Jump to content

Alasdair Iain MacAsgaill

O Uicipeid
Alasdair Iain MacAsgaill
Beatha
Breith Am Bac, 22 dhen t-Samhain 1922
Dreuchd
Dreuchd sgrìobhadair

Bha Alasdair Iain MacAsgaill (Alex John Macaskill no Alex J., 28 an t-Samhain 1922- ), às a' Bhac, Leòdhas, na sgrìobhadair, deasaiche agus maighstir-sgoile.[1]

Sgrìobh e do An Gaidheal, Gairm, agus do Transactions of the Gaelic Society of Inverness. Dheasaich e dà obair chudromach ann an litreachas Gàidhlig an 20mh linn: Luach na Saorsa (1970), an leabhar-là cogaidh agus bàrdachd aig Murchadh Moireach; agus An Toinneamh Dìomhair (1973), bàrdachd Mhurchaidh MhicPhàrlain. Cuideachd, dheasaich e Rosg nan Eilean (1966), taghadh de sgeulachdan goirid bho Ghairm, a chaidh a chleachdadh gu bitheanta ann an sgoiltean.

Bha e na thidsear ann an Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis,[2] agus an uair sin chaidh e na cheannard-sgoile ann am Port Rìgh agus Calasraid.[3]

Sgeulachdan Goirid ann an An Gaidheal

[deasaich | deasaich an tùs]

(Fon ainm Alasdair I. MacAsgaill no Alasdair Iain)

  • 'Faileas na h-Oidhche', An Gaidheal, Leabhar XLIX, Àireamh 1 (Am Faoilleach, 1954), 1-2.

'Aig a' Mhòd Nàiseanta, 1953, choisinn an sgeul Duais-Chuimhneachain Eóghainn Mhic Thorcadail mar an sgeul goirid a b' fheàrr.'

  • 'Rob Donn', An Gaidheal, Leabhar L, Àireamh 5 (An Cèitean, 1955), 39-41.
  • 'Rob Donn' (Air a leantainn), An Gaidheal, Leabhar L, Àireamh 6 (An t-Ògmhios, 1955), 49-50.

'Choisinn an oidhirp-litreachais seo a' cheud duais - £5 - a thugadh seachad leis an Urr. Iain G. MacNeacail, Sgìr Fhodhraitidh, aig Mòd Nàiseanta na bliadhna 1947.'

  • 'Air Chuairt an Cùil-fhodair', An Gaidheal, Leabhar L, Àireamh 7 (An t-Iuchar, 1955), 59-62.
  • 'Air Chuairt an Cùil-fhodair', An Gaidheal, Leabhar L, Àireamh 8 (An Lùnastal, 1955), 69-71.

'Choisinn an oidhirp-litreachais seo prìomh-dhuais aig Mòd Nàiseanta 1953.

  • 'Là an Ànraidh', An Gaidheal, An Gaidheal, Leabhar LI, Àireamh 5 (An Cèitean, 1956), 41-43.
  • 'Là an Ànraidh' (Air a leantainn), An Gaidheal, Leabhar LI, Àireamh 6 (An t-Ògmhios, 1956), 51- 53.

'Choisinn an sgeul seo a' cheud duais - Duais Comunn Gàidhlig Ghlaschu - aig a' Mhòd Nàiseanta 1953.'

Obair ann an Gairm

[deasaich | deasaich an tùs]

(Fon ainm Alasdair Iain MacAsgaill)

  • 'Beatha agus Bàs', Gairm 9 (1954), 83-84.
  • 'Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis', Gairm 15 (1956), 207-211.
  • 'Air an Spiris', Gairm 31 (1960), 187.

Ghabh MacAsgaill os làimh obair-dheasachaidh an ràitheachain airson Àireamh 31, a' toirt fois do na deasaichean àbhaisteach, Ruaraidh MacThòmais agus Fionnlagh I. MacDhòmhnaill. Turas ainneamh a bha seo nuair nach robh MacThòmais an sàs ann a bhith a' cur a-mach Gairm.

  • 'An Ridire Alasdair MacChoinnich', Gairm 47 (1964), 236-241
  • 'Geography na h-Albainn (7. Siorrachd Inbhirnis - Tìr-Mór)', Gairm 64 (1968), 344-348.
  • 'Geography na h-Albainn (8. Siorrachd Inbhirnis - Tìr-Mór (2))', Gairm 65 (1968), 67-73.
  • 'Geography na h-Albann (9. Siorrachd Inbhirnis - Tìr-Mór (3))', Gairm 66 (1969), 134-138.
  • 'Geography na h-Albann (10. Siorrachd Inbhirnis - Tìr-Mór (4))', Gairm 67 (1969), 237-240.
  • 'Geography na h-Albann (11. Siorrachd Inbhirnis - Tìr-Mór (5))', Gairm 68 (1969), 359-362.
  • 'An Sgeilp Leabhraichean (Call na h-Iolaire, le Tormod Calum Dòmhnallach)', Gairm 106 (1979), 175-177.
  • 'An Sgeilp Leabhraichean (Clann-nighean an Sgadain, le Tormod Dòmhnallach agus Leslie Davenport)', Gairm 143 (1988), 281-284.

Altan ann an Transactions of the Gaelic Society of Inverness

[deasaich | deasaich an tùs]

(Fon ainm Alex J Macaskill)

  • 'Life in the Highlands in the 17th and 18th Centuries: As seen through the Eyes of the Poets of that Period', TGSI XLI, 157.
  • 'Differences in Dialect, Vocabulary and General Idiom between the Islands', TGSI XLIII, 64.

Obair-dheasachaidh

[deasaich | deasaich an tùs]
  • Alasdair I. MacAsgaill, deas., Rosg nan Eilean (Glaschu : Roinn nan Canan Ceilteach Oilthigh Ghlaschu, 1966)
  • Murchadh Moireach, deasaichte le Alasdair I. MacAsgaill, Luach na Saorsa : Leabhar-latha, Bàrdachd is Rosg (Glaschu: Gairm, 1970)
  • Murchadh MacPhàrlain, deasaichte le Alasdair I. MacAsgaill, An Toinneamh Dìomhair: Na h-Òrain aig Murchadh MacPhàrlain, Bàrd Mhhealaboist (Steòrnabhagh: Gasaet Steòrnabhaigh, 1973)

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. Thomson, Derick (1994): “Alex John Macaskill”, The Companion to Gaelic Scotland. Glasgow: Gairm, td. 160. 
  2. MacAsgaill, Alasdair Iain, 'Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis', Gairm 15 (1956), 207-211.
  3. Thomson, Derick (1994): “Alex John Macaskill”, The Companion to Gaelic Scotland. Glasgow: Gairm, td. 160.