Deasbaireachd:Ceàrn (Matamataig)

Page contents not supported in other languages.
O Uicipeid

A bheil sian agad carson a tha sinn air gabhail suas air na facail reidio, reidius &c- facail a thanaig don Gaidhlig as fuaimean na Beurla os cionn 20+bl, ach a tha sinn a nis ath-sgriobhadh ri cruth na Beurla (radio, raidius)- a bhitheas aobharachadh atharrachadh air cruth nan facail a chleachdas sinn ann an cainnt????

Chan eil mi idir a’ leigeil seachad air fhaclan mar “rèidio”, ach a thaobh “radius” ’s e sin am facal a th’ anns an Fhaclair Mhatamataig (agus cuideachd anns an Fhaclair le Wentworth). ’S e an t-iolra aige “radii” agus sin a’ sealltainn gur e facail Laideann a th’ ann – chan e facal Gàidhlig ’s chan e facal Beurla a th’ann. Leis an fhìrinn innse, cha bhiodh e mo roghainn-sa – ach uill, cò mise? Tha fios ’am gu bheil am facal “rèidius” air a mholadh aig GOC2 (ach a-rèir na molaidhean eile aca bu chòir dha bhith “rèidias” co-dhiù!) ach chan eil iad ag ràdh dè an t-iolra a th’ aige - “rèidiusan”? no “rèidii”? Ma tha sinn a’ cleachdadh “rèidii”, chan e facal Gàidhlig a th’ ann agus bu chòir sinn am facal ceart Laideann a chleachdadh, agus sin “radius”. ’S dòcha gun robh sin na cho-dhùnadh Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig, cò aig tha fios?
A thaobh “raidian” (“radian” sa Bheurla), cha d’fhuair mi facal Gàidhlig sam bith air a shon ann am faclair sam bith. ’S mar sin, ghoid mi facal bho chanan eile – bho Ghàidhlig na h-Eirinn. ’S dòcha gur e nur beachd-sa nach bu chòir dhuinn faclan a ghoid ach bhon Bheurla.
A thaobh fuaimneachadh nam faclan seo, chanainnse “raidian” mar a tha e a’ sgrìobhadh – ’s dòcha gum bidh “rèidian” cumanta, air fhuaimneachadh mar a th’ anns a’ Bheurla, anns an àm ri teachd. Is mòr am beud nam bheachdsa ma bhios. A thaobh “radius”, tha mi cinnteachd gur e “rèidius” a tha sinn uile ag ràdh. Ach a bheil seo cudromach? Tha am facal “ceilidh” aca sa Bheurla – ’s chan eil duine ag ràdh gum bu chòir dha bhith air an litreachadh “kaylee”.
Tha mì-chinnt mòr mòr agamsa ann an sgrìobhadh air chuspair mar mhatamataig – gu h-àraidh chionns nach eil briathrachas aithnichte againne sa Ghàidhlig, ach chionns gu bheil Faclair Matamataig ann – agus iad sin na faclan a tha iad a’ cleachdadh anns na sgoiltean – is iadsan na faclan a tha mi fhìn a’ cleachdach air a’ chiad dol-a-mach anns na sgrìobhaidhean agamsa. Ma tha mi tùr an aghaidh facail a chaidh a mholadh anns an fhaclair seo, cleachdaidh mi fear eile ma tha facal nas fheàrr agamsa. Fhad ’s nach eil, tha mi a’ cleachdadh nam faclan bhon leabhair bheag seo.
Mur eil sibh a’ dol leis na beachdan agamsa, tha comas agaibhse an teacsa seo atharrachadh. Am Fiosaigear 00:32, 27 December 2007 (UTC)