Uilleam Ros

O Uicipeid
Uilleam Ros
Beatha
Breith An t-Àth Leathann, 1762
Dùthaich  Alba
Bàs 1791
Foghlam
Cànain Gàidhlig
Dreuchd
Dreuchd bàrd, sgrìobhadair, seinneadair, neach-ciùil agus neach-teagaisg
Gnè ealain bàrdachd
Inneal-ciùil guth

'S e bàrd Gàidhlig agus neach-ciùil ainmeil a bha ann an Uilleam Ros (1762-1790).

Sgeul-beatha[deasaich | deasaich an tùs]

Geàrrloch - am baile far an deach Uilleam Ros a thìodhlacadh

Rugadh e anns an t-Sìthean anns an Eilean Sgitheanach ann an 1762. Bha athair Uilleim na Sgitheanach agus bha e ag obair mar ceannaiche-siubhail. Bha a màthair às an Sgìre Gheàrrloich. Chaidh Uilleam dhan sgoil ann am Farrais. Thòisich e air bàrdachd a sgrìobhadh nuair a bha e anns an sgoil fhathast. An-dèidh an sgoil fhàgail thill an teaghlach air ais gu Geàrrloch. An uair sin chaidh Uilleam còmhla ris an athair air cuairtean do na h-eileanan agus air feadh na dùthcha. Mar sin chuala e na blasan eadar-dhealaichte agus fhuair e deagh eòlas orra. Air ais ann an Geàrrloch thòisich e ag obair mar mhaighstir-sgoile gus an do fhàs an slàinte aige nas bu miosa. A-rèir beul-aithris bha gaol aige air Mòr Ros à Steòrnabhagh. Ach phòs i fear eile. Greiseag roimhe sin sgrìobh e dàn: 'Feasgair Luain', 's dòcha gur e sin am fear as ainmeile aige. Ann an 1790 chaochail e leis a' chaitheamh, bha e 28 bliadhna a dh'aois.

Uilleam Ros anns a' bhàrdachd[deasaich | deasaich an tùs]

Tha Uilleam Ros, còmhla ri William Butler Yeats neo Bertran de Born, a' nochdadh gu tric anns an Dàin do Eimhir agus Dàin Eile le Somhairle MacGill-Eain.

Anns an ciad leabhar aige, An Dealbh Briste (1951), dh'fhoillsich Ruaraidh MacThòmais dàn 'Uiagh Uilleim Rois'.

Dàin[deasaich | deasaich an tùs]

Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]

  • Black, R. (deas.) 2001. An Lasair: An Anthology of Eighteenth-century Gaelic Verse (Edinburgh: Birlinn)

Tuilleadh leughaidh[deasaich | deasaich an tùs]

  • Dòmhnallach, Tormod. 'Uilleam Ros: A Bheatha is a Bhàrdachd (1)' ann an Gairm Àir. 57, An Geamhradh 1966, d.19-26.
  • Gaelic poetry in the eighteenth century; Derick S. Thomson, Obar Dheathain, Association for Scottish Literary Studies, 1993. ISBN 0948877197
  • The Poetry of Scotland - Gaelic, Scots and English; Roderick Watson, Dùn Eideann, 1995. ISBN 0748606076

Ceanglaichean a-mach[deasaich | deasaich an tùs]