Toirt air falbh

O Uicipeid

'S e toirt air falbh an t-obrachadh matamataigeach a bheir àireamh air falbh bho àireimh eile gus an diofar eatarra fhàgail. 'S e fear de na ceithir obrachaidhean bunaiteach àireamhachd a th' innte agus tha i na h-obrachadh mùiteach ri cur-ris.

Ma tha dà àireimh air an cur-ris airson an t-suim aca dhèanamh, dhealaicheadh toirt air falbh àireamh bhon t-suim gus an diofar a dh' fhàgail.

2 + 3 = 5
5 – 2 = 3

Ma chuirear na h-àireamhan nàdarra air loidhne (loidhne àireamh), 's e ceum gu deas a th' ann an cur-ris agus ceum gu clì a th' ann an toirt air falbh.

Chionn 's gun sìn an loidhne seo gu eicrioch air an làimh dheis, tha e freagarrach do chur-ris àireimh sam bith. Chan eil seo idir fìor do thoirt air falbh ach an sìn an loidhne gu eicrioch air an làimh chlì cuideachd. Airson sin a dhèanamh, tha feum air neoni agus na h-àireamhan àicheil.

'S e loidhne nan slàn-àireamhan a th' anns an loidhne, air a bheil na h-àireamhan nàdarra, neoni agus na h-àireamhan àicheil.

Mar a th' ann an cur-ris, 's e obrachadh càraideach air na slàn-àireamhan a th' ann an toirt air falbh ach thoir an aire nach eil toirt air falbh co-iomlaideach no co-thiomsach.

abba
(ab) – ca – (bc)

'S ann anti-cho-iomlaideach a tha toirt air falbh. 'S e sin ri ràdh nan iomlaideadh na h-àireamhan, bhiodh buil an obrachaidh àicheil:

ab = c
ba = –c

Chionn 's nach eil toirt air falbh co-iomlaideach no co-thiomsach, tha e cumanta ann am matamataig air toirt air falbh a bheachdachadh mar gum biodh e cur-ris le àireamhan àicheil:

a + (–b) = –b + a
(a + (–b)) + (–c) = a + ((–b) + (–c))

Faic cuideachd: Àireamhan àicheil is neo-àicheil.