, agus pìoban-uisge a dhèanamh.

Co-mheatailtean cudromach

Tha copar na bun mheatailt de na co-mheatailtean cudthromach prais agus umha. Is e a tha ann an prais co-mheatailt de copar agus sinc, tha na riochdan de copar agus sinc ag aobharachadh feartan eadar-dhealaichte air praisean. Tha 60/40 prais cumanta. Is e a tha ann an umha co-mheatailt de copar agus staoin.